Câu đố Tiếng Việt: Vì sao gọi là 'ngã tư' mà không phải 'ngã bốn'?
Đáp án này chắc chắn là ngoài sức tưởng tượng của bạn!
Tiếng Việt được nhiều người đánh giá là một trong những ngôn ngữ khó học bậc nhất. Bởi hệ thống chữ cái, thanh dấu tạo nên nhiều từ với những ngữ nghĩa khác nhau. Có thể là cùng một từ nhưng được sử dụng trong từng hoàn cảnh riêng, mang một sắc thái riêng. Vì thế, muốn giỏi Tiếng Việt, bạn cần chăm chỉ, siêng năng học tập và có sự liên tưởng tốt.
Như trường hợp dưới đây là một ví dụ tiêu biểu. Chúng ta đều biết, từ "tư" và "bốn" là từ có nghĩa tương đồng. Tuy nhiên, có bao giờ bạn thắc mắc: Vì sao gọi là "ngã tư" mà không phải "ngã bốn"?
Trong nhiều tài liệu Tiếng Việt đều cắt nghĩa 2 từ này. Nhưng chưa tài liệu nào chỉ ra rõ ràng, khi nào dùng "tư" và khi nào dùng "bốn". Từ điển Tiếng Việt do Hoàng Phê chủ biên giảng: "Tư" (dùng sau danh từ, một vài động từ). Chẳng hạn như: Đứng thứ tư, tháng tư, gấp tư tờ giấy,….
Trong Việt Nam tự điển của Lê Văn Đức lại giảng như sau: "Tư" còn có nghĩa là tứ, bốn – tiếng dùng về hạng thứ. Chẳng hạn như: Hạng tư, ngày thứ tư,…
Theo cách trình bày của hai tài liệu trên, từ "tư" có thể dùng trong các trường hợp "không phải để đếm" và "chỉ thứ hạng". Tuy nhiên, trong Đại Nam quốc âm tự vị của Huỳnh Tịnh Của có dẫn ra những từ như "tư bề" (bốn bề), "tư mùa" (bốn mùa) với cách dùng "tư" như số đếm và chẳng liên quan gì đến thứ hạng.
Như vậy, rõ ràng quy luật về việc dùng "tư" và "bốn" không thật sự rõ ràng và chúng ta cần chấp nhận điều đó. Điều này không chỉ xảy ra trong Tiếng Việt mà trong rất nhiều ngôn ngữ khác. Chẳng hạn như trong Tiếng Nhật, số 4 lúc được đọc là "yon", lúc được đọc là "yo", khi lại đọc là "shi".
Tóm lại, có hai giả thuyết về cách dùng từ "tư" và "bốn" như sau:
Giả thuyết 1:
Việc dùng "tư" thay cho "bốn" trong nhiều trường hợp chỉ để đọc cho xuôi miệng. Chúng ta thấy trong hầu hết các trường hợp, từ đi kèm với "tư" mang thanh trắc hoặc ngang, chẳng hạn như "ngã tư", "thứ tư", "hai mươi tư". Với các thanh ngang và trắc như vậy, nếu dùng "bốn" sẽ có phần hơi chói tai nên xu hướng dùng "tư" được hình thành. Xu hướng này có phần lấn át cả từ "bốn", khiến "bốn" không được dùng nữa, chẳng hạn như từ "ngã tư".
Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp khác, người ta vẫn dùng từ "bốn" dẫn đến việc 2 từ "tư" và "bốn" được dùng song song với nhau. Tất nhiên, ở đây do từ "bốn" có từ "tư" có thể thay thế nên mọi người mới nghiêng về dùng "tư", chứ những từ không có gì thay thế như "bảy", "tám",… thì nghe có chói tai cũng vẫn phải dùng.
Hiện tượng đọc cho xuôi miệng xảy ra với nhiều ngôn ngữ nên giả thuyết này hoàn toàn có cơ sở.
Giả thuyết 2:
Theo cách giải thích của Việt Nam tự điển (Lê Văn Đức), cũng như căn cứ vào mặt ngữ âm, ta thấy "tư" nhiều khả năng bắt nguồn từ "tứ" (nghĩa là "bốn" trong tiếng Hán). Có thể vào thời kỳ Bắc thuộc, từ "tứ" được du nhập và sử dụng rộng rãi trong nước ta nhưng khi giành lại tự chủ, người dân Việt Nam muốn tách rời văn hóa Hán nên đã dần thay "tư" bằng "bốn". Tuy nhiên, vì đã được dùng phổ biến nên còn vài từ ngữ, ta vẫn dùng "tư".
