Có lẽ đã đến lúc bỏ tục thả cá chép tiễn Táo quân!
Cá vừa thả bị bắt lên ngay! Thả từ độ cao cả chục mét! Thả xuống nguồn nước bẩn. "Phương tiện" của ông Táo bị cuốn đầy nilon, tàn hương... Cứ như vậy, chúng ta thực sự đang phóng sinh hay sát sinh?
Qua cách nhiều người thực hiện tục thả cá chép ngày hôm qua (8/2, tức 23 tháng Chạp) mới thấy nó "phong phú" đến mức đáng sợ. Ngoài lượng túi nilon thả cùng cá tràn ngập sông hồ, cá chết hàng loạt ở những dòng sông ô nhiễm thì đoạn hồ này có người thả cá, đoạn kia có người vợt ngay mang ra chợ bán tiếp, thành ra cá chép "xoay tua" chẳng còn lạ lẫm! Mỗi năm, cứ 23 tháng Chạp đều lặp lại hình ảnh không đẹp ấy thì có lẽ chúng ta hãy nghĩ đến việc bỏ đi phong tục này, dù không dễ dàng.
Thả thế này sống sao?
Theo phong tục cổ truyền, 23 tháng Chạp hằng năm người Việt làm lễ cúng ông Công ông Táo (Táo quân). Ngoài mâm cỗ còn thêm tục thả cá chép xuất phát từ truyền thuyết Táo quân được Ngọc Hoàng phái xuống trần gian theo dõi những việc làm thiện - ác của loài người và xong xuôi thì cưỡi cá chép hóa rồng lên Thiên đình báo cáo.
Hình ảnh cúng cá chép sống rồi "phóng sinh" ở sông, hồ... dần trở nên quen thuộc với người Việt từ nông thôn tới thành thị nhưng thực tế không phải ai cũng có hiểu biết sâu sắc về phong tục cũng như thực hiện đúng.
Theo dõi cách người Việt thực hiện tục thả cá chép chủ yếu vẫn là làm theo "phong trào". Cá chủ yếu là cá vàng được nhân giống hàng loạt, thả xuống nước không chắc đã "phóng sinh" hay thành "sát sinh". Hơn nữa, do điều kiện công việc, nhiều gia đình cũng thay đổi về thời gian cúng ông Công ông Táo, thả cá theo "lịch" của gia đình mình chứ không phải "lịch" của Táo quân trong truyền thuyết.
"Phóng sinh" cá chép mà "cực nhọc" thế này thì thôi?!
Đơn giản nhất, đến chữ "thả" cá chép cũng đang bị thực hiện sai lệch. Nhiều người không phải thả cá mà đổ, ném, quăng cá từ trên cầu xuống sông hồ, tiện thể quăng luôn cả túi nilon chứa cá xuống. Hành động cho xong tay ấy chẳng những sai về phong tục, chuẩn mực mà còn làm ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.
"Rơi như thế thì cá cầm chắc là toi mạng chứ chả còn hơi sức đâu nữa mà cõng Táo quân về chầu Ngọc Hoàng? Đa phần còn lại thì hay thả ở mấy hồ trong nội thành, hay sông Tô Lịch, Kim Ngưu (Hà Nội) hoặc kênh Nhiêu Lộc, Tàu Hủ... (Sài Gòn). Mà nước ở những chỗ đấy thì "sạch" phải biết. Cá chép nào sống nổi?! Thả xong một lúc đảm bảo ngửa bụng, thăng thiên. Lại khổ công nhân vệ sinh đi dọn", nhiếp ảnh gia Nguyễn Sơn gây chú ý với bình luận đầy thực tế.
Những ngày qua, tại Hà Nội, dòng sông Tô Lịch vốn dĩ đen đặc, bốc mùi càng thêm ô nhiễm khi thành địa điểm nhiều người dân chọn để thả cá chép. Ở dòng sông này kể cả thả cá sát mặt nước hay đứng trên cầu Khương Đình đổ cá xuống thì nhiều khả năng cá chết ngay khi xuống nước.
Giờ mới thành "mốt"
Trước kia, khi đời sống còn khó khăn, thức ăn khan hiếm, người Việt chủ yếu tự làm cá chép vàng mã và cúng. Thậm chí, có những gia đình thay vì cúng cá chép sống thì làm cá chép trong mâm cỗ cúng Táo quân.
