Tục 'ngủ mái' độc đáo của người Thổ ở xứ Thanh
Trước hôn nhân, trai gái có thể thoải mái ngủ với nhau để chọn bạn tình trăm năm mà không bị ngăn cấm.
Đó là phong tục “ngủ mái” độc đáo của đồng bào dân tộc Thổ ở huyện miền núi Như Xuân, Thanh Hóa.
Cách trung tâm TP Thanh Hóa khoảng 60 km về phía Tây Nam, huyện Như Xuân là vùng đất mà người dân tộc Thổ định cư từ hàng ngàn năm trước. Hiện dân tộc này đang còn lưu giữ nhiều nét phong tục độc đáo trong yêu đương, cưới hỏi và tục “ngủ mái” (quan hệ trước hôn nhân) là một nét văn hóa lạ của dân tộc này.
Ngược Quốc lộ 45, khi quan đỉnh dốc Trầu là chúng ta đặt chân tới xã Yên Lễ, huyện Như Xuân, nơi tập trung đông người dân tộc Thổ ở huyện miền núi này. Theo truyền thống thì cứ mỗi dịp Tết đến, Xuân về hay những ngày hội hè khi hoa rừng bung nở, cỏ cây đâm chồi nảy lộc cũng là mùa trai gái các bản làng bắt đầu đi tìm bạn tình.
Cụ Lê Hữu Quý, năm nay 85 tuổi, ngụ bản Thấng Sơn, xã Yên Lễ, là một trong những cao niên trong làng. Ông được xem như “bảo tàng sống” của người Thổ với kho tàng kiến thức sâu sắc về văn hóa của dân tộc mình. Cụ Quý cho biết tục “ngủ mái” có từ xa xưa, người Thổ sống gần gũi, thoải mái nên chuyện yêu đương cũng vậy.
“Khi đến tuổi lập gia đình, con gái con trai tự do thoải mái tìm hiểu nhau. Khi đã ưng cái bụng, con gái có thể đưa con trai về nhà mình và ngủ chung với nhau. Họ có thể trò chuyện, tâm sự cả đêm nhưng bố mẹ không ngăn cấm. Điều quan trọng là hai người không có huyết thống với nhau và không được để có bầu trước khi cưới” - cụ Quý cho biết.
Trong lễ cưới, thịt heo là món không thể thiếu.
Con gái lớn lên có thể thích hò hẹn, “ngủ mái” bao nhiêu người cũng được, nó sẽ không ảnh hưởng tới chuyện chồng con sau này của cô gái.
“Tuy nằm chung giường, chung chiếu, chung chăn và không có ai giám sát, nhưng luật của Thổ rất nghiêm nên trai gái sẽ không dám làm những chuyện tày đình. Sau khi tìm hiểu, nếu ưng cái bụng đôi trai gái đã có ý từ trước đồng ý về sống cùng nhau, chàng trai sẽ về thông báo với gia đình để chuẩn bị sính lễ đến nhà cô gái làm đám nói. Cùng với những lễ vật đã được sắm rất chu đáo, bên nhà trai sẽ nhờ một người có uy tín trong họ hàng để làm ông mai dẫn đến nhà gái” - cụ Quý cho biết thêm.
Theo các cụ cao niên bản Thấng Sơn, ngoài tục “ngủ mái”, lễ cưới của người dân tộc Thổ cũng có nhiều nghi lễ độc đáo, riêng biệt. Lễ cưới của người Thổ thường được tổ chức sau mùa thu hoạch, gần Tết Nguyên đán. Bởi sau khi thu hoạch thời gian rảnh rỗi, có nhiều lương thực, vật nuôi béo tốt… giúp cho việc tổ chức làm đám thêm thuận lợi đông vui.
Lễ cưới hỏi của người Thổ khá phức tạp, cầu kỳ. Đầu tiên, nhà trai phải tiến hành làm lễ dạm ngõ. Trong lễ dạm ngõ nhà trai chuẩn bị một chai rượu, sáu miếng trầu, sáu miếng cau để tới nói chuyện với nhà gái. Những người đại diện cho gia đình nhà trai tới thưa chuyện với nhà gái gồm bố đẻ, ông chú và một người có uy tín của dòng họ.
