Làm sạch nội tạng bằng ủng

Một cỗ lòng có cả bát giun sán

Một lò mổ có quy mô lớn trên địa bàn huyện Thanh Oai (Hà Nội) đầy đủ dụng cụ, phương tiện hiện đại với số vốn hàng trăm tỷ đồng, song toàn bộ khâu giết mổ đều là thủ công, phương tiện thô sơ, không đảm bảo vệ sinh. Lò mổ được chia thành 2 khu riêng biệt: Khu giết mổ tập trung và khu làm nội tạng.

Ở khu giết mổ, hàng trăm con lợn được mổ phanh ngay dưới sàn xi măng, cạnh đó là chuồng nhốt lợn chờ “hóa kiếp”. Trên sàn nhà ngoài máu, nước tiểu, lông thì phân lợn vương vãi khắp nơi, mùi hôi thối bốc lên nồng nặc. Khi mổ lợn xong, nhân viên dùng ủng giẫm đạp lên thịt và dùng vòi nước để rửa, tạo nên một bãi nước đen kịt, hôi hám ứ đọng khắp sàn mổ.

Nội tạng sau khi được tách khỏi thân lợn, chất thành đống trên nền gạch và cũng làm tương tự như rửa thịt rồi vứt ra một góc chờ các tiểu thương đến thu gom để bán ra thị trường.

Một tiểu thương cho biết, tuy chuyên bán các loại nội tạng tươi sống nhưng chưa bao giờ chị đem về chế biến làm thức ăn cho gia đình. "Trong lòng lợn chứa rất nhiều giun sán. Có lần rửa lòng lợn trước khi đem bán mà tôi buồn nôn vì những con sán dài, những con giun ngoe nguẩy ở trong”.

Theo một nữ tiểu thương đến đây lấy hàng thì nội tạng được các lò mổ bán với giá rất rẻ, chỉ khoảng 20.000-30.000 đồng/kg đối với lòng ngon. Sau khi gom đủ số hàng cần thiết, những tiểu thương này sẽ đem ra vòi nước phía ngoài khu giết mổ và rửa qua lại lần nữa cho trôi hết phân còn tồn dư bên trong.

Vô tư đánh chén

Tại các chợ Ngã Tư Sở, Nghĩa Tân, Gia Lâm… các loại lòng lợn tươi sống khá hút khách. Theo các tiểu thương thì những sản phẩm này thường “cháy” hàng rất sớm. Giá mặt hàng này giao động từ 60.000- 90.000 đồng/kg tùy loại. Các loại lòng lợn chế biến sẵn thì giá đắt hơn nhiều. Nếu như một cân thịt lợn có giá khoảng 100.000 đồng/kg thì món lòng xe điếu (lòng non của lợn) đã được chế biến sẵn có giá từ 400.000 – 500.000 đồng/kg.

Vào đầu giờ chiều, các quầy hàng lại lấy từ đâu về ăm ắp, nóng hổi nào lòng, dạ dày, tim gan, tràng… trắng bóng và thơm lừng. Tuy nhiên, điều mà ít thực khách để ý chính là nguồn gốc xuất xứ cũng như độ an toàn từ những loại thực phẩm này.

Tại chợ Ngọc Lâm (quận Long Biên, Hà Nội) có khoảng gần chục hàng bán đồ ăn chín. Có bàn được bày ra giữa ngã ba đường, không tủ, không túi ni-lông che phủ. Lại có bàn vừa bán thịt lợn tươi sống vừa bán lòng lợn chín. Một cái thớt nhỏ vừa được bà chủ dùng để thái thịt lợn tươi cho khách, vừa dùng luôn để thái lòng lợn chín. Khách nào kêu ca thì bà vội vàng lấy chiếc khăn mặt nhầu nhĩ, đã ngả sang màu nhờ nhờ ra lau qua loa. Tất cả “lộ thiên” 100% trên bàn với đủ loại: lòng non, lòng già, tràng, dạ dày, dồi tiết, gan…. Bà bán hàng cũng để đôi tay trần mà không có lấy một cái găng tay ni-lông chiếu lệ.

Tại đây, dạ dày được bán với giá 30.000 đồng/lạng, tràng lợn là 40.000 đồng/lạng và dồi là 23.000 đồng/lạng… . "Ăn gì chị lấy cho", bà chủ hàng vừa hỏi vừa thoăn thoắt nhấc từng loại đặt lên trước mặt khách hàng mỗi khi đọc đến tên.

Chị Thuận (kinh doanh thực phẩm tại chợ Ngọc Lâm) cho biết: "Do là món ăn yêu thích của nhiều người, nhất là cánh mày râu thích “nhậu” nên lòng lợn, dạ dày, cuống họng... thường bán chạy. Bên cạnh đó, do mỗi con lợn chỉ có một bộ lòng nên giá loại thực phẩm này khá đắt".

Chị Nguyễn Thị Bắc (Nguyễn Như Tiếp, Long Biên, Hà Nội) lắc đầu: “Hôm trước chồng tôi đi chợ, mua về nửa cân cả lòng dồi và dạ dày lợn được chế biến sẵn. Lúc bày thức ăn ra đĩa, tôi phát hiện trên một vài miếng dạ dày có những “đốm” xanh xanh đen đen bất thường, quan sát kĩ mới biết, do người chế biến không rửa sạch nên vẫn còn… phân. Hãi quá tôi đem đổ hết vào thùng rác.

Đi toi gần 200.000 đồng, vừa thấy bực mình vì cái sự mất vệ sinh của những người bán. Từ đó nhà tôi “cạch” hẳn cái món lòng nhồi, dạ dày chin bán ngoài chợ này. Thích ăn thì mua về tự mình chế biến”.

Các món ăn từ nội tạng động vật lại tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ nhiễm bệnh, bởi hiện có rất nhiều lái buôn đã nhập lậu những loại nội tạng động vật không rõ nguồn gốc, thậm chí đã bị ôi thiu, rồi giao cho các cửa hàng chế biến hay tại các chợ để bán.

Kết quả điều tra mới đây của Cục An toàn vệ sinh thực phẩm cho thấy có tới 70-90% thức ăn đường phố Hà Nội có tỷ lệ nhiễm khuẩn E.coli, trong đó có nguy cơ cao nhất là những món: nộm thập cẩm, nem chua, giò, lòng, dạ dày… Cũng theo điều tra này, bàn tay người làm dịch vụ này rất bẩn. Tại địa bàn TP Hà Nội, tỷ lệ bàn tay người làm thực phẩm thức ăn đường phố nhiễm E.coli tới hơn 40%.