Tục cúng cá chép sống chỉ được duy trì ở một số vùng quê gần ao hồ, sông suối với nguồn cá tự nhiên sẵn có. Bây giờ, khi điều kiện thuận lợi thì cúng, thả cá sống trở thành "mốt". Nhà nhà cúng cá, người người thả cá, các dịch vụ về cá cho ngày 23 tháng Chạp nở rộ, cá không còn là cá chép mà thay bằng cá vàng, được ship tận nơi.
Anh Tống Thế Anh - một hướng dẫn viên du lịch hưởng ứng cuộc vận động không thả túi nilon khi thả cá
Mới đây, không ít người còn tự "sáng tạo" ra việc "phóng sinh" ốc thay cho cá chép! Chi tiết này được bình luận chủ yếu ở góc độ hài hước trên các diễn đàn, mạng xã hội rằng: Táo quân bao giờ mới lên chầu Ngọc Hoàng được nếu cưỡi... ốc! Nhưng có lẽ những người thực hiện tục "phóng sinh" này lại có lý riêng khi quyết định dừng phóng sinh cá chuyển sang một sinh vật dễ sống, đỡ ô nhiễm khi chết hơn cá là ốc.
Ngoài nét đẹp văn hóa, tâm linh, trong tâm thức người Việt, "cá vượt Vũ môn" hay "cá chép hóa rồng" còn mang ý nghĩa về tinh thần vượt khó, sự kiên trì, bền chí chinh phục tri thức để đi tới thành công, biểu trưng cho nhân cách thanh cao tiềm ẩn hoặc hướng đến một kết quả tốt đẹp. Bên cạnh đó, "phóng sinh" cá chép cũng thể hiện tinh thần từ bi, hiếu sinh quý báu của con người. Thế nhưng, từ nét đẹp phong tục đến cách thực hiện lại là một khoảng cách xa vời.
Với phong tục mang tính chất tín ngưỡng không phải nói bỏ thì có thể bỏ được nhưng suy cho cùng, hầu hết mọi phong tục đều xuất phát từ đời sống tinh thần con người nhiều hơn hiện hữu vật thể. Nếu một ngày kia, thay vì nhất nhất phải thả cá vào dịp cúng ông Công ông Táo mà chưa chắc đã là "phóng sinh" đúng nghĩa, con người hoàn toàn thay thế bằng những hình thức mang tính tượng trưng nhưng đảm bảo chiều sâu về văn hóa, phong tục cũng là việc nên khuyến khích.
Theo nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Trần Lâm Biền, lễ vật chỉ là một phần, quan trọng là sự thành tâm kính cẩn khi hành lễ.
Trong đời sống hiện đại, ngoài cá vàng (thay cho cá chép) được thả theo "phong trào", nhiều gia đình có điều kiện còn đốt cả điện thoại, siêu xe, biệt thự vàng mã... nhưng thẳm sâu nhận thức không hề hiểu biết về giá trị văn hóa, chiều sâu tâm thức, đời sống thì cũng bằng không!
Theo Gia Đình & Xã Hội
-
3 giờ trướcCơ quan công an đã bắt 4 đối tượng tạt sơn vào nhiều ô tô để qua đêm không người trông giữ tại một khu đô thị ở Hà Nội.
-
4 giờ trướcTừ mâu thuẫn của bố, người phụ nữ đã nổi nóng đạp một cư dân ở tòa chung cư Đồng Phát - Park View Tower, gây xôn xao dư luận.
-
5 giờ trướcKhách đến nhà hàng Nari (số 8A/E4 đường Thái Văn Lung, phường Bến Nghé, quận 1), các nhân viên sẽ khui nhiều đồ uống để tính hoá đơn cao bất thường. Khi khách không đồng ý chi trả thì bị chửi bới, đánh đập, lột sạch quần áo...đẩy ra đường.
-
8 giờ trướcMưa rào và giông tiếp tục xuất hiện ở miền Bắc và Trung Bộ. Riêng từ Nam Trung Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ vẫn nắng gắt. Khoảng sau 10/5, nắng nóng khả năng trở lại miền Bắc và Bắc Trung Bộ.
