Những công việc vua quan nhà Nguyễn thường làm khi bắt đầu năm mới
Tổ chức nghi lễ khai hạ, khai ấn và duyệt binh là những công việc trọng đại khi bắt đầu một năm mới của vua quan nhà Nguyễn, nhất là thời vua Gia Long, Minh Mạng.
Nhà Nguyễn là triều đại quân chủ cuối cùng trong lịch sử Việt Nam. Giống như nhiều triều đại phong kiến trong lịch sử Việt Nam, nhà Nguyễn cũng có nhiều quy chế, phép tắc riêng. Đặc biệt, khi bắt đầu một năm mới vua quan nhà Nguyễn có những công việc, nghi lễ buộc phải làm và trải dài qua nhiều đời vua khác nhau.
Theo một số tài liệu lịch sử chép lại thì dưới triều nhà Nguyễn việc nghỉ Tết được đánh dấu bằng việc phong ấn (cất ấn). Đến đầu năm mới, sau khi làm lễ khai ấn, lễ duyệt binh, các công việc mới được tiếp tục trở lại.
Ngày nay nghi lễ hạ nêu và khai ấn bắt đầu năm mới nhà Nguyễn được Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế tái dựng hàng năm trong Đại nội Huế. (Ảnh: Lê Chung).
Năm 1802 lên ngôi thì năm 1809 vua Gia Long chọn ngày 25 tháng Chạp phong ấn, ngày mùng 7 tháng Giêng khai ấn, sai quan xuất binh. Quy tắc này được giữ đến đời vua Tự Đức thì có những thay đổi. Theo đó, năm 1874, vua cho nghỉ Tết Nguyên đán từ ngày 28 tháng Chạp đến ngày 8 tháng Giêng.
Trong các ngày Tết Nguyên đán, vua quan triều Nguyễn tổ chức rất nhiều hoạt động nghi lễ trong hoàng cung (mỗi đời vua đều có những nét riêng và cách thức tổ chức riêng) như lễ tế miếu, lễ khánh hạ, lễ ban yến hưởng và ban thưởng, lễ gia ân xá tội cho các tội phạm... Ngày mùng 3 Tết, các vua sai làm lễ hóa vàng cầu âm phúc.
Ngày mùng 7 tháng Giêng, triều đình làm lễ khai hạ (hạ nêu) và khai ấn. Các quan giữ ấn tín làm lễ, rồi thực hiện nghi thức mở niêm phong, mở hòm ấn tượng trưng năm làm việc mới.
Trong ngày này, các vua triều Nguyễn tổ chức lễ duyệt binh. Sau nghi lễ này, mọi người đến công đường hay doanh trại, khởi đầu công việc của một năm mới.
Duyệt binh cũng là việc được các vua nhà Nguyễn thường làm ngay sau khi bắt đầu năm mới. (Ảnh Tư liệu).
Sách Đại Nam thực lục chính biên ghi, năm Gia Long năm thứ 2 (1803), ngày mùng 1 tháng Giêng, vua thân đến Thái miếu làm lễ. Lễ xong, ngự ở điện, nhận lễ chầu mừng. Ngày Kỷ Tỵ mở ấn sai thủy quân thao diễn phép chèo thuyền.
Phép diễn, đặt đồ bơi chèo ở trên cạn, chọn người chèo giỏi vài trăm người khiến diễn tập y như dáng đi thuyền. Buổi quốc sơ trong việc dụng binh thủy chiến rất giỏi, cho nên đầu mùa xuân thường sai diễn tập. Vua ngự xem, thưởng tiền cho các quân, mỗi thuyền đều 80 quan.
Năm Gia Long năm thứ 7 (1808), vào dịp lễ tế chạp, Lễ bộ tâu: "Trước nay đầu năm khai ấn duyệt binh, cuối năm yết lăng, tế chạp và khóa ấn, đều để tới kỳ mới chọn ngày lành. Nay xin lấy ngày nhất định".
Vua nghe lời tâu, chuẩn định mỗi năm cứ ngày mùng 7 tháng Giêng thì khai ấn, sai quan xuất binh, ngày 13 tháng Chạp yết lăng, 14 tế Chạp, 25 khóa ấn, lấy sang năm là năm Kỷ Tỵ (1809) bắt đầu.
