CEO Nvidia: Không phải ai thành công cũng cần đến bằng tiến sĩ
Năm 2025 đánh dấu bước ngoặt gây tranh cãi của thị trường lao động công nghệ Mỹ, khi số việc làm bị cắt giảm liên quan đến trí tuệ nhân tạo (AI) vượt mốc 50.000. Theo dữ liệu mới từ Challenger, Gray & Christmas, các doanh nghiệp đã trực tiếp viện dẫn AI là nguyên nhân của 54.883 nhân viên bị sa thải chỉ riêng tại Mỹ, biến AI trở thành một trong những động lực lớn nhất phía sau làn sóng tinh giản nhân sự trong ngành công nghệ.
Các đợt cắt giảm diễn ra trong bối cảnh doanh nghiệp chịu áp lực kép từ lạm phát, thuế quan cao và yêu cầu cải thiện lợi nhuận. AI được xem là công cụ giúp tự động hóa quy trình, giảm chi phí và tái cấu trúc bộ máy. Một nghiên cứu của Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) công bố hồi tháng 11 cho thấy, AI có khả năng đảm nhiệm khoảng 11,7% số công việc tại Mỹ, đồng thời có thể giúp doanh nghiệp tiết kiệm tới 1.200 tỷ USD tiền lương trong các lĩnh vực như tài chính, y tế và dịch vụ chuyên môn.
Tuy nhiên, không ít chuyên gia cho rằng AI chỉ là “cái cớ”. Fabian Stephany, trợ lý giáo sư tại Viện Internet Oxford, nhận định nhiều công ty đã tuyển dụng quá mức trong đại dịch và hiện dùng AI như lời giải thích cho việc thu hẹp quy mô.
Dù tranh cãi còn kéo dài, hàng loạt tập đoàn công nghệ lớn đã công khai nhắc đến AI trong các thông báo sa thải. Amazon là một trong những trường hợp tiêu biểu khi cắt giảm 14.000 nhân viên khối văn phòng trong năm nay.
Phó chủ tịch cấp cao phụ trách nhân sự và công nghệ Beth Galetti cho biết, công ty đang “tái tổ chức để tinh gọn hơn”, đồng thời khẳng định AI là “công nghệ mang tính chuyển đổi nhất kể từ Internet”, buộc Amazon phải giảm tầng nấc quản lý và tăng tốc đổi mới. Tuy vậy, chỉ ít ngày sau, CEO Andy Jassy lại nhấn mạnh rằng quyết định này “không hoàn toàn do tài chính hay AI, mà chủ yếu liên quan đến văn hóa doanh nghiệp”.
Microsoft cũng tiến hành ít nhất bốn đợt cắt giảm lớn, loại bỏ khoảng 15.000 vị trí. Trong nội bộ, lãnh đạo mảng phát triển Julia Liuson khẳng định việc sử dụng AI “không còn là tùy chọn mà là yêu cầu cốt lõi cho mọi vai trò”. Công ty thậm chí cân nhắc đưa tiêu chí sử dụng AI vào đánh giá hiệu suất, trong bối cảnh thúc đẩy mạnh các dịch vụ Copilot.
CEO Nvidia: Không phải ai thành công cũng cần đến bằng tiến sĩ
Tại Salesforce, AI được ứng dụng trực tiếp vào tự động hóa chăm sóc khách hàng, dẫn đến việc cắt giảm 4.000 vị trí hỗ trợ. CEO Marc Benioff cho biết AI hiện đã đảm nhiệm tới 50% khối lượng công việc tại công ty, đồng thời gọi giai đoạn này là “8 tháng thú vị nhất trong sự nghiệp”. Theo ông, hệ thống bán hàng và chăm sóc khách hàng dựa trên AI cho phép Salesforce xử lý hàng chục triệu đầu mối từng bị bỏ lỡ suốt nhiều năm.
Công ty sử dụng hệ thống "giám sát đa kênh" điều phối sự hợp giữa con người và tác nhân AI (AI Agent), cho phép AI nhận diện công việc nào cần đến sự can thiệp của con người.
IBM cũng không đứng ngoài xu hướng. Trong cuộc phỏng vấn với The Wall Street Journal, CEO Arvind Krishna tiết lộ các chatbot AI đã thay thế hàng trăm vị trí nhân sự, đặc biệt trong lĩnh vực nhân sự, marketing và truyền thông. Song song đó, IBM chuyển hướng tuyển dụng sang các mảng đòi hỏi tư duy phản biện cao hơn như kỹ thuật, bán hàng và tiếp thị.
Làn sóng sa thải do AI năm 2025 cho thấy bức tranh hai mặt của trí tuệ nhân tạo: vừa mở ra cơ hội tối ưu hóa và tăng năng suất, vừa đặt ra thách thức lớn về việc làm và tái đào tạo lực lượng lao động. Câu hỏi còn bỏ ngỏ không chỉ là AI có thay thế con người hay không, mà là doanh nghiệp và người lao động sẽ thích nghi với sự thay đổi này như thế nào.
Theo Vietnamnet