-
17 giờ trướcTrần Thị Thanh (34 tuổi) đã tạo lập khống các đơn hàng chiếm đoạt 7 lần với tổng số tiền 644 triệu đồng của công ty để có tiền đánh bạc.
-
17 giờ trướcSau khi cãi nhau với gia đình, người đàn ông uống 10 ông thuốc diệt chuột màu hồng, được người nhà phát hiện mang đi cấp cứu.
-
17 giờ trướcTheo Sở Lao động, Thương binh và Xã hội tỉnh Đồng Nai, Công ty gỗ Bình Minh chưa đăng ký sử dụng thiết bị an toàn lao động, chưa có các giấy tờ kiểm định lò hơi.
-
17 giờ trướcDư luận thắc mắc, một đối tượng bị tòa tuyên phạt 3 năm tù giam mà vẫn cầm theo hung khí vào phòng làm việc của Phó Chánh án TAND huyện Cam Lộ để gây án. Lãnh đạo TAND tỉnh Quảng Trị lên tiếng giải thích vấn đề này.
-
21 giờ trướcThông tin AstraZeneca thừa nhận vaccine COVID-19 có thể gây cục máu đông làm nhiều người lo lắng và muốn làm xét nghiệm để biết bản thân bị tình trạng này không.
-
21 giờ trướcVụ cháy xảy ra tại cửa hàng bán hoa ở đường Nguyễn Lương Bằng, thị trấn Thanh Miện(tỉnh Hải Dương) khiến bé trai 12 tuổi tử vong.
-
1 ngày trướcCông an Đồng Nai tạm hoãn xuất nhập cảnh 7 người nước ngoài để phục vụ công tác điều tra liên quan đến vụ nổ lò hơi xảy ra tại Công ty TNHH Gỗ Bình Minh (huyện Vĩnh Cửu, Đồng Nai).
-
1 ngày trướcSau khi bà Trương Mỹ Lan có đơn kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm, chồng bà Lan là ông Chu Lập Cơ và cháu gái là Trương Huệ Vân cũng có đơn xin giảm nhẹ hình phạt.
-
1 ngày trướcVụ việc cãi cọ, xô xát, trong đó có hình ảnh người phụ nữ dùng chân đạp cư dân được xác định xảy ra ở chung cư Đồng Phát - Park View Tower (quận Hoàng Mai, Hà Nội).
-
1 ngày trướcNgay sau khi nhận được tin báo, lực lượng chức năng đã vớt 2 thi thể dưới ao ở tổ dân phố My Điền 1, phường Nếnh, thị xã Việt Yên (Bắc Giang) lên bờ.
-
1 ngày trướcNhiều khu vực TP.HCM tiếp tục có mưa vào sáng sớm, mang đến sự mát mẻ, giúp giải nhiệt sau chuỗi ngày nắng nóng gay gắt.
-
1 ngày trướcMua 5 quả trứng rùa biển trái phép tại Côn Đảo, bà Đỗ Thị Lệ Hoa cùng con dâu bị phạt hơn 1 tỷ đồng.
-
1 ngày trướcNgày 3/5, Công an TP Thủ Đức (TPHCM) đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt tạm giam Hoàng Văn Quang (sinh năm 1988), Nguyễn Đức Huy (sinh năm 1987) và Nguyễn Đức Hoàng (sinh năm 1993, cùng ngụ tỉnh Nghệ An, em ruột Huy) để điều tra về tội “Trộm cắp tài sản”.
-
1 ngày trướcSau khi người chồng qua đời do bệnh hiểm nghèo, người phụ nữ ở tỉnh Quảng Nam nhảy sông tự tử để lại 4 đứa con thơ, đứa lớn nhất mới 7 tuổi.
-
1 ngày trướcChiếc Rolls-Royce Ghost trị giá 40 tỷ đồng của đại gia Hà Nội mang biển số có ý nghĩa “thần tài nhỏ”, từng được đấu giá biển số thành công với mức tiền chỉ 40 triệu đồng.
-
1 ngày trướcCán bộ pháp y cho hay, do cô gái nằm trên đệm của ghế sofa nên chính đệm này đã hút dịch dẫn đến tình trạng thi thể khô dần.
Tin tức mới nhất
-
5 giờ trước
Hay nhất 2sao
-
18 ngày trước