Sau 3 ngày từ hôm dạm ngõ, nếu nhà gái không mang lễ vật tới trả thì họ đã đồng ý kết mối thông gia, cho đôi trẻ đến với nhau. Nhà trai sẽ tiến hành bước tiếp theo là ăn hỏi, lễ ăn hỏi phải có rượu, trầu cau, trà, thuốc bánh kẹo, hoa quả. Sau lễ ăn hỏi là lễ thăm nhà, lễ này gồm trầu cau, rượu các loại bánh gai, bánh rán, bánh nổ, bánh thính… để tạo mối tình thông gia thêm khăng khiết.
Chiêng, trống dùng trong lễ cưới hỏi của người Thổ
Khi đã hoàn thành các lễ trên, chàng rể tương lai phải tới nhà gái ở rể lao động định mỗi tháng một vài ngày, cho tới khi nào nhà gái đồng ý mới thôi. Nếu nhà trai có điều liện không muốn con ở rể có thể nộp cho nhà gái 1, 2 con trâu, bò. Trong quá trình đi ở rể, chàng trai không được ăn cùng mâm với mẹ và chị của vợ. Chàng rể phải làm việc nặng nhọc và chỉ được nuôi ăn, còn quần áo và mọi nhu cầu khác phải tự túc.
Trong ngày hôn lễ, những món cỗ cưới không thể thiếu gồm có thịt lợn, lòng lợn luộc, chả xương băm, cháo nấu bằng nước luộc thịt, xôi và bánh đa. Tất cả các món ăn được để lên một chiếc lá chuối, còn cháo cho vào bát.
Lúc đón dâu, nhà gái chăng dây bạc ngang cổng không cho vào, bắt phải trả lời được những câu hát đố của trai tài gái giỏi bên nhà gái mới được vào. Trả lời không được thì phải đặt vài ba quan tiền, nếu không sẽ bị té nước. Khi nhà trai vào cổng nhà gái mang tất cả nón mũ của nhà trai và một cơi trầu đặt trên một chiếc bàn trước cổng. Mỗi người nhà trai phải chuộc lại nón mũ bằng một số tiền nhất định và nhà gái mời lại người đó một miếng trầu.
Chiêng, trống dùng trong lễ cưới hỏi của người Thổ.
Đám cưới của người Thổ rất lạ và có lẽ chẳng có dân tộc nào có đó là lễ rước dâu diễn ra vào ban đêm, những người đi trước dùng nứa làm đuốc dẫn đường. “Theo quan niệm của dân tộc chúng tôi, đám cưới đi ban đêm để sau này cuộc sống bên nhà chồng có gì trục trặc tới mức chia tay thì “vía” của người con gái không biết lối quay về nhà bố mẹ đẻ nên đành cam chịu trọn đời sống với gia đình nhà chồng” - ông Nguyễn Văn Hồng cho hay.
Trong khi làm lễ cưới, đôi vợ chồng trẻ sẽ được những bậc cao niên trong dòng họ, cha, chú trong dòng họ mừng tuổi bằng tiền, mỗi người tham gia mừng tuổi đều được cô dâu chú rể mời một chén rượu và một miếng trầu cau. Về nhà chồng, nàng dâu không được ngồi với bố mẹ và anh chồng. Nàng dâu phải đổi theo họ chồng được gọi bằng tên chồng khi chưa có con và gọi theo tên con khi đã có con.
Cụ Quý cho biết thêm cứ mỗi khi tổ chức xong đám cưới gia đình, nhà trai lại mổ lợn làm cơm mời anh em bè bạn và có lời cảm ơn vì đã giúp đỡ trong ngày cưới. Sau 3 ngày kể từ ngày cưới, người Thổ xứ Thanh lại có phong tục cũng rất quan trọng đó là lễ cúng gia tiên bên nhà vợ.
Đồ lễ được đôi vợ chồng trẻ chuẩn bị 1 con gà, 1 chai rượu, 1 đĩa cơm nếp. Lễ cúng này có ý nghĩa con cháu đã về nhà chồng đủ 3 ngày, hôm nay về thăm nhà có mâm lễ báo cáo với tổ tiên xin ông bà tổ tin phù hộ cho hai cháu sống mạnh khỏe hạnh phúc, đến lúc này lễ cưới mới chính thức hoàn thành.
Cụ Lê Hữu Quý (áo đen), đang làm lễ cưới cho một đôi trai gái.
