Ẩm thực Việt: Níu giữ bản sắc cà phê Việt
Cà phê từ một loại đồ uống du nhập vào VN từ thời Pháp đã được người Việt chế biến thành cà phê riêng biệt VN, từ cách pha chế, thưởng thức đến tạo lập hương vị cà phê Việt.
Uống cà phê pha phin ở VN được xếp vào một trong 10 cách uống cà phê độc đáo nhất trên thế giới.
Tôi cho rằng hôm nay, từ cách uống đến hương vị cà phê Việt lại đang bị “nhiễu” khi người Việt chuyển sang uống cà phê hòa tan. Đành rằng do xã hội Việt đang chuyển mình sang hiện đại, công nghiệp và đô thị hóa, thì một số lĩnh vực, trong đó có ẩm thực nói chung và uống cà phê nói riêng, cũng sẽ phải biến đổi theo hướng hiện đại. Thế nhưng trong cách thưởng thức cà phê, tôi lại thấy là không nên.
Sao lại không nên? Trước hết vì nó ngược. Tôi không muốn khư khư giữ lấy cái cũ và không đoái hoài đến sự phát triển “công nghiệp hóa”, đang là xu hướng không tránh khỏi của xã hội Việt hiện đại, mà từ bản chất, vốn là một xã hội nông nghiệp nhiều âm tính. Tuy nhiên, cà phê phin theo giao lưu văn hóa Pháp du nhập vào VN cách đây đã hàng trăm năm, là cách du nhập một đồ uống dương tính. Nên cà phê phin Pháp được biến hóa thành cà phê phin Việt. Cách uống cà phê được Việt hóa độc đáo. Cái phin pha cà phê vốn là vật dụng thông thường, chỉ mang ý nghĩa cái xác, đã được sử dụng để pha chế và thưởng thức theo lối cà phê phin Việt, cấu thành cái hồn thấm đượm bản sắc cà phê Việt. Đấy chẳng phải là một cuộc Việt hóa đã vượt ngưỡng khỏi một đồ uống sao? Tôi nghĩ, đã là người Việt hiện đại thì nên tự hào vì mình đã tạo lập cách uống riêng, nhất là khi cà phê Việt mang hương vị và sắc thái riêng của thổ nhưỡng Việt, được trồng trọt, thu hái, chế biến độc đáo từ các cao nguyên của vùng văn hóa Tây nguyên VN.
Tôi đã ở nước ngoài thời gian khá dài, uống nhiều loại cà phê nhanh đặc trưng, để có đủ sự so sánh cà phê kiểu Việt với cà phê nhanh châu Âu, là hai thức uống khác nhau về bản chất. Với một bên là pha nhanh, nhiều, uống nóng hổi tức thì, có thể vừa uống vừa chạy đi học, đi biểu diễn, xem phim, kịch..., rồi uống xong có thể vứt tọt cốc giấy vào thùng rác công cộng là con chim cánh cụt đang há mỏ đứng chờ ngoài đường phố. Tôi chả thấy ngon lành gì cái nóng hổi nhưng lãng nhách, như chạy qua hàng cà phê ấy, mà vẫn phải uống. Uống kiểu này chả khác điều các cụ nhà ta nói từ hồi nảo hồi nào: “thực bất tri kỳ vị”. Nghĩa là uống lấy được, chả biết thế nào là ngon.
Rốt cuộc, tôi buộc phải hồi hương, về với tách cà phê Việt, với đen không đường, có đường, với nâu, ở Hà Nội và ở Sài Gòn. Tôi gọi: Một ly lớn đen đá, khuấy lanh canh bằng chiếc thìa dài trong ly thủy tinh cao thành, hoặc một cà phê sữa đá đủ ngọt vị sữa đặc hoặc sữa tươi, tận hưởng cái mát lạnh của đá trong cà phê đen thơm nức mũi, vị đắng có một chút chua chua khiến người uống như cảm cả thế thái nhân tình, hoặc cà phê sữa đá thơm mát lạnh từ đầu lưỡi, trôi xuống vòm họng và thấm thía lạnh đến tận ruột gan.
