Thử nghiệm vắc xin Ebola trên hàng chục nghìn người

Phó tổng giám đốc WHO Marie-Paule Kieny cho biết vắc xin sẽ được thử trên hàng chục nghìn người ở Guinea, Liberia và Sierra Leone.

Thử nghiệm giai đoạn III để đảm bảo vắc xin thực sự mang lại tác dụng bảo vệ chống vi rút đã giết chết 8.259 người ở ba nước tây Phi dự kiến sẽ bắt đầu ở Liberia vào cuối tháng này. Các cuộc thử nghiệm khác theo kế hoạch sẽ bắt đầu ở Sierra Leone và Guinea vào tháng Hai.

Hiện chưa có thuốc hoặc vắc xin chính thức nào cho Ebola, và WHO đã phê chuẩn việc đẩy nhanh các thử nghiệm trong nỗ lực nhằm kiềm chế dịch bệnh.

Hai vắc xin đã qua thử nghiệm giai đoạn 1 về độ an toàn trên người là ChAd3 của GlaxoSmithKline và VSV-EBOV, được sản xuất bởi Cục Y tế công cộng Canada và triển khai bởi hãng Merck. Các thử nghiệm về hai vắc xin dự tuyển này đã được tiến hành trên người tình nguyện ở một loạt nước, gồm Thụy Sĩ, Mali, Gabon, Anh, Đức, Canada và Mỹ.

Cả hai đều cho thấy “độ an toàn chấp nhận được," bà Kieny cho biết tại hội nghị cấp cao gồm các nhà hoạch định chính sách, các nhà nghiên cứu, quản lý và phát triển vắc xin ở Geneva hôm thứ Sáu tuần trước.


Hàng chục triệu liều vắc xin vào năm 2016

Hàng triệu liều vắc xin dự kiến sẽ sẵn sàng vào giữa năm nay, và hàng chục triệu liều sẽ có vào năm 2016.

3 nước châu Phi đang phải đối phó với Ebola đã chọn những cách tiếp cận rất khác nhau để kiểm tra xem liệu vắc xin có thực sự bảo vệ chống lại vi rút chết người này hay không.

Liberia, nơi dịch gây chết nhiều nhất cho đến nay, với hơn 3.500 trường hợp tử vong, dự định sẽ thử nghiệm cả hai vắc xin, so sánh với một vắc xin đối chứng thứ 3, với khoảng 9.000 người cho mỗi vắc xin.

Trong khi đó Guinea, với mục tiêu thử nghiệm một trong số các vắc xin, sử dụng biện pháp “nghiên cứu bao vây” đã từng được áp dụng để thanh toán bệnh thủy đậu, trong đó toàn bộ một làng hoặc một cộng đồng xung quanh mỗi người nhiễm sẽ được tiêm vắc xin. Bà Kieny cho biết trước mắt Guinea sẽ tiêm chủng cho 4.500 người và tiếp đó là 4.500 người nữa.

Sierra Leone sẽ thử nghiệm một trong hai vắc xin trên khoảng 6.000 người. Những người này sẽ được tiêm theo thứ tự ngẫu nhiên.

Trước khi các thử nghiệm có thể bắt đầu, các nhà sản xuất vắc xin cần xác định liều tốt nhất, điều này có thể mất từ 2 – 4 tuần.

Trong khi cộng đồng y học toàn thế giới đang đẩy nhanh việc phát triển vắc xin, bà Kieny nhấn mạnh rằng không có bước nào bị bỏ qua.

Thử nghiệm giai đoạn hai về độ an toàn và khả năng tạo miễn dịch trên người không phơi nhiễm vi rút, bao gồm thử nghiệm trên trẻ em và các nhóm đối tượng đặc biệt khác, sẽ bắt đầu ở các nước châu Phi láng giềng song song với các thử nghiệm về hiệu quả.

Thời gian của các thử nghiệm giai đoạn III sẽ tùy thuộc vào tốc độ của dịch ở khu vực thử nghiệm vắc xin.

Một yếu tố phức tạp có thể là vắc xin phải được bảo quản ở nhiệt độ cực thấp (-80 độ C), nhưng bà Kieny cho biết những kho bảo quản đặc biệt đang được thiết lập ở ba nước này.

Cuộc chiến nhân đạo quay trở lại

Tuy đã bước sang giai đoạn thử nghiệm xa nhất cho đến nay, song ChAd3 và VSV-EBOV không phải là những vắc xin Ebola dự tuyển duy nhất hiện có.

Trong tuần qua, Johnson & Johnson cho biết các thử nghiệm trên người cho vắc xin của hãng này đã bắt đầu ở Anh, và công ty này hy vọng sẽ sớm có thể bắt đầu các thử nghiệm về hiệu quả.

Một loạt các vắc xin khác với các giai đoạn phát triển khác nhau đang diễn ra trên khắp thế giới, bao gồm Mỹ, Nga và Trung Quốc.

Mô tả năm 2014 là năm khi mà "vi rút Ebola thách thức tính nhân đạo", bà Kieny bày tỏ sự tin tưởng rằng năm 2015 sẽ được nhớ đến như một trong những năm mà "tính nhân đạo đã sử dụng những trí tuệ khoa học sắc bén nhất để quay trở lại".