Câu đố Tiếng Việt: Vì sao từ 'do dự' chỉ người thiếu quyết đoán?
Đố bạn, nguồn gốc sâu xa của từ "do dự" là gì?
Đa số chúng ta đều cho rằng "do dự" là một từ láy. Điều này còn được ghi nhận trong một số tài liệu. Từ điển từ láy Tiếng Việt của Viện Ngôn ngữ học định nghĩa: "Do dự: Chưa quyết định dứt khoát làm hay không vì còn nghi ngại. Ví dụ: Thái độ do dự".
Tuy nhiên, nếu tìm hiểu sâu về nguồn gốc, ta sẽ thấy "do dự" vốn là một từ ghép Hán Việt, được viết bằng hai chữ. Trong đó, chữ "do" là tên một giống khỉ, còn "dự" nghĩa là "con voi lớn".
Như vậy, "do dự" được hình thành bởi việc ghép tên hai loài sinh vật, cũng giống như nhiều từ khác như: Hổ báo, ong bướm, mè nheo,…
Nhưng vì sao khỉ và voi lại dùng để chỉ tính chần chừ, nghi ngại, không dứt khoát? Đây quả là một câu đố "hack não", gần như chẳng ai trả lời được.
Trong Hán Việt từ điển của Thiều Chửu có giảng: "Do dự" là tên hai loài thú có tính đa nghi. Vì thế nên người nào làm việc thiếu tính quyết đoán sẽ được gọi là "do dự".
Như vậy, cả từ "do" và "dự" đều là những giống loài đa nghi, thiếu tính quyết đoán nên mới được chọn để chỉ sự ngần ngại, băn khoăn của con người.
Tuy nhiên, trong quá trình sử dụng, người ta dần quên đi nghĩa gốc và vô hình trung đưa "do dự" từ từ ghép sang từ láy. Hiểu chính xác thì "do dự" phải là một từ ghép.
Tiếng Việt thật phong phú và đa dạng phải không nào? Để biểu thị một sự việc/vấn đề, có nhiều cách diễn đạt khác nhau, trong đó có cả những từ cổ mà chúng ta không biết.
Đúng là "phong ba bão táp không bằng ngữ pháp Việt Nam". Đây cũng là lý do khiến người nước ngoài phải "vò đầu bứt tai" mỗi khi học Tiếng Việt.
Ngữ nghĩa Việt Nam rất khó học, có sự khác biệt giữa vùng miền, ngay chính người Việt cũng chưa thể hiểu hết được.
Trong Tiếng Việt còn rất nhiều trường hợp như vậy. Chẳng hạn như:
- Nghèo rớt mồng tơi: Không phải là loại rau mồng tơi như mọi người vẫn nghĩ. Ở đây, từ "mồng tơi" là bộ phận của chiếc áo tơi.
- Chuột rút: Đây là một cách nói bắt nguồn từ phương Tây, dựa trên sự đồng âm của "chuột" và "bắp thịt". Trong miền Nam, hiện tượng này còn được gọi là "vọp bẻ".
- Ông xã, bà xã: Xuất xứ của chữ "xã" dùng để gọi vợ hoặc chồng chỉ người tâm phúc, cùng chí hướng. Tình cảm đó chỉ vợ với chồng mới có được.
Trong Tiếng Hán, chữ "xã" bao gồm chữ "thần" (tức là tình cảm, tâm linh) kết hợp với chữ "thổ" (tức là đất, chỉ tài sản và vật chất). Triết học phương Đông xem mỗi con người là một thế giới, cần phải hội tụ cả tâm linh lẫn vật chất.
- Mít ướt: Vốn là tên của một loại mít có múi mềm nhão. Về sau, được dùng để chỉ những người hay khóc.
Theo Phụ Nữ Việt Nam
-
2 giờ trướcTức giận đến phát điên khi kèm con học, bà mẹ Trung Quốc muốn đá con nhưng cố kìm và mạnh đá vào tường, kết quả là tự làm gãy ngón chân.
