Rằm tháng Giêng là ngày nào, nguồn gốc và ý nghĩa
Rằm tháng Giêng là một ngày lễ quan trọng trong năm. Vào ngày này, mỗi nhà thường làm mâm cỗ gồm các món truyền thống dâng lên tổ tiên, ông bà, mong một năm mới sum vầy, hạnh phúc.
Rằm tháng Giêng âm lịch hay còn gọi tết Nguyên tiêu là một ngày lễ quan trọng theo quan niệm của người Việt.
Rằm tháng Giêng diễn ra từ giữa đêm 14 (đêm trước trăng rằm) đến hết ngày 15 (đêm trăng rằm) của tháng Giêng âm lịch. Năm nay, Rằm tháng Giêng trùng ngày thứ Bảy, 24/2/2024 (dương lịch).
Nguồn gốc của ngày tết Nguyên tiêu
Về nguồn gốc của Rằm tháng Giêng - tết Nguyên tiêu, dân gian có nhiều giải thích. Có truyền thuyết cho rằng, tết Nguyên tiêu bắt nguồn từ việc đồng áng trong dân gian.
Sau ngày Rằm tháng Giêng hàng năm, công việc cày bừa của vụ chiêm sẽ bắt đầu. Bà con nông dân ở các nơi đều khẩn trương chuẩn bị cho công việc đồng áng. Trước khi xuống đồng, họ làm lễ để tỏ lòng nhớ ơn tổ tiên, cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu.
Trong khi đó, theo Tiến sĩ (TS) Trần Long, giảng viên khoa Văn hóa học, trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia TP.HCM), tết Nguyên tiêu ở Việt Nam có nguồn gốc từ Trung Quốc.
Người Việt cúng Rằm tháng Giêng vào ngày 15/1 âm lịch trùng ngày tết Nguyên tiêu của Trung Quốc.
Theo TS, hiện có nhiều tài liệu và câu chuyện viết về nguồn gốc tết Nguyên tiêu được lưu truyền. Nhưng theo ông, câu chuyện được kể và lưu truyền nhiều nhất về ngày này là chuyện con thiên nga của thiên đình bay xuống hạ giới bị thợ săn bắn chết. Nghe tin, Ngọc Hoàng nổi giận, sai quân đến ngày Rằm tháng Giêng phóng hỏa, thiêu trụi mọi thứ ở trần gian.
May có một vị thần thiên triều thương dân, xuống hạ giới chỉ cách để dân thoát nạn. Vị quan này hướng dẫn các nhà treo đèn lồng màu đỏ trước cửa nhà.
Ngọc Hoàng trên trời nhìn xuống thấy màu đỏ tưởng hạ giới bị phóng hỏa. Vì vậy tại Trung Quốc, vào ngày Rằm tháng Giêng, người ta hay treo đèn lồng đỏ ở cửa để tỏ lòng cảm ơn.
Ngoài ra còn một tích khác kể rằng vua Hán Văn lên ngôi vào đúng ngày Rằm tháng Giêng nên hằng năm cứ đến ngày này, vua lại ra ngoài chung vui với dân.
Chữ đêm (dạ) trong cổ ngữ Trung Hoa được đọc là “tiêu”, đây còn là đêm rằm đầu tiên của năm nên vua Hán Văn gọi ngày này là ngày tết Nguyên tiêu.
Ý nghĩa ngày tết Nguyên tiêu
Tết Nguyên tiêu nghĩa là đêm rằm đầu tiên của năm mới, “nguyên” nghĩa là thứ nhất, “tiêu” nghĩa là đêm. Tết Nguyên tiêu là một ngày lễ quan trọng trong phong tục tập quán của người theo đạo Phật. Vì vậy mới có câu nói "cúng quanh năm không bằng Rằm tháng Giêng".
Vào ngày này, mỗi gia đình thường chuẩn bị mâm cỗ cúng thể hiện lòng thành kính với tổ tiên, ông bà, cầu năm mới phát tài phát lộc, khỏe mạnh. Vào dịp lễ ngày 14 và 15 âm lịch, người dân thường đi chùa lễ Phật, làm việc thiện, phóng sinh... để cầu mong bình an, phúc lộc.