Đến thời vua Minh Mệnh (Minh Mạng) lễ duyệt binh đầu năm mới được duy trì đều đặn và được ghi lại tương đối cụ thể trong sách Đại Nam thực lục chính biên: "Đầu năm mới, năm Minh Mệnh thứ nhất (1820), sáng sớm ngày ấy biền binh các dinh thuộc quân Thị trung, Thị nội, Thần sách đều họp cả ở trước điện Càn Nguyên. Sai Thị thư viện 5 người và sáu bộ mỗi bộ 3 người, hiệp với bộ Binh xét điểm. Vua mặc nhung phục ngự ở điện Càn Nguyên xem duyệt. Lễ duyệt binh bắt đầu từ đấy".
Năm Minh Mệnh thứ 2 (1821), vua cho gọi hơn 3.300 biền binh ở các hạt Bắc Thành, Thanh, Nghệ và Thanh Bình về Kinh. Ngày Kỷ Mùi, khai ấn.
Năm Minh Mệnh thứ 5 (1824), mùa xuân, tháng Giêng, ngày giáp Thân duyệt binh. Vua ngự điện Càn Nguyên để xem và dụ rằng: “Luyện sỹ trị binh là lệ thường của nhà nước, mà thể lòng trời để ra ân là để khích lệ lòng quân. Vậy thưởng tiền cho Cai tòng quân trở xuống theo thứ bậc. Từ nay lấy đó làm lệ”.
Đến giữa thời vua Tự Đức trở về sau, các nghi lễ khởi đầu công việc của một năm mới thường xuyên bị gián đoạn hoặc bị đình lại bởi nhiều lý do khác nhau (nguyên nhân chủ yếu là triều Nguyễn ngày một suy yếu trước sự xâm lấn của người Pháp).
Theo Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế thì ngoài những công việc bắt buộc phải làm như khai hạ, khai ấn và duyệt binh thì khi đầu năm mới nhà Nguyễn cũng có nhiều lễ tế quan trọng. Trong đó, lễ tế đàn Nam Giao được đánh giá là quan trọng nhất.
Di tích đàn Nam Giao thời nhà Nguyễn ở TP Huế.
Tế Nam giao dưới thời Nguyễn là hình thức hợp tế (tế tự chung cả trời đất và các vị thần linh) được tổ chức vào tháng 2 Âm lịch. Từ năm 1839 -1 848 lại tế vào tháng tháng 3 Âm lịch. Từ thời vùa Thành Thái trở về sau do được đánh giá là quá tốn kém nên lễ tế Nam Giao được tổ chức 3 năm một lần.
Sau lễ tế đàn Nam Giao là lễ tế Xã Tắc. Đây là một trong những tế lễ lớn và có tầm quan trọng trong hoạt động của nền quân chủ phong kiến. Lễ tế Xã Tắc được tổ chức mỗi năm hai lần vào mùa xuân và mùa thu. Có khi, nhà vua đích thân làm chủ tế, cũng có lần cử quan khâm mạng đại thần thay thế.
Lễ Tịch Điền là lễ cày ruộng đầu năm mới của nhà vua, được tổ chức tại ruộng ở kinh đô Phú Xuân xưa. Lễ cày ruộng được tổ chức cũng vào dịp Tết Nguyên Đán. Nhà vua cùng các quan đến khu ruộng Tịch Điền.
Theo VTC
-
2 giờ trướcÍt ai biết rằng, kết hợp kem đánh răng với gừng tươi có thể mang lại nhiều công dụng bất ngờ, không chỉ giúp căn bếp thơm mát mà tủ lạnh cũng sạch sẽ.
-
4 giờ trướcNgày 8/5, trên mạng xã hội xuất hiện đoạn clip ngắn, ghi lại hình ảnh suất bánh mì chảo có "sinh vật lạ" bám lúc nhúc trên phần pate. Nhiều cư dân mạng cho rằng "sinh vật lạ" này là dòi, xuất hiện do bảo quản thực phẩm kém.
-
7 giờ trướcNhững loại trái cây kỵ nhau dưới đây nếu vô tình kết hợp sẽ mang lại tác hại khôn lường với sức khỏe.