Theo tôi, chẳng nên trách người trẻ hôm nay không để ý việc giữ bản sắc cà phê Việt. Tôi hiểu và chia sẻ tâm trạng nhiều bạn trẻ ngồi đồng như “tỉ phú thời gian” ở quán, cả buổi sáng chỉ xơi một ly cà phê đen, uống cho đến khi loãng như nước. Họ đâu thiếu thời gian cho cà phê phin. Có thể do họ buồn chán, thất nghiệp, thất tình, đổ vỡ niềm tin... và họ chưa cảm nhận được rằng: bên một tách cà phê phin tử tế, để nguyên đen, pha nâu, hoặc đen đá, sữa đá, hương vị hấp dẫn rất đặc trưng của nó (cái mà tôi thấy chính là linh hồn của bản sắc cà phê VN), có thể khiến họ nghĩ ra bao điều hay ho, tốt đẹp và tích cực... trong cuộc đời đầy bận rộn và gấp gáp này!
Khi đã quay đi ngoảnh lại với hai loại cà phê Việt hóa và Tây hóa - mà tôi hay gọi đùa là Tây lai, tôi cảm thấy buồn nếu VN hòa nhập và hòa tan cùng lúc trong uống cà phê. Nên tôi vẫn băn khoăn, có cách gì để chống lại sự phai hóa bản sắc cà phê Việt nhỉ, trong khi có nhiều cái phai hóa vẫn đang diễn ra hằng ngày?
Tôi cho rằng hôm nay, từ cách uống đến hương vị cà phê Việt lại đang bị “nhiễu” khi người Việt chuyển sang uống cà phê hòa tan. Đành rằng do xã hội Việt đang chuyển mình sang hiện đại, công nghiệp và đô thị hóa, thì một số lĩnh vực, trong đó có ẩm thực nói chung và uống cà phê nói riêng, cũng sẽ phải biến đổi theo hướng hiện đại. Thế nhưng trong cách thưởng thức cà phê, tôi lại thấy là không nên.
Sao lại không nên? Trước hết vì nó ngược. Tôi không muốn khư khư giữ lấy cái cũ và không đoái hoài đến sự phát triển “công nghiệp hóa”, đang là xu hướng không tránh khỏi của xã hội Việt hiện đại, mà từ bản chất, vốn là một xã hội nông nghiệp nhiều âm tính. Tuy nhiên, cà phê phin theo giao lưu văn hóa Pháp du nhập vào VN cách đây đã hàng trăm năm, là cách du nhập một đồ uống dương tính. Nên cà phê phin Pháp được biến hóa thành cà phê phin Việt. Cách uống cà phê được Việt hóa độc đáo. Cái phin pha cà phê vốn là vật dụng thông thường, chỉ mang ý nghĩa cái xác, đã được sử dụng để pha chế và thưởng thức theo lối cà phê phin Việt, cấu thành cái hồn thấm đượm bản sắc cà phê Việt. Đấy chẳng phải là một cuộc Việt hóa đã vượt ngưỡng khỏi một đồ uống sao? Tôi nghĩ, đã là người Việt hiện đại thì nên tự hào vì mình đã tạo lập cách uống riêng, nhất là khi cà phê Việt mang hương vị và sắc thái riêng của thổ nhưỡng Việt, được trồng trọt, thu hái, chế biến độc đáo từ các cao nguyên của vùng văn hóa Tây nguyên VN.