Tùy theo từng vùng, từng điều kiện gia đình mà có cách chuẩn bị mâm cỗ khác nhau. Quan trọng nhất vẫn là lòng thành tâm của gia chủ gửi tới tổ tiên, ông bà.
Theo Vietnamnet
-
1 giờ trướcĐặt giấy cuộn trong tủ lạnh không chỉ giúp tiết kiệm điện năng mà còn khử mùi hiệu quả.
-
2 giờ trướcNhiều người thắc mắc, khi ăn tôm có nhất thiết phải loại bỏ đường chỉ đen trên lưng tôm hay không, đường chỉ tôm đó thực chất là gì...
-
5 giờ trướcCho đến nay, thứ 'xà lách héo khô' quý hiếm này vẫn chưa thể trồng nhân tạo.
-
11 giờ trướcTrong ẩm thực Việt Nam, vịt là một món ăn gần gũi với đời sống văn minh lúa nước. Vào dịp tết Đoan Ngọ thì thịt vịt lại trở thành món ăn truyền thống và có những địa phương không thể thiếu thịt vịt trong ngày này.
-
12 giờ trướcPhở trộn, nộm và gỏi gà xé được trang web ẩm thực quốc tế TasteAtlas xếp vào danh sách 100 món salad hàng đầu thế giới.
-
15 giờ trướcNếu không có nhiều thời gian nấu nướng, chị em chỉ cần nấu 2 món đơn giản này cũng đủ đảm bảo có một bữa ăn đủ chất cho gia đình.
-
1 ngày trướcKhông ít người đã tỏ ra "ngán ngẩm" sau khi đoạn video quay cảnh một người bán hàng rong xào sầu riêng với dâu tây đang lan truyền trên mạng xã hội Trung Quốc.
-
1 ngày trướcNgười dân các nước châu Á trong đó có Việt Nam rất ưa chuộng nước mía do hương vị thơm ngon, có tác dụng làm mát. Tuy nhiên, các chuyên gia khuyên không nên uống loại nước này đều đặn mỗi ngày.
-
1 ngày trướcThông tin dưới đây sẽ giúp ích cho bạn khi tới ở một nơi không phải là ngôi nhà quen thuộc của mình.
-
1 ngày trướcNgải cứu tốt cho sức khỏe nhưng những người này không nên ăn ngải cứu vì có thể gây hại cho sức khỏe.
-
2 ngày trướcKỳ thi chuyển cấp PTTH và thi Đại học đang gần kề, trong khi các thí sinh đang phải đối mặt với áp lực thi cử và những tỷ số “chọi” gay gắt thì các phụ huynh lại “sống trong sợ hãi” vì nỗi lo con em bị trầm cảm. Mỗi năm, đến giai đoạn này, nhiều câu chuyện thương tâm lại xảy ra vì căn bệnh mang tên trầm cảm.
-
2 ngày trướcTừ năm 2024 người làm hộ chiếu (passport) sẽ chính thức được hưởng quyền lợi đặc biệt này, người dân cần nắm rõ thông tin để không bị thiệt.
-
2 ngày trướcBún tuy mềm và dễ ăn nhưng một số đặc điểm trong quá trình sản xuất khiến nó có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, nhất là trong mùa nắng nóng.
-
2 ngày trướcKhi nấu nước hàng, việc cho đường hay nước vào trước sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến màu sắc, hương vị và chất lượng của nước hàng.
-
2 ngày trướcBạn chỉ bị ngộ độc khi ăn một lượng lớn hạt táo nhưng tốt nhất, bạn vẫn nên tránh nguy cơ này.
-
2 ngày trướcNước gạo lứt rang là thức uống được nhiều người ưa chuộng nhưng uống nước gạo lứt rang mỗi ngày có tốt không?
-
2 ngày trướcUống quá nhiều nước khiến thận không xử lý kịp sẽ gây ra ngộ độc với các triệu chứng đau đầu, lú lẫn, mất phương hướng, thậm chí hôn mê.
-
2 ngày trướcBữa sáng là bữa ăn quan trọng nhất vì nó cung cấp nguồn năng lượng cần thiết của một ngày.
-
2 ngày trướcĐây là loại quả rất quen thuộc nhưng ít người nghĩ nó liên quan đến món vịt. Thực tế món vịt luộc sẽ thơm ngọt đặc biệt nếu bạn dùng nó trong quá trình chế biến.