Cách trung tâm TP Thanh Hóa khoảng 60 km về phía Tây Nam, huyện Như Xuân là vùng đất mà người dân tộc Thổ định cư từ hàng ngàn năm trước. Hiện dân tộc này đang còn lưu giữ nhiều nét phong tục độc đáo trong yêu đương, cưới hỏi và tục “ngủ mái” (quan hệ trước hôn nhân) là một nét văn hóa lạ của dân tộc này.
Ngược Quốc lộ 45, khi quan đỉnh dốc Trầu là chúng ta đặt chân tới xã Yên Lễ, huyện Như Xuân, nơi tập trung đông người dân tộc Thổ ở huyện miền núi này. Theo truyền thống thì cứ mỗi dịp Tết đến, Xuân về hay những ngày hội hè khi hoa rừng bung nở, cỏ cây đâm chồi nảy lộc cũng là mùa trai gái các bản làng bắt đầu đi tìm bạn tình.
Cụ Lê Hữu Quý, năm nay 85 tuổi, ngụ bản Thấng Sơn, xã Yên Lễ, là một trong những cao niên trong làng. Ông được xem như “bảo tàng sống” của người Thổ với kho tàng kiến thức sâu sắc về văn hóa của dân tộc mình. Cụ Quý cho biết tục “ngủ mái” có từ xa xưa, người Thổ sống gần gũi, thoải mái nên chuyện yêu đương cũng vậy.
“Khi đến tuổi lập gia đình, con gái con trai tự do thoải mái tìm hiểu nhau. Khi đã ưng cái bụng, con gái có thể đưa con trai về nhà mình và ngủ chung với nhau. Họ có thể trò chuyện, tâm sự cả đêm nhưng bố mẹ không ngăn cấm. Điều quan trọng là hai người không có huyết thống với nhau và không được để có bầu trước khi cưới” - cụ Quý cho biết.
Trong lễ cưới, thịt heo là món không thể thiếu.
Con gái lớn lên có thể thích hò hẹn, “ngủ mái” bao nhiêu người cũng được, nó sẽ không ảnh hưởng tới chuyện chồng con sau này của cô gái.
“Tuy nằm chung giường, chung chiếu, chung chăn và không có ai giám sát, nhưng luật của Thổ rất nghiêm nên trai gái sẽ không dám làm những chuyện tày đình. Sau khi tìm hiểu, nếu ưng cái bụng đôi trai gái đã có ý từ trước đồng ý về sống cùng nhau, chàng trai sẽ về thông báo với gia đình để chuẩn bị sính lễ đến nhà cô gái làm đám nói. Cùng với những lễ vật đã được sắm rất chu đáo, bên nhà trai sẽ nhờ một người có uy tín trong họ hàng để làm ông mai dẫn đến nhà gái” - cụ Quý cho biết thêm.
Theo các cụ cao niên bản Thấng Sơn, ngoài tục “ngủ mái”, lễ cưới của người dân tộc Thổ cũng có nhiều nghi lễ độc đáo, riêng biệt. Lễ cưới của người Thổ thường được tổ chức sau mùa thu hoạch, gần Tết Nguyên đán. Bởi sau khi thu hoạch thời gian rảnh rỗi, có nhiều lương thực, vật nuôi béo tốt… giúp cho việc tổ chức làm đám thêm thuận lợi đông vui.
Lễ cưới hỏi của người Thổ khá phức tạp, cầu kỳ. Đầu tiên, nhà trai phải tiến hành làm lễ dạm ngõ. Trong lễ dạm ngõ nhà trai chuẩn bị một chai rượu, sáu miếng trầu, sáu miếng cau để tới nói chuyện với nhà gái. Những người đại diện cho gia đình nhà trai tới thưa chuyện với nhà gái gồm bố đẻ, ông chú và một người có uy tín của dòng họ.
Sau 3 ngày từ hôm dạm ngõ, nếu nhà gái không mang lễ vật tới trả thì họ đã đồng ý kết mối thông gia, cho đôi trẻ đến với nhau. Nhà trai sẽ tiến hành bước tiếp theo là ăn hỏi, lễ ăn hỏi phải có rượu, trầu cau, trà, thuốc bánh kẹo, hoa quả. Sau lễ ăn hỏi là lễ thăm nhà, lễ này gồm trầu cau, rượu các loại bánh gai, bánh rán, bánh nổ, bánh thính… để tạo mối tình thông gia thêm khăng khiết.