-
9 giờ trướcKhông uống sữa thì ăn gì giàu canxi để giúp xương khỏe là câu hỏi được nhiều người quan tâm, bài viết dưới đây sẽ giải đáp giúp bạn.
-
10 giờ trướcTrong khi các cửa hàng, quầy hàng gà rán có mặt khắp nơi thì bạn tìm đỏ mắt cũng không ra quán vịt rán nào, tại sao vậy?
-
11 giờ trướcNước ép trái cây là lựa chọn ưa thích của nhiều người trong mùa hè nhưng thức uống này không thực sự tốt cho sức khỏe như hầu hết chúng ta vẫn lầm tưởng.
-
12 giờ trướcKích thước quả là một trong những đặc điểm giúp bạn phân biệt được chuối ngon hay không, vậy khi mua chuối nên chọn quả to hay quả nhỏ?
-
12 giờ trướcCác phương pháp sau đây sẽ giúp bạn giảm bớt sợ hãi khi đi máy bay, bạn cũng sẽ không bỏ lỡ cơ hội khám phá và trải nghiệm những điều tuyệt vời trên mỗi chuyến bay.
-
14 giờ trướcTổ chức cộng đồng quốc tế chuyên cung cấp các tour đi bộ Guruwalk cho biết Hà Nội, Hội An và TPHCM trở thành 3 điểm đến của Việt Nam nằm trong danh sách 100 thành phố tuyệt vời nhất để đi bộ, sống chậm lại để thư giãn, chữa lành.
-
14 giờ trướcXoài là một loại trái cây ngọt, nhiều chất xơ, giàu vitamin giúp nuôi dưỡng cơ thể và tăng cường tinh thần của bạn, đặc biệt vào mùa hè. Tuy nhiên, nếu không lưu tâm những điều sau, thì có thể bạn đang ngầm rước bệnh vào người lúc nào không biết.
-
17 giờ trướcNgười đàn ông sống sót kỳ diệu sau 10 ngày mắc kẹt dưới hẻm núi dù ông bị thương, đói và không có điện thoại.
-
1 ngày trướcDu khách leo núi tại núi Nhạn Đãng ở phía đông Trung Quốc đã phải đối mặt với tình cảnh “éo le” khi bị kẹt giữa vách đá, du khách phải bám vào sợi dây leo dọc theo tuyến đường cố định suốt hơn một giờ.
-
1 ngày trướcLoại hộ chiếu (passport) mới mang nhiều tính năng nổi trội, người dân được hưởng cả tá quyền lợi nếu sở hữu chúng.
-
1 ngày trướcTỏi là một loại gia vị phổ biến trong ẩm thực Việt nhưng tỏi cũng có thể gây ra một số tác hại nếu bạn đang mắc một số bệnh lý nhất định.
-
1 ngày trướcHạt muối nhìn có vẻ bình thường nhưng thực chất nó có rất nhiều công dụng thực tế chưa được biết đến, thử ngay mẹo hay dưới đây bạn sẽ bất ngờ với công dụng.
-
1 ngày trướcViệc thất lạc hành lý ở sân bay là điều mà không ai mong muốn xảy ra, nhưng nếu chẳng may bị thất lạc hành lý, hãy bình tĩnh để xử lý một cách hiệu quả nhất.
-
1 ngày trướcDu lịch tụ túc mang đến nhiều trải nghiệm thú vị và độc đáo, nhưng không phải ai cũng phù hợp với hình thức du lịch tự túc này.
-
1 ngày trướcNgoài là thứ nước uống ngon, bỗ dưỡng được nhiều người yêu thích, mía còn là vị thuốc chữa bệnh.
-
1 ngày trướcKhi bị thiếu hụt dinh dưỡng, cơ thể thường sẽ cảnh báo bạn bằng nhiều dấu hiệu cụ thể nhưng nhiều người vẫn chưa thực sự lưu tâm đến những tín hiệu này.
-
1 ngày trướcTheo khuyến cáo của chuyên gia dinh dưỡng, chúng ta không nên để thức ăn nấu chín qua đêm, dù là bất cứ môi trường hay nhiệt độ nào.
Tin tức mới nhất
-
2 giờ trước
Hay nhất 2sao
-
23 ngày trước