Câu đố Tiếng Việt: Vì sao từ 'do dự' chỉ người thiếu quyết đoán?
Đố bạn, nguồn gốc sâu xa của từ "do dự" là gì?
Đa số chúng ta đều cho rằng "do dự" là một từ láy. Điều này còn được ghi nhận trong một số tài liệu. Từ điển từ láy Tiếng Việt của Viện Ngôn ngữ học định nghĩa: "Do dự: Chưa quyết định dứt khoát làm hay không vì còn nghi ngại. Ví dụ: Thái độ do dự".
Tuy nhiên, nếu tìm hiểu sâu về nguồn gốc, ta sẽ thấy "do dự" vốn là một từ ghép Hán Việt, được viết bằng hai chữ. Trong đó, chữ "do" là tên một giống khỉ, còn "dự" nghĩa là "con voi lớn".
Như vậy, "do dự" được hình thành bởi việc ghép tên hai loài sinh vật, cũng giống như nhiều từ khác như: Hổ báo, ong bướm, mè nheo,…
Nhưng vì sao khỉ và voi lại dùng để chỉ tính chần chừ, nghi ngại, không dứt khoát? Đây quả là một câu đố "hack não", gần như chẳng ai trả lời được.
Trong Hán Việt từ điển của Thiều Chửu có giảng: "Do dự" là tên hai loài thú có tính đa nghi. Vì thế nên người nào làm việc thiếu tính quyết đoán sẽ được gọi là "do dự".
Như vậy, cả từ "do" và "dự" đều là những giống loài đa nghi, thiếu tính quyết đoán nên mới được chọn để chỉ sự ngần ngại, băn khoăn của con người.
Tuy nhiên, trong quá trình sử dụng, người ta dần quên đi nghĩa gốc và vô hình trung đưa "do dự" từ từ ghép sang từ láy. Hiểu chính xác thì "do dự" phải là một từ ghép.
Tiếng Việt thật phong phú và đa dạng phải không nào? Để biểu thị một sự việc/vấn đề, có nhiều cách diễn đạt khác nhau, trong đó có cả những từ cổ mà chúng ta không biết.
Đúng là "phong ba bão táp không bằng ngữ pháp Việt Nam". Đây cũng là lý do khiến người nước ngoài phải "vò đầu bứt tai" mỗi khi học Tiếng Việt.
Ngữ nghĩa Việt Nam rất khó học, có sự khác biệt giữa vùng miền, ngay chính người Việt cũng chưa thể hiểu hết được.
Trong Tiếng Việt còn rất nhiều trường hợp như vậy. Chẳng hạn như:
- Nghèo rớt mồng tơi: Không phải là loại rau mồng tơi như mọi người vẫn nghĩ. Ở đây, từ "mồng tơi" là bộ phận của chiếc áo tơi.
- Chuột rút: Đây là một cách nói bắt nguồn từ phương Tây, dựa trên sự đồng âm của "chuột" và "bắp thịt". Trong miền Nam, hiện tượng này còn được gọi là "vọp bẻ".
- Ông xã, bà xã: Xuất xứ của chữ "xã" dùng để gọi vợ hoặc chồng chỉ người tâm phúc, cùng chí hướng. Tình cảm đó chỉ vợ với chồng mới có được.
Trong Tiếng Hán, chữ "xã" bao gồm chữ "thần" (tức là tình cảm, tâm linh) kết hợp với chữ "thổ" (tức là đất, chỉ tài sản và vật chất). Triết học phương Đông xem mỗi con người là một thế giới, cần phải hội tụ cả tâm linh lẫn vật chất.
- Mít ướt: Vốn là tên của một loại mít có múi mềm nhão. Về sau, được dùng để chỉ những người hay khóc.
Theo Phụ Nữ Việt Nam
-
3 giờ trướcVua Charles mạnh tay cắt khoản phí trị giá 1,3 triệu USD của Hoàng tử Andrew sau khi yêu cầu em trai rời dinh thự 30 phòng tại Windsor, Royal Lodge.
-
3 giờ trướcRất nhiều món đồ chơi đắt đỏ bỗng thành "hot trend", được giới trẻ không tiếc tiền mua, tạo làn sóng khoe những bộ sưu tập chỉ để trưng bày hoặc thỏa mãn sự tò mò.
-
8 giờ trướcMC thời sự Lindsay Liepman đã bật khóc khi báo tin đồng nghiệp dẫn cùng mình vừa qua đời trên sóng trực tiếp.
-
8 giờ trướcNếu như chưa tốt nghiệp phổ thông, nên chọn 4 nghề này, với công việc ổn định, thu nhập có thể lên tới 30 triệu đồng/tháng.
-
9 giờ trướcTừ trang phục, lối trang điểm đến cách tạo dáng, cặp đôi Ninh Bình đều lột tả rõ phong cách chụp ảnh cưới từ những năm xưa cũ.
-
10 giờ trướcNhững hành động trong nội dung clip đang khiến cộng đồng mạng dấy lên sự bất bình.
-
12 giờ trướcBa ngày sau đám cưới, MC Quỳnh Chi trải lòng về khoảnh khắc thiêng liêng trong đời. Cô hạnh phúc với lựa chọn kết hôn và sẵn sàng làm mẹ ở tuổi 38.
-
21 giờ trướcĐoạn clip 7 giây trong đó bé Gia Hưng nói đúng một chữ "nín" với biểu cảm ông cụ non "hot rần rần" trên các nền tảng và được cộng đồng mạng chế thành loạt meme.
-
23 giờ trướcDân tình soi ra được vòng 2 to bất thường của Hàn Hằng.
-
1 ngày trướcTừ khi cháu dâu mang bầu cho đến khi sinh nở, cụ ông đều dành cho cháu sự quan tâm chân thành. Khi chắt nội chào đời, cụ ông gửi món quà đặc biệt khiến con cháu xúc động.
-
1 ngày trướcLionel Messi tiết lộ về 3 cậu bé có thể thoải mái chê bai và dạy siêu sao xuất sắc nhất lịch sử cách đá bóng - chính là 3 cậu con trai của cầu thủ này.
-
1 ngày trướcMột mùa Halloween thôi mà Quỳnh Anh Shyn đã đầu tư đến vài bộ hoá trang và bộ nào cũng đẹp xuất sắc. Có quá nhiều lý do để cô nàng trở thành 1 hiện tượng làng cosplay Việt.
-
1 ngày trướcNhiều quản lý đã choáng váng khi làm việc với các Gen Z thời nay.
-
1 ngày trướcĐoạn video này nhanh chóng nhận được sự quan tâm của dân tình.
-
1 ngày trướcTiền vệ Chelsea - Enzo Fernandez vừa chia tay mối tình đầu thời thơ ấu và cũng là mẹ của hai đứa con anh.
-
1 ngày trướcVị tỷ phú 80 tuổi tuyên bố thẳng tay làm một việc nếu tiếp tục gặp bình luận khiếm nhã.
-
1 ngày trướcTại thị trường giao đồ ăn lớn nhất thế giới, nghề làm nhân viên giao hàng (shipper) đang rơi vào khủng hoảng. Cái chết của "thánh giao hàng" phơi bày sự cạnh tranh tàn khốc trong công việc này.
-
1 ngày trướcTỷ phú Ratan Tata qua đời ở tuổi 86, đã để lại phần lớn tài sản của mình cho chú chó cưng Tito.
Tin tức mới nhất
-
3 giờ trước
-
3 giờ trước
Hay nhất 2sao
-
5 ngày trước