Chiêng, trống dùng trong lễ cưới hỏi của người Thổ
Trang phục độc đáo của người Thổ được mặc trong lễ cưới hỏi - hội hè.
Khi đã hoàn thành các lễ trên, chàng rể tương lai phải tới nhà gái ở rể lao động định mỗi tháng một vài ngày, cho tới khi nào nhà gái đồng ý mới thôi. Nếu nhà trai có điều liện không muốn con ở rể có thể nộp cho nhà gái 1, 2 con trâu, bò. Trong quá trình đi ở rể, chàng trai không được ăn cùng mâm với mẹ và chị của vợ. Chàng rể phải làm việc nặng nhọc và chỉ được nuôi ăn, còn quần áo và mọi nhu cầu khác phải tự túc.
Trong ngày hôn lễ, những món cỗ cưới không thể thiếu gồm có thịt lợn, lòng lợn luộc, chả xương băm, cháo nấu bằng nước luộc thịt, xôi và bánh đa. Tất cả các món ăn được để lên một chiếc lá chuối, còn cháo cho vào bát.
Lúc đón dâu, nhà gái chăng dây bạc ngang cổng không cho vào, bắt phải trả lời được những câu hát đố của trai tài gái giỏi bên nhà gái mới được vào. Trả lời không được thì phải đặt vài ba quan tiền, nếu không sẽ bị té nước. Khi nhà trai vào cổng nhà gái mang tất cả nón mũ của nhà trai và một cơi trầu đặt trên một chiếc bàn trước cổng. Mỗi người nhà trai phải chuộc lại nón mũ bằng một số tiền nhất định và nhà gái mời lại người đó một miếng trầu.
Chiêng, trống dùng trong lễ cưới hỏi của người Thổ.
Đám cưới của người Thổ rất lạ và có lẽ chẳng có dân tộc nào có đó là lễ rước dâu diễn ra vào ban đêm, những người đi trước dùng nứa làm đuốc dẫn đường. “Theo quan niệm của dân tộc chúng tôi, đám cưới đi ban đêm để sau này cuộc sống bên nhà chồng có gì trục trặc tới mức chia tay thì “vía” của người con gái không biết lối quay về nhà bố mẹ đẻ nên đành cam chịu trọn đời sống với gia đình nhà chồng” - ông Nguyễn Văn Hồng cho hay.
Trong khi làm lễ cưới, đôi vợ chồng trẻ sẽ được những bậc cao niên trong dòng họ, cha, chú trong dòng họ mừng tuổi bằng tiền, mỗi người tham gia mừng tuổi đều được cô dâu chú rể mời một chén rượu và một miếng trầu cau. Về nhà chồng, nàng dâu không được ngồi với bố mẹ và anh chồng. Nàng dâu phải đổi theo họ chồng được gọi bằng tên chồng khi chưa có con và gọi theo tên con khi đã có con.
Cụ Quý cho biết thêm cứ mỗi khi tổ chức xong đám cưới gia đình, nhà trai lại mổ lợn làm cơm mời anh em bè bạn và có lời cảm ơn vì đã giúp đỡ trong ngày cưới. Sau 3 ngày kể từ ngày cưới, người Thổ xứ Thanh lại có phong tục cũng rất quan trọng đó là lễ cúng gia tiên bên nhà vợ.
Đồ lễ được đôi vợ chồng trẻ chuẩn bị 1 con gà, 1 chai rượu, 1 đĩa cơm nếp. Lễ cúng này có ý nghĩa con cháu đã về nhà chồng đủ 3 ngày, hôm nay về thăm nhà có mâm lễ báo cáo với tổ tiên xin ông bà tổ tin phù hộ cho hai cháu sống mạnh khỏe hạnh phúc, đến lúc này lễ cưới mới chính thức hoàn thành.
Theo NLĐ
-
3 giờ trướcBị can Vũ Minh Tiến ở Ninh Bình trong lúc đòi nợ xảy ra mâu thuẫn dẫn đến xô xát. Tiến rút súng bắn 3 phát lên trời.
-
11 giờ trướcCông an đang xác minh vụ việc 6 ô tô bị tạt sơn đỏ loang lổ khi đỗ trên phố Trần Điền, phường Định Công (Hà Nội).
