Linh vật rồng bị chê xấu tệ, chuyên gia văn hóa nêu đặc trưng của rồng Việt
Theo chuyên gia khảo cổ Nguyễn Ngọc Chất, rồng là linh vật có trong văn hóa của Việt Nam và một số nước cùng khu vực. Tuy nhiên, rồng mỗi nước lại có những đặc điểm riêng.
Rồng Việt có nét đặc trưng riêng
Trong số 12 con giáp, rồng là con vật duy nhất do con người tưởng tượng ra mang nhiều năng lực siêu nhiên. Vì không có một hình mẫu cụ thể nên người dân và nghệ nhân mỗi nơi lại trình làng một linh vật rồng khác nhau.
Có nơi linh vật rồng được cho là giống giun hơn, có nơi bị cho rằng làm rồng lai Trung Quốc. Rồng ở Quảng Ngãi bị chê "xấu tệ" vì "không giống rồng". Gần đây nhất, hình ảnh rồng ở Nghệ An khiến nhiều người phì cười vì có vẻ ngoài trông như đang "giận dỗi".
Linh vật rồng ở Thanh Hóa bị chê giống giun (Ảnh: Thanh Tùng).
Hình dáng kỳ dị, không theo một khuôn mẫu nào của các linh vật rồng gây ra nhiều tranh cãi. Nhiều người đặt ra câu hỏi, rốt cuộc rồng Việt có những đặc trưng gì?
Liên quan đến vấn đề này, trao đổi với phóng viên Dân trí, nhà nghiên cứu - chuyên gia khảo cổ Nguyễn Ngọc Chất cho hay, rồng là linh vật có trong văn hóa của Việt Nam và một số nước cùng khu vực.
Tuy nhiên, rồng mỗi nước lại có những đặc điểm riêng. Rồng của Việt Nam có nét thân thiện, gần gũi chứ không dữ dằn như rồng của Trung Quốc hay Nhật Bản.
"Rồng Trung Quốc cũng như rồng Nhật Bản đầu bao giờ cũng dài hơn, răng nanh nhọn hơn, chân trước cầm ngọc. Rồng của Việt Nam đầu ngắn hơn, miệng ngậm ngọc. Thân hình, vây, bờm, sừng… của rồng Việt Nam mềm mại, uyển chuyển hơn", ông Nguyễn Ngọc Chất chia sẻ.
Một số linh vật rồng trình làng dịp Tết Nguyên đán 2024 (Ảnh: M. N).
Cũng theo vị chuyên gia này, trong văn hóa Việt, rồng gắn liền với đời sống tín ngưỡng của cư dân nông nghiệp. Từ xưa người Việt có truyền thuyết dân gian Con rồng cháu tiên…
Vùng đất Việt Nam cũng mang hình dáng con rồng. Tên gọi các điểm chốt trên bản đồ từ biên giới phía Bắc đến vùng Nghệ An, Hà Tĩnh đều có yếu tố của rồng (Hạ Long, Bạch Long Vĩ, Hàm Rồng…).
Người dân Việt từ xưa coi rồng là linh vật huyền thoại có sức mạnh phi thường. Rồng như một vị thần có thể đem đến mùa màng bội thu.
Sau này, rồng được vương quyền hóa, thần hóa nên đại diện cho vương quyền và thần quyền. Trong Phật giáo, con rồng cũng có vai trò quan trọng nên xuất hiện nhiều ở các chùa chiền, đền miếu.
Rồng Việt Nam còn có đặc điểm là biến đổi theo tư tưởng chủ đạo của từng triều đại.
Lá đề chạm hình rồng đá, thời Lý, thế kỷ 11 - 13 ở chùa Phật Tích, Bắc Ninh (Ảnh: Bảo tàng Lịch sử Quốc gia).
Ông Nguyễn Ngọc Chất cho hay: Rồng của mỗi triều đại có nét riêng. Rồng thời Lý chịu ảnh hưởng từ Phật giáo nên nhẹ nhàng, mỏng manh như đang uốn lượn trong mây.
Thời Trần với tinh thần hào khí Đông A, rồng mạnh mẽ hơn, thân hình to, khỏe khoắn hơn. Thời Lê chịu ảnh hưởng của tư tưởng Nho giáo nên rồng có những chuẩn mực nhất định. Rồng thời Mạc khỏe khoắn hồi cố lại yếu tố của thời Lê và thời Trần…
Rồng đá điện Kính Thiên, Hoàng thành Thăng Long là một di sản kiến trúc nghệ thuật tuyệt tác, tiêu biểu cho nghệ thuật điêu khắc thời Lê sơ (Ảnh: P. V).
Thời Lê Trung Hưng, văn hóa dân gian phát triển mạnh nên con rồng còn gắn với nhiều sinh vật khác. Đến thời Nguyễn, rồng quay lại các yếu tố như thời Lê… Nhìn chung, rồng Việt Nam qua mỗi thời đại có sự biến hóa nhưng không dữ dằn mà gần gũi, thân quen.
"Rồng mỗi thời kỳ có nét khác nhau nhưng vẫn xuyên suốt một tinh thần đặc trưng của văn hóa Việt, thể hiện sự quyền uy cao quý, tượng trưng cho sức mạnh, sự sinh sôi nảy nở, hài hòa viên mãn (rồng ngậm ngọc). Người Việt luôn tin rằng có rồng là có tất cả", vị chuyên gia này nói.
