Từ đầu năm 2020, Covid-19 phủ bóng đêm lên toàn thế giới. Trong đó, ngành điện ảnh chịu không ít ảnh hưởng vì các biện pháp giãn cách xã hội, rạp phim đóng cửa.

Đây là một thử thách nhưng cũng là cơ hội để điện ảnh Việt bứt phá. Song, màn ảnh nước nhà vẫn ngập tràn các tác phẩm kém chất lượng, khó lòng tạo được chỗ đứng trong lòng khán giả.

Dịp Tết 2020 có lẽ là thời điểm cuối cùng mà khán giả có thể thoải mái thưởng thức một mùa phim không lo lắng. Quãng thời gian sau đó chứng kiến những bộ phim ra rạp cầm chừng, riêng lẻ.

Nhiều tác phẩm ngay lập tức hoãn chiếu. Đơn cử như Bí mật của gió vốn dự kiến ra mắt ngày 31/01 nhưng phải dời lịch đến tận ngày 27/11. Cuối tháng 3, rạp phim đóng cửa để phòng dịch.

Tuy đã mở cửa lại vào khoảng đầu tháng 5 nhưng các phim Việt bỗng nhiên trở nên “sợ” rạp chiếu. Đến tận tháng 6, loạt tác phẩm nước nhà mới trở lại sau giai đoạn dịch, mở màn Tôi Là Não Cá Vàng và sau đó là Sky Tour The Movie của Sơn Tùng M-TP.

Lẽ ra, đây là giai đoạn mà các nhà làm phim Việt nên tận dụng bởi sự thiếu vắng của các bom tấn nước ngoài. Song, chính việc Hollywood cũng đóng băng vì dịch bệnh khiến phòng vé không có một cú hích đủ mạnh.

Nhiều nhà sản xuất cho rằng khán giả “quay lưng với phim Việt” nên không thèm ra rạp khi không có bom tấn. Thất bại của Tenet vào cuối tháng 8 khiến tình hình thêm bi đát. 

Giống như Hollywood, hàng loạt phim Việt lần lượt dời lịch chiếu sang năm 2021, thậm chí gỡ luôn thời gian phát hành cụ thể.

Rạp phim rơi vào khủng hoảng vì không có gì để chiếu hay lôi kéo khán giả. Ngày 21/09, Cục Điện ảnh buộc phải tổ chức họp báo thúc đẩy phim Việt hậu Covid-19.

Ngày 25/9, Ròm được cho là người đầu tiên “nổ phát súng” giải cứu phòng vé Việt. Cuối tháng 10, Tiệc Trăng Máu làm mưa làm gió phòng vé và thu về hơn 170 tỷ đồng.

Những con số đáng mừng trên khiến nhiều phim Việt bắt đầu trở lại phòng vé như Sài Gòn Trong Cơn Mưa, Chồng Người Ta, Trái Tim Quái Vật,…

Năm nay, số phim Việt ra rạp chỉ vào khoảng 20 tác phẩm, chưa bằng một nửa so với năm 2019. Không chỉ sụt giảm về số lượng, điện ảnh Việt năm nay còn thua kém cả về mặt doanh thu.

Mùa phim Tết 2020 tỏ ra ít nhiệt hơn so với 2019 khi thiếu vắng cuộc đua “song mã” căng thẳng như Cua Lại Vợ Bầu và Trạng Quỳnh. 

Nhiều người cho rằng 30 Chưa Phải Tết và Gái Già Lắm Chiêu 3 sẽ là hai ứng viên tranh chức vô địch mùa phim Tết năm nay. Song, tác phẩm của Trường Giang tỏ ra lép vế ngay từ đầu.

Cả mùa phim cũng không có bất kì scandal nào đáng kể để “hâm nóng” khán giả. Do đó Gái Già Lắm Chiêu 3 cứ thế băng băng về đích với 165 tỷ đồng, lọt top 5 phim Việt có doanh thu cao nhất mọi thời đại.

Trong khi đó, Đôi Mắt Âm Dương xếp ở vị trí thứ 2 với hơn 60 tỷ, còn 30 Chưa Phải Tết chỉ thu về 45 tỷ đồng. Ngoài ra, 2 bộ phim khác là Tiền Nhiều Để Làm Gì? và Bí Mật Đảo Linh Xà cầm chắc suất lỗ vốn.

Trước Ròm, Bằng Chứng Vô Hình từng được kì vọng là cú hích phòng vé Việt. Bộ phim có sự góp mặt của hai cái tên nổi bật gần đây là Phương Anh Đào và Quang Tuấn cũng như làm lại tác phẩm giật gân ăn khách Blind (2011) của Hàn Quốc.

Tuy nhiên, kịch bản rập khuôn, thiếu sáng tạo cùng sự non tay của đạo diễn Trịnh Đình Lê Minh với thể loại này khiến Bằng Chứng Vô Hình trở nên nhàm chán, thiếu kịch tính.

Tác phẩm cũng trôi tuột trong lòng khán giả và thu về chưa tới 10 tỷ. Thất bại này khiến một tác phẩm giật gân về đề tài sát nhân khác có mặt Phương Anh Đào là Vô Diện Sát Nhân phải rút nhanh khỏi rạp chiếu.