Tôi đã ở nước ngoài thời gian khá dài, uống nhiều loại cà phê nhanh đặc trưng, để có đủ sự so sánh cà phê kiểu Việt với cà phê nhanh châu Âu, là hai thức uống khác nhau về bản chất. Với một bên là pha nhanh, nhiều, uống nóng hổi tức thì, có thể vừa uống vừa chạy đi học, đi biểu diễn, xem phim, kịch..., rồi uống xong có thể vứt tọt cốc giấy vào thùng rác công cộng là con chim cánh cụt đang há mỏ đứng chờ ngoài đường phố. Tôi chả thấy ngon lành gì cái nóng hổi nhưng lãng nhách, như chạy qua hàng cà phê ấy, mà vẫn phải uống. Uống kiểu này chả khác điều các cụ nhà ta nói từ hồi nảo hồi nào: “thực bất tri kỳ vị”. Nghĩa là uống lấy được, chả biết thế nào là ngon.
Rốt cuộc, tôi buộc phải hồi hương, về với tách cà phê Việt, với đen không đường, có đường, với nâu, ở Hà Nội và ở Sài Gòn. Tôi gọi: Một ly lớn đen đá, khuấy lanh canh bằng chiếc thìa dài trong ly thủy tinh cao thành, hoặc một cà phê sữa đá đủ ngọt vị sữa đặc hoặc sữa tươi, tận hưởng cái mát lạnh của đá trong cà phê đen thơm nức mũi, vị đắng có một chút chua chua khiến người uống như cảm cả thế thái nhân tình, hoặc cà phê sữa đá thơm mát lạnh từ đầu lưỡi, trôi xuống vòm họng và thấm thía lạnh đến tận ruột gan.
Theo tôi, chẳng nên trách người trẻ hôm nay không để ý việc giữ bản sắc cà phê Việt. Tôi hiểu và chia sẻ tâm trạng nhiều bạn trẻ ngồi đồng như “tỉ phú thời gian” ở quán, cả buổi sáng chỉ xơi một ly cà phê đen, uống cho đến khi loãng như nước. Họ đâu thiếu thời gian cho cà phê phin. Có thể do họ buồn chán, thất nghiệp, thất tình, đổ vỡ niềm tin... và họ chưa cảm nhận được rằng: bên một tách cà phê phin tử tế, để nguyên đen, pha nâu, hoặc đen đá, sữa đá, hương vị hấp dẫn rất đặc trưng của nó (cái mà tôi thấy chính là linh hồn của bản sắc cà phê VN), có thể khiến họ nghĩ ra bao điều hay ho, tốt đẹp và tích cực... trong cuộc đời đầy bận rộn và gấp gáp này!
Khi đã quay đi ngoảnh lại với hai loại cà phê Việt hóa và Tây hóa - mà tôi hay gọi đùa là Tây lai, tôi cảm thấy buồn nếu VN hòa nhập và hòa tan cùng lúc trong uống cà phê. Nên tôi vẫn băn khoăn, có cách gì để chống lại sự phai hóa bản sắc cà phê Việt nhỉ, trong khi có nhiều cái phai hóa vẫn đang diễn ra hằng ngày?
Nhạc sĩ Quốc Trung
Theo Thanh Niên
Theo Thanh Niên
-
5 giờ trướcHai chú chó được nhuộm lông giả làm gấu trúc đã khiến không ít du khách tỏ ra bối rối khi ghé thăm một vườn thú ở Trung Quốc kể từ khi khu vực dành riêng cho công chúng mở cửa vào ngày 1/5.
-
8 giờ trướcThói quen này không chỉ ngăn tia cực tím, giúp dưỡng da trắng hồng bất chấp nắng hè mà còn giúp Quỳnh Kool giảm cân, thắt eo rất tốt.
-
11 giờ trướcCác hành khách trên chuyến bay của hãng Southwest Airlines (Mỹ) bất ngờ khi chứng kiến một người phụ nữ trèo lên ngăn chứa hành lý phía trên để... chợp mắt.
-
13 giờ trướcTrước sự xuất hiện của nhiều loại bí trên thị trường, một số người tiêu dùng băn khoăn, liệu khi mua bí đao nên chọn những quả vỏ xanh đậm, xanh nhạt hay vỏ trắng.