Cần có sự chuẩn hóa
Mấy năm gần đây, dịp Tết Nguyên đán, người dân nhiều vùng có thói quen làm linh vật theo con giáp của năm đó. Tuy nhiên, nhiều linh vật sau khi trình làng thường gây tranh cãi khi hổ giống heo năm Nhâm Dần, mèo giống chuột năm Quý Mão…
Trước thực trạng "loạn" linh vật, ông Nguyễn Ngọc Chất cho rằng, cần phải có sự chuẩn hóa.
Đầu rồng thời Trần (Ảnh: Cục Di sản Văn hóa).
"Trước đây, nhiều đơn vị, bảo tàng đã tổ chức những buổi trưng bày, giới thiệu các linh vật mang tính chất thuần Việt. Những buổi trưng bày ấy giúp công chúng hiểu biết nhiều hơn về các linh vật thuần Việt, tránh việc trưng bày, tung hô các linh vật ngoại lai.
Để các linh vật trong các dịp Tết vừa đẹp, vừa phù hợp với văn hóa Việt và truyền tải được các thông điệp về khát vọng, ước nguyện tốt đẹp trong năm mới cần có sự tham mưu từ chính quyền và các ban ngành chuyên môn.
Điều này tôi nghĩ không khó vì các tư liệu lịch sử, văn hóa có rất nhiều và đầy đủ", ông Chất nhấn mạnh.
Theo Dân trí
-
8 giờ trướcMỗi cân sấu non bé bằng ngón tay có giá đắt ngang một cân thịt lợn ngon nhưng nhiều chị em vẫn tranh thủ mua vài cân về ngâm mắm.
-
10 giờ trướcCục Hàng không Việt Nam đề nghị các cá nhân, tổ chức, khách hàng mua vé máy bay các hãng hàng không Việt Nam thời gian qua (nhất là từ đầu năm 2024 đến nay) phản ánh thông tin, tài liệu xác thực về việc đã phải mua vé máy bay giá cao so với quy định
-
12 giờ trướcCồn cát “biết hát” là một địa điểm đến nổi tiếng nằm trong công viên quốc gia Altyn Emel, Kazakhstan thu hút khách du lịch với những âm thanh kỳ lạ, du dương.
-
14 giờ trướcMcDonald's Việt Nam cho biết sự việc xảy ra do sự thiếu cẩn trọng trong khâu kiểm duyệt nội dung được đăng tải, dẫn đến sự việc đáng tiếc.
-
15 giờ trướcLá hẹ là loại rau gia vị quen thuộc, dễ dàng kết hợp cùng nhiều loại thực phẩm khác nhau, đây cũng là loại thuốc quý mà nhiều người không biết.
-
17 giờ trướcRau lá xanh và các loại hạt được coi như siêu thực phẩm, tác động lớn tới sức khỏe, làm giảm nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ, ung thư và giúp sống lâu hơn.
-
19 giờ trướcNước đóng bình được sử dụng phổ biến ở cả gia đình và công sở, bạn có biết nước đóng bình có thể bảo quản được bao lâu sau khi mở nắp?
-
21 giờ trướcMột mảnh đất nhỏ của Châu Phi không có người ở, không được quản lý bởi nhà nước, pháp quyền, đến nay vẫn hoàn toàn vô chủ.
-
23 giờ trướcMọi người nói rằng quán chay của vợ chồng Ngô Thanh Vân nằm ở vị trí tốt tại khu vực Thảo Điền nên giá món ăn đắt hơn bình thường cũng dễ hiểu.
-
1 ngày trướcChế độ ăn cầu vồng không chỉ trông thực sự đẹp mắt mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, bao gồm cả việc giảm cân.
-
1 ngày trướcGiá vé máy bay trung bình của các hãng hàng không Việt Nam đều tăng nhưng bảo đảm nằm trong khung giá, và không cao hơn các nước trên thế giới.
-
1 ngày trướcTheo nền tảng dữ liệu du lịch Qunar của Trung Quốc, Việt Nam lọt top 10 điểm đến được du khách Trung Quốc yêu thích nhất trong dịp nghỉ lễ của nước này.
-
1 ngày trướcHạt mè đen từ lâu được sử dụng phổ biến trong nhiều món ăn nhưng không phải ai cũng hiểu hết được lợi ích tuyệt vời của loại hạt này với sức khỏe.
-
1 ngày trướcMặc dù sử dụng hằng ngày, nhiều người không biết các chấm sần trên muôi xới cơm trong nồi cơm điện có tác dụng gì.
-
1 ngày trướcTăng cường uống nước lọc, trà xanh, trà thảo mộc để tăng mức độ hydrate hóa cho làn da, giúp da trẻ trung, mịn màng, chống nắng tốt hơn.
-
1 ngày trướcXạ đen được biết đến là loại dược liệu tự nhiên mọc nhiều ở khu rừng của vùng đồi núi phía Bắc, vậy uống nước xạ đen có tốt cho sức khỏe?
-
1 ngày trướcCà muối là món ăn khá được yêu thích từ nhiều đời nay của người dân Việt Nam. Tuy nhiên, món ăn này cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ không tốt đối với sức khỏe.
-
2 ngày trướcCủ cải trắng được mệnh danh là nhân sâm trắng vì có nhiều tác dụng cho sức khỏe, nhất là với người bệnh ung thư.
-
2 ngày trướcTiết lợn là thực phẩm giàu sắt, protein cũng như các khoáng chất cần thiết cho sự phát triển của cơ thể nhưng bạn chỉ nên ăn lượng vừa đủ.
-
2 ngày trướcMón lạc rang sẽ thơm ngon đậm vị, không bị ỉu khi để lâu nếu được chế biến đúng cách; bạn có cần ngâm nước trước khi rang lạc?
Tin tức mới nhất
-
8 giờ trước
Hay nhất 2sao
-
21 ngày trước