-
4 giờ trướcHai cháu không biết bản thân mình quê ở đâu, từng sinh sống ở đâu, sinh năm nào, họ tên là gì. Cả hai đạp xe xuống Hà Nội để tìm mẹ.
-
6 giờ trướcSau tai nạn, MC Thảo Vân vừa cập nhật tình hình trên trang cá nhân.
-
15 giờ trướcĐến sửa bình nóng lạnh, anh thợ không ngờ 'cưa' được con gái xinh đẹp của chủ nhà. Hai người làm đám cưới sau 4 tháng.
-
17 giờ trướcLần đầu lái xe ô tô và vô tình gặp phải tai nạn giao thông ngoài ý muốn, MC Thảo Vân hốt hoảng vì sự cố, buồn bã nói “thôi của đi thay người”.
-
19 giờ trướcLoạt gái đẹp châu Á vẫn mặc đồ ngắn, hở tham gia lễ hội té nước dù bị cấm.
-
20 giờ trướcTình hình của hai chú cháu Quang Linh khiến người hâm mộ không khỏi lo lắng.
-
21 giờ trướcSau khi quát bảo bầy hồng hạc im lặng, Tiếu cảm thấy lũ chim mình mình một cách coi thường, nhạo báng nên quyết định sát hại cả đàn vào lúc đêm khuya.
-
22 giờ trướcBé An Nhiên - con gái 15 tuổi của diễn viên Bình Minh - được khen gương mặt xinh xắn, chiều cao vượt trội giống bố.
-
23 giờ trướcỞ tuổi 17, nam sinh Tần Thiên Chú - học sinh một trường trung học ở Hải Điến (Bắc Kinh), kiếm được 1 triệu USD (24 tỷ đồng) đầu tiên, sau khi thành lập công ty chế tạo robot trồng lúa.
-
1 ngày trướcKhông chỉ đầu tư thời gian cho vóc dáng, cô giáo Pilates cũng rất quan tâm tới việc dưỡng da, làm đẹp.
-
1 ngày trướcHLV Shin Tae-yong có linh cảm về sự may mắn trước U23 Australia khi đấu với họ tại SVĐ Venue Abdullah bin Nasser bin Khalifa, nơi ông từng dẫn Indonesia thắng Việt Nam.
-
1 ngày trướcTheo Forbes, ông Jay Y. Lee - Chủ tịch Tập đoàn Samsung lần đầu tiên trở thành người giàu nhất Hàn Quốc.
-
1 ngày trướcLê Quang Tùng (21 tuổi) là chàng trai bán cháo sườn ở Hà Nội khiến nhiều người ngưỡng mộ khi nói chuyện bằng tiếng Anh với du khách người nước ngoài gây sốt mạng xã hội.
-
1 ngày trướcMới đây, vị CEO của công ty tạm thôi chức để xử lý trách nhiệm nội bộ liên quan đến nghi vấn quấy rối nữ nhân viên trong công ty.
-
1 ngày trướcMới đây, trên fanpage của Nhã Nam đã bất ngờ đăng tải một thông báo về việc ra quyết định tạm thời ngừng vị trí công tác Tổng giám đốc của ông Nguyễn Nhật Anh tại công ty.
-
1 ngày trướcHoàng tử Harry đã ghi Mỹ là nơi cư trú chính, thay vì Vương quốc Anh như trước đây, trong hồ sơ kinh doanh.
-
1 ngày trướcNgười đàn ông này từng có mối tình đẹp với nàng tiểu thư giàu có.
-
1 ngày trướcĐại gia Nguyễn Vĩnh Thoan vừa tậu thêm chiếc Lamborghini Huracan LP6 10-4 có giá trị lên đến hàng chục tỷ đồng.
-
1 ngày trướcHiện tại, tài khoản TikTok nổi tiếng của "chiến thần review", "chiến thần livestream" Võ Hà Linh đang không thể tìm thấy.
Tin tức mới nhất
-
1 giờ trước
-
3 giờ trước
Hay nhất 2sao
-
3 ngày trước