Chúng ta cũng có thể kết hợp cả 2 giả thuyết: Từ "tư" được dùng rộng rãi vào thời Bắc thuộc. Về sau dần bị thay thế nhưng vẫn lưu giữ trong nhiều trường hợp vì lý do "đọc cho xuôi miệng".
Theo Phụ nữ Việt Nam
-
1 giờ trướcTôi vẫn nhớ mãi những ngày cả nhà quây quần bên chiếc TV xem bóng đá. Nghỉ lễ dài ngày năm nay, chúng tôi lại hẹn nhau trở về ngôi nhà và góc phòng thân thương ấy.
-
2 giờ trướcNguyễn Nụ sinh năm 1997, sở hữu nhan sắc xinh đẹp và vóc dáng mảnh mai khiến nhiều chàng trai muốn trở thành em rể của Văn Toàn.
-
4 giờ trướcMột người phụ nữ nổi tiếng trên mạng xã hội ở Brazil đã gây sốt khi thả khoảng 45 triệu đồng xuống bãi biển Central ở phía nam Sao Paulo, Brazil.
-
4 giờ trướcNhiều người thuộc thế hệ giàu có thứ hai ở quốc gia tỷ dân đi xe đắt tiền và có những sở thích không giống ai.
-
5 giờ trướcSau 7 năm khởi nghiệp, ở tuổi 33, thạc sĩ Vương Thạc lọt top 1.000 người giàu nhất Trung Quốc với khối tài sản 6,5 tỷ NDT (22.802 tỷ đồng).
-
5 giờ trướcThường xuyên đăng bài quảng cáo cho các nhãn hàng nên Min Jeong rất đầu tư chăm chút cho ngoại hình.
-
6 giờ trướcHuang tưởng mình gặp bạn ở quán lẩu nhưng hóa ra đó là người không quen biết, sự nhầm lẫn này vô tình giúp bạn anh tìm được người em sinh đôi đã thất lạc 41 năm.
-
6 giờ trướcBiết được hoàn cảnh của nam shipper bị trộm mất xe máy cùng giỏ đựng hơn 80 đơn hàng, nhiều người dân đã hỗ trợ tiền để anh có xe mới quay trở lại với công việc và thêm kinh phí về quê thăm con nhỏ trong dịp nghỉ lễ 30/4-1/5 tới đây.
-
8 giờ trướcU23 Indonesia được "cứu" trong loạt luân lưu khi trọng tài cho Justin Hubner thực hiện lại cú đá luân lưu mà anh sút hỏng trước đó.
-
9 giờ trướcNhững người trong cuộc cho biết tình trạng sức khỏe của Vua Charles ngày càng xấu đi, khiến các quan chức trong Cung điện Buckingham phải cập nhật thường xuyên kế hoạch cho tang lễ.
-
9 giờ trướcPhát biểu sau thất bại trước U23 Indonesia, trợ lý HLV Myung Jae-yong đổ lỗi cho chấn thương và sự thiếu vắng của các cầu thủ chủ chốt.
-
10 giờ trướcMidu và chồng tổ chức đúng các nghi lễ theo phong tục cưới hỏi truyền thống.
-
10 giờ trướcU23 Việt Nam và U23 Indonesia có thể phải quyết chiến cho tấm vé dự môn bóng đá nam Olympic Paris 2024.
-
10 giờ trướcHarry Lu hiện hoạt động song song ở Việt Nam và nước ngoài, anh thường xuyên chia sẻ cuộc sống với người hâm mộ.
-
11 giờ trướcChàng trai gây choáng về mức độ giàu có của mình và được nhiều người hâm mộ.
-
11 giờ trướcTiền đạo Lee Young-Jun không kìm được nước mắt sau thất bại trên chấm luân lưu trước U23 Indonesia ở tứ kết giải châu Á.
-
13 giờ trướcCầu thủ Nguyễn Quang Hải khiến cộng đồng mạng ngạc nhiên với hình ảnh người chồng đảm đang trong cuộc sống hôn nhân.
-
14 giờ trướcBạn có thể là thiên tài quan sát nếu phát hiện cây chổi trên sàn nhà bừa bộn này chỉ trong thời gian giới hạn 6 giây.
Tin tức mới nhất
-
1 giờ trước
-
2 giờ trước
-
2 giờ trước
Hay nhất 2sao
-
10 ngày trước