Mặt khác, doanh thu 55 tỷ đồng so với một bộ phim độc lập như Ròm là tín hiệu vui với các nhà sản xuất và phát hành. Song, nhiều người cho rằng con số này đến từ sự khéo léo của nhà phát hành trong việc đưa những từ khóa “giải thưởng Quốc tế”, “cấm chiếu”, “bị cắt” vào quá trình quảng bá. Thực tế, chất lượng phim vẫn còn gây tranh cãi.

Con số hơn 170 tỷ đồng của Tiệc Trăng Máu là con số cao nhất điện ảnh Việt năm 2020. Bộ phim sở hữu dàn diễn viên tên tuổi như Thái Hòa, Hồng Ánh, Đức Thịnh, Thu Trang,… cùng kịch bản chắc tay Perfect Strangers (2016) của Ý, lập kỷ lục remake nhiều nhất thế giới, cũng trở thành bộ phim remake có doanh thu cao nhất Việt Nam.

Những ứng viên dịp cuối năm như Chị Mười Ba 2: Ba Ngày Sinh Tử hay Người Cần Quên Phải Nhớ khó lòng mà đạt con số cao hơn. Như vậy, phim Việt 2020 cũng chỉ có 2 tác phẩm vượt mốc 100 tỷ đồng so với 4 phim hồi 2019. Tổng số doanh thu cũng khó mà đạt được một nửa so với con số 1.150 tỷ đồng năm ngoái.

Thành công của Tiệc Trăng Máu cũng phần nào chứng tỏ khán giả Việt không quay lưng với điện ảnh nước nhà mà chỉ tẩy chay những bộ phim kém chất lượng.

Thật vậy, mùa dịch Covid-19 đã chứng tỏ phim Việt khó tận dụng cú ngã của Hollywood khi chính nó không thể cho ra những bộ phim đáng để người xem đầu tư thời gian, tiền bạc. 

Ngay từ mùa phim Tết, Gái Già Lắm Chiêu 3 đã gây tranh cãi khi lấy nhiều ý tưởng từ Crazy Rich Asians (2018) cùng với cách triển khai tình huống tương đồng, nhưng nhiều sạn hơn.

Bộ phim lấy đề tài vòng lặp thời gian của Quang Huy đầy chi tiết mâu thuẫn, phi lý. Phim ít tiếng cười, lại không đủ cảm xúc và sự lôi cuốn cần thiết. Thậm chí, việc Trường Giang tuyên bố trả lại tiền vé nếu phim dở càng trở nên phản tác dụng khi sau đó, vô số khán giả không ngại đòi hoàn vé.

Bí Mật Đảo Linh Xà có sự góp mặt của các ngôi sao Hong Kong và Tiền Nhiều Để Làm Gì? với dàn diễn viên giàu kinh nghiệm, thật buồn khi đều sở hữu kịch bản tệ hại, tấu hài ồn ào và kém duyên mà không tuân theo bất kì quy tắc nào.

Sắc Đẹp Dối Trá là một thảm họa khi khai thác yếu tố chuyển giới một cách hời hợt. Không những thế, phim còn đưa ra thông điệp khó hiểu khi nhân vật của Hương Giang tuyên bố không dối lừa ai dù phạm luật “dao kéo”.

Đỉnh Mù Sương là một bộ phim hành động được nhiều người mong đợi với sự góp mặt của loạt cái tên làng võ thuật: Peter Phạm, Simon Kook hay Trương Đình Hoàng. Song, đạo diễn Phan Anh lại mang đến một kịch bản lỗi thời, dàn dựng cẩu thả cùng dàn nhân vật nhạt nhòa, đánh đánh chưa đủ tầm.

Sau Đỉnh Mù Sương, Peter Phạm tiếp tục góp mặt trong một bộ phim tệ hại khác là Hoa Phong Nguyệt Vũ. Dù đạo diễn Phạm Thanh Hải có ý tưởng sáng tạo khi khai thác góc nhìn từ con nghiện nhưng tổng thể nội dung phim lại rối rắm, phi lý và thiếu liên kết.

Trái Tim Quái Vật đánh dấu sự trở lại của Hoàng Thùy Linh sau nhiều năm vắng bóng màn ảnh rộng. Phim cũng khai thác đề tài giật gân, trinh thám hấp dẫn. Song, chính giọng ca Để Mị Nói Cho Mà Nghe lại gây thất vọng về diễn xuất.

Kịch bản phim chưa được làm tới nơi tới chốn và để lộ hung thủ ngay từ sớm khiến mọi tình tiết càng về cuối càng trở nên ngô nghê, dễ đoán.

Ngoài những bộ phim trên, điện ảnh Việt 2020 còn vô số thảm họa khác như Tôi Là Não Cá Vàng, Chồng Người Ta, Thang Máy,… Có thể thấy, phim Việt đang tự hại mình hơn là bị tác động của yếu tố bên ngoài như dịch bệnh hay bom tấn ngoại.

Nếu như trước đây, nhiều nhà sản xuất đổ lỗi cho việc rạp chiếu cắt suất phim Việt thì giờ đây, dù có bao hết phòng vé, nhiều phim vẫn lỗ chỏng vó. Liệu khán giả Việt có đang ghét phim Việt thật không hay các nhà làm phim đã gián tiếp gây điều đó?