-
14 giờ trướcNhiều người có thói quen uống những loại nước ngay sau khi thức dậy buổi sáng, tuy nhiên nó lại không tốt cho sức khỏe.
-
15 giờ trướcQuả cà chua rất nhiều giá trị dinh dưỡng tốt cho sức khoẻ, nhất là hệ tim mạch, vậy ăn cà chua có phòng ung thư?
-
16 giờ trướcThài lài trắng mọc dại ở nơi ẩm ướt, người ta hái các ngọn non làm rau luộc hay nấu canh ăn, ngoài ra còn được sử dụng như một vị thuốc chữa bệnh.
-
17 giờ trướcĐảo du lịch nổi tiếng Hamilton (Queensland, Australia) đang vấp phải sự phản đối dữ dội của du khách sau khi ra quyết định cấm sử dụng tiền mặt tại đây.
-
17 giờ trướcCó những loại rau củ quả quen thuộc trong bữa ăn gia đình bạn nên ăn cả vỏ để nhận thêm nhiều giá trị dinh dưỡng
-
18 giờ trướcKhoai lang vừa ngon vừa rẻ, nhiều người muốn mua nhiều về ăn dần nhưng e ngại vì nó dễ hỏng và giảm chất lượng; bạn đã biết mẹo bảo quản khoai lang để lâu vẫn ngọt?
-
18 giờ trướcĐập Đồng Cam - Phú Yên như níu chân mọi du khách bởi vẻ đẹp hùng vĩ và nên thơ khiến ai cũng muốn khám phá địa danh này mỗi khi được nhắc tới. Vậy có gì nổi bật tại Đập Đồng Cam?
-
21 giờ trướcChuối chín là loại quả chứa nhiều chất dinh dưỡng, thích hợp mọi lứa tuổi, vậy nên ăn vào khung giờ nào để trái cây này phát huy hết hiệu quả tốt với sức khỏe?
-
1 ngày trướcÍt ai biết rằng, kết hợp kem đánh răng với gừng tươi có thể mang lại nhiều công dụng bất ngờ, không chỉ giúp căn bếp thơm mát mà tủ lạnh cũng sạch sẽ.
-
1 ngày trướcNgày 8/5, trên mạng xã hội xuất hiện đoạn clip ngắn, ghi lại hình ảnh suất bánh mì chảo có "sinh vật lạ" bám lúc nhúc trên phần pate. Nhiều cư dân mạng cho rằng "sinh vật lạ" này là dòi, xuất hiện do bảo quản thực phẩm kém.
-
1 ngày trướcNhững loại trái cây kỵ nhau dưới đây nếu vô tình kết hợp sẽ mang lại tác hại khôn lường với sức khỏe.
-
1 ngày trướcKhông uống sữa thì ăn gì giàu canxi để giúp xương khỏe là câu hỏi được nhiều người quan tâm, bài viết dưới đây sẽ giải đáp giúp bạn.
-
1 ngày trướcTrong khi các cửa hàng, quầy hàng gà rán có mặt khắp nơi thì bạn tìm đỏ mắt cũng không ra quán vịt rán nào, tại sao vậy?
-
1 ngày trướcNước ép trái cây là lựa chọn ưa thích của nhiều người trong mùa hè nhưng thức uống này không thực sự tốt cho sức khỏe như hầu hết chúng ta vẫn lầm tưởng.
-
1 ngày trướcKích thước quả là một trong những đặc điểm giúp bạn phân biệt được chuối ngon hay không, vậy khi mua chuối nên chọn quả to hay quả nhỏ?
-
1 ngày trướcCác phương pháp sau đây sẽ giúp bạn giảm bớt sợ hãi khi đi máy bay, bạn cũng sẽ không bỏ lỡ cơ hội khám phá và trải nghiệm những điều tuyệt vời trên mỗi chuyến bay.
Tin tức mới nhất
Hay nhất 2sao
-
24 ngày trước