Hành trình một thập kỷ... ảnh tự sướng của giới trẻ

Giới trẻ hẳn sẽ hào hứng khi từ Selfie - dùng khá phổ biến hiện nay, đã được Nhà xuất bản trường đại học Oxford - Anh chọn là từ của năm và nó nằm trong từ điển nổi tiếng Oxford của họ với “khởi nguyên” là đầu thế kỷ 21. Selfie được diễn giải là bức ảnh được ai đó tự chụp chính mình bằng một chiếc điện thoại di động thông minh hoặc webcam và tải lên một trang mạng xã hội. Việc “tự sướng” thường xuyên được chấp nhận nhưng không nhất thiết phải đưa lên hình ảnh mới của mình mỗi ngày.

Tuy là từ mới nhưng Selfie đã xuất hiện cũng trên 10 năm. Theo nhà xuất bản trường đại học Oxford thì từ này được sử dụng trên một diễn đàn của Australia vào năm 2002 với bức ảnh của người đàn ông tự chụp chính mình sau khi vấp ngã để chứng minh rằng mình không say rượu. Từ này sau đó cũng sớm được trang Flickr - trang dịch vụ web chia sẻ hình ảnh cho cộng đồng trực tuyến - đưa vào sử dụng với mục đích phân loại ảnh theo các chủ đề.

Các khảo sát của nhà xuất bản này còn cho thấy tần suất sử dụng từ Selfie trong tiếng Anh đã tăng tới 17.000% trong năm 2012. Tính trung bình mỗi tháng từ này được sử dụng tới 150 triệu lần. Và nó đã trở thành hiện tượng từ vựng trong năm nay. Chính vì thế, nó đã vượt lên trên một loạt các từ khác như “twerk” - điệu nhảy lắc hông mang tính khiêu khích, và “binge-watch” - xem tivi quá nhiều hay “bitcoin” - một loại tiền trên mạng…

Cũng vì trào lưu chụp ảnh “tự sướng” tại quốc gia mà từ “Selfie” xuất hiện, năm 2009 giới chức bang New South Wales (Australia) đã phải phát động chiến dịch giáo dục chống “trào lưu tự sướng” khi một khảo sát cho thấy cứ 5 trẻ vị thành niên được hỏi thì có một người đã gửi hoặc đăng tải những bức bán khỏa thân của mình và 39% cho biết đã gửi và đăng tải các tin nhắn khêu gợi… và rất nguy hiểm nếu những bức ảnh rơi vào tay kẻ xấu.

Còn ở ta, mặc dù chưa có khảo sát nào trong giới học đường nhưng nhiều bức ảnh tự sướng của lớp trẻ trên mạng đã khiến các bậc phụ huynh nóng mặt. Không ít các bức ảnh “nóng bỏng” của vòng một - có lẽ vì là cách dễ dàng trở nên nổi tiếng hoặc được “khoác áo” hot girl - được đưa lên mạng xã hội nhưng lại được chủ nhân của nó rất thích thú vì câu được nhiều “like”. Một số ông bố, bà mẹ đã âm thầm nằm trong danh sách bạn bè trên mạng xã hội của chính con mình để ngăn chặn những hành động “tự sướng” khoe thân bộc phát.

Tuy nhiên, chụp ảnh “tự sướng” không có nghĩa hành động đó sẽ theo chiều hướng xấu mà nó được nhìn nhận như là để khẳng định mình trong mắt người khác, vì theo các nhà tâm lý học mỗi người vốn luôn coi bản thân là trung tâm. Ở thế giới hiện đại thì việc tự khẳng định mình với các bức hình quá dễ dàng, còn xa xưa chỉ các nhân vật quyền uy mới có khả năng thuê họa sĩ vẽ lại chân dung. Những danh họa nổi tiếng cũng tự đưa mình lên các bức vẽ trong đó Van Gogh trong bức tự họa ông bịt tai, đội mũ và ngậm chiếc tẩu (năm 1886) đã có nhiều ý kiến xoay quanh việc ông tự cắt tai mình.