-
12 giờ trướcGiá xăng trong nước hôm nay (25/4) được liên bộ Công Thương - Tài chính điều chỉnh giảm. Mỗi lít xăng RON 95 giảm 320 đồng, giá bán xuống dưới mức 25.000 đồng/lít.
-
13 giờ trướcÔng Nguyễn Song Hào lên mạng tìm hiểu về các loại súng đạn và mua vật tư để lắp ghép thành súng nhưng không thành công.
-
16 giờ trướcTòa án nhân dân tỉnh Quảng Nam vừa tuyên án đường dây cho vay lãi nặng do 3 "ông trùm" người Trung Quốc cầm đầu với số tiền giao dịch hơn 20.000 tỷ đồng.
-
17 giờ trướcPhụ huynh có con bị chủ nhóm mầm non Tí Bo hành hạ cho biết khi xem clip, bà rất xót xa, đồng thời vô cùng tức giận.
-
17 giờ trướcHiện đã có mặt tại hơn 6.000 địa điểm với 19 thương hiệu, trong năm 2024, công ty khách sạn hàng đầu thế giới IHG Hotels & Resorts tiếp tục giới thiệu các trải nghiệm lưu trú mới, sắp đi vào hoạt động tại Đông Nam Á.
-
17 giờ trướcNgoài việc tiếp tục mở rộng tìm kiếm thuyền viên mất tích, thi thể 4 nạn nhân được tìm thấy trên biển Quảng Ngãi sẽ được đưa vào cảng Dung Quất để bàn giao cho cơ quan chức năng.
-
17 giờ trướcTheo HĐXX, bị cáo Trần Quí Thanh chiếm đoạt số tiền lớn, nhưng có nhân thân tốt, phạm tội lần đầu, có nhiều đóng góp cho xã hội, khắc phục một phần thiệt hại...nên tuyên phạt 8 năm tù.
-
21 giờ trướcVào lúc rạng sáng, chiếc thuyền nan chở 6 người bị lật vì gặp giông lốc, 4 người trên thuyền mất tích. Lực lượng chức năng đang tìm kiếm các nạn nhân.
-
21 giờ trướcSau khi rủ N. đến nhà chơi, cả H, M, Đ. (Kon Tum) thay nhau thực hiện hành vi hiếp dâm nạn nhân. Tại thời điểm bị các đối tượng hãm hại, cháu N. chưa đủ 13 tuổi.
-
21 giờ trướcCông an đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt tạm giam 4 tháng đối với nghi phạm đâm nhầm bạn tử vong ở Hà Nội.
-
23 giờ trướcMới đây, một số phụ huynh của trường THPT Hà Đông (Hà Nội) bày tỏ bất ngờ trước thông báo đột ngột tăng học phí và học sinh có thể phải thôi học nếu không đáp ứng được mức tăng này.
-
23 giờ trướcLãnh đạo Công an huyện Thanh Trì cho biết, đã triệu tập Đỗ Mạnh Hoàng và Trần Văn Đức - 2 đối tượng hành hung nhà báo đang tác nghiệp - đến làm việc.
-
23 giờ trướcDự báo thời tiết Hà Nội 3 ngày tới (25-27/4), ổn định với hình thái ngày nắng, đêm không mưa, nhưng mức nhiệt có xu hướng tăng dần và đến ngưỡng nắng nóng trong ngày 27/4.
-
1 ngày trướcLợi dụng lòng tốt của người dân, Lê Đình Hải kêu gọi tiền từ thiện rồi lừa hàng chục nghìn người, chiếm đoạt hơn 10 tỷ đồng.
-
1 ngày trướcHành hung người đi đường, cướp tài sản, 4 thanh niên ở Hải Dương bị khởi tố, bắt tạm giam.
-
1 ngày trước“Ai rồi cũng chết và không mang theo gì. Dù đã 70 tuổi, nhưng bị cáo vẫn làm việc vì muốn đóng góp cho sự phát triển của ngành công nghiệp” - bị cáo Trần Quí Thanh nghẹn giọng khi nói lời sau cùng.
-
1 ngày trướcLực lượng chức năng vừa vớt thêm được 1 thi thể trong vụ chìm sà lan ở vùng biển Quảng Ngãi. Đến nay, vụ việc đã khiến 4 người tử vong, 1 thuyền viên vẫn đang mất tích.
Tin tức mới nhất
-
3 giờ trước
-
11 giờ trước
Hay nhất 2sao
-
9 ngày trước