Câu đố Tiếng Việt: Vì sao từ 'do dự' chỉ người thiếu quyết đoán?
Đố bạn, nguồn gốc sâu xa của từ "do dự" là gì?
Đa số chúng ta đều cho rằng "do dự" là một từ láy. Điều này còn được ghi nhận trong một số tài liệu. Từ điển từ láy Tiếng Việt của Viện Ngôn ngữ học định nghĩa: "Do dự: Chưa quyết định dứt khoát làm hay không vì còn nghi ngại. Ví dụ: Thái độ do dự".
Tuy nhiên, nếu tìm hiểu sâu về nguồn gốc, ta sẽ thấy "do dự" vốn là một từ ghép Hán Việt, được viết bằng hai chữ. Trong đó, chữ "do" là tên một giống khỉ, còn "dự" nghĩa là "con voi lớn".
Như vậy, "do dự" được hình thành bởi việc ghép tên hai loài sinh vật, cũng giống như nhiều từ khác như: Hổ báo, ong bướm, mè nheo,…
Nhưng vì sao khỉ và voi lại dùng để chỉ tính chần chừ, nghi ngại, không dứt khoát? Đây quả là một câu đố "hack não", gần như chẳng ai trả lời được.
Trong Hán Việt từ điển của Thiều Chửu có giảng: "Do dự" là tên hai loài thú có tính đa nghi. Vì thế nên người nào làm việc thiếu tính quyết đoán sẽ được gọi là "do dự".
Như vậy, cả từ "do" và "dự" đều là những giống loài đa nghi, thiếu tính quyết đoán nên mới được chọn để chỉ sự ngần ngại, băn khoăn của con người.
Tuy nhiên, trong quá trình sử dụng, người ta dần quên đi nghĩa gốc và vô hình trung đưa "do dự" từ từ ghép sang từ láy. Hiểu chính xác thì "do dự" phải là một từ ghép.
Tiếng Việt thật phong phú và đa dạng phải không nào? Để biểu thị một sự việc/vấn đề, có nhiều cách diễn đạt khác nhau, trong đó có cả những từ cổ mà chúng ta không biết.
Đúng là "phong ba bão táp không bằng ngữ pháp Việt Nam". Đây cũng là lý do khiến người nước ngoài phải "vò đầu bứt tai" mỗi khi học Tiếng Việt.
Ngữ nghĩa Việt Nam rất khó học, có sự khác biệt giữa vùng miền, ngay chính người Việt cũng chưa thể hiểu hết được.
Trong Tiếng Việt còn rất nhiều trường hợp như vậy. Chẳng hạn như:
- Nghèo rớt mồng tơi: Không phải là loại rau mồng tơi như mọi người vẫn nghĩ. Ở đây, từ "mồng tơi" là bộ phận của chiếc áo tơi.
- Chuột rút: Đây là một cách nói bắt nguồn từ phương Tây, dựa trên sự đồng âm của "chuột" và "bắp thịt". Trong miền Nam, hiện tượng này còn được gọi là "vọp bẻ".
- Ông xã, bà xã: Xuất xứ của chữ "xã" dùng để gọi vợ hoặc chồng chỉ người tâm phúc, cùng chí hướng. Tình cảm đó chỉ vợ với chồng mới có được.
Trong Tiếng Hán, chữ "xã" bao gồm chữ "thần" (tức là tình cảm, tâm linh) kết hợp với chữ "thổ" (tức là đất, chỉ tài sản và vật chất). Triết học phương Đông xem mỗi con người là một thế giới, cần phải hội tụ cả tâm linh lẫn vật chất.
- Mít ướt: Vốn là tên của một loại mít có múi mềm nhão. Về sau, được dùng để chỉ những người hay khóc.
Theo Phụ Nữ Việt Nam
-
1 giờ trướcBan kỷ luật VFF công bố án kỷ luật đình chỉ thi đấu đối với 5 cầu thủ Hà Tĩnh liên quan tới việc sử dụng chất cấm.
-
1 giờ trướcCông an bắt giữ 10 người tổ sử dụng trái phép chất ma túy, trong đó có 5 cầu thủ của CLB Hồng Lĩnh Hà Tĩnh.
-
3 giờ trướcHoàng tử Archie, con lớn của Hoàng tử Harry và Meghan Markle, mới tròn 5 tuổi. Nhiều fan của cặp đôi Harry - Meghan gửi lời chúc mừng Hoàng tử nhỏ, nhưng Hoàng gia Anh im lặng. Lý do thực sự đằng sau việc này là gì?
-
4 giờ trướcLương luật sư không đủ chi tiêu ở Thượng Hải, Trung Quốc, cô gái xinh đẹp tăng thu nhập bằng livestream gợi cảm, tạo làn sóng tranh cãi về đạo đức nghề nghiệp.
-
4 giờ trướcVới ưu thế về ngoại hình, các em bé luôn nhận được sự yêu thích từ mọi người xung quanh và ''là gương mặt vàng'' quảng cáo cho nhiều nhãn hàng.
-
5 giờ trướcThông tin chồng cũ của MC Mai Ngọc đang hẹn hò với hot girl Nga Anh đang nhận được nhiều sự chú ý.
-
5 giờ trướcNhững cuộc chạm trán giữa Việt Nam và Indonesia sẽ trở nên nóng bỏng hơn khi tân HLV Kim Sang-sik không chỉ biết rõ, mà còn có mối duyên nợ với HLV Shin Tae-yong.
-
5 giờ trướcBạn thân của Midu đã đăng tải bức hình hoa cưới và chia sẻ câu nói liên quan đến ý nghĩa tốt đẹp của hôn nhân gửi tới cô nàng.
-
6 giờ trướcHoàng tử Harry đã phủ nhận khả năng gặp lại cha ruột trong chuyến đi về Anh.
-
6 giờ trướcThượng tá Hoàng Hà và Trung úy Ngọc Hân gây ấn tượng với giọng đọc thuyết minh, giới thiệu các khối lực lượng tiến vào lễ đài trong "Lễ diễu binh, diễu hành kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ" sáng 7/5.
-
6 giờ trướcHậu vệ Nguyễn Văn Trường của CLB Hồng Lĩnh Hà Tĩnh bị tạm giữ để điều tra liên quan đến việc sử dụng chất cấm.
-
7 giờ trướcTrong đám cưới, anh Duy giao hết tiền tiết kiệm, thẻ ngân hàng cho vợ quản lý. Gần 1 năm sau, vợ chồng anh đón thành viên mới và khai trương một quán cà phê.
-
8 giờ trướcChuyên gia Bae Ji-won cho rằng đồng hương Kim Sang-sik sẽ phải nỗ lực để hồi sinh bóng đá Việt Nam sau giai đoạn khó khăn vừa qua.
-
8 giờ trướcNhất Long trở thành tỷ phú nhờ tự xưng cao thủ Thiếu Lâm, cũng vì thế mà "kết oán" với môn phái nổi tiếng của Trung Quốc.
-
8 giờ trướcĐội tuyển Trung Quốc sẽ đấu Thái Lan trong trận cầu quyết định tấm vé tiến vào vòng loại 3 World Cup 2026.
Tin tức mới nhất
-
52 phút trước
Hay nhất 2sao
-
22 ngày trước