Câu đố Tiếng Việt: Vì sao gọi là 'ngã tư' mà không phải 'ngã bốn'?
Đáp án này chắc chắn là ngoài sức tưởng tượng của bạn!
Tiếng Việt được nhiều người đánh giá là một trong những ngôn ngữ khó học bậc nhất. Bởi hệ thống chữ cái, thanh dấu tạo nên nhiều từ với những ngữ nghĩa khác nhau. Có thể là cùng một từ nhưng được sử dụng trong từng hoàn cảnh riêng, mang một sắc thái riêng. Vì thế, muốn giỏi Tiếng Việt, bạn cần chăm chỉ, siêng năng học tập và có sự liên tưởng tốt.
Như trường hợp dưới đây là một ví dụ tiêu biểu. Chúng ta đều biết, từ "tư" và "bốn" là từ có nghĩa tương đồng. Tuy nhiên, có bao giờ bạn thắc mắc: Vì sao gọi là "ngã tư" mà không phải "ngã bốn"?
Trong nhiều tài liệu Tiếng Việt đều cắt nghĩa 2 từ này. Nhưng chưa tài liệu nào chỉ ra rõ ràng, khi nào dùng "tư" và khi nào dùng "bốn". Từ điển Tiếng Việt do Hoàng Phê chủ biên giảng: "Tư" (dùng sau danh từ, một vài động từ). Chẳng hạn như: Đứng thứ tư, tháng tư, gấp tư tờ giấy,….
Trong Việt Nam tự điển của Lê Văn Đức lại giảng như sau: "Tư" còn có nghĩa là tứ, bốn – tiếng dùng về hạng thứ. Chẳng hạn như: Hạng tư, ngày thứ tư,…
Theo cách trình bày của hai tài liệu trên, từ "tư" có thể dùng trong các trường hợp "không phải để đếm" và "chỉ thứ hạng". Tuy nhiên, trong Đại Nam quốc âm tự vị của Huỳnh Tịnh Của có dẫn ra những từ như "tư bề" (bốn bề), "tư mùa" (bốn mùa) với cách dùng "tư" như số đếm và chẳng liên quan gì đến thứ hạng.
Như vậy, rõ ràng quy luật về việc dùng "tư" và "bốn" không thật sự rõ ràng và chúng ta cần chấp nhận điều đó. Điều này không chỉ xảy ra trong Tiếng Việt mà trong rất nhiều ngôn ngữ khác. Chẳng hạn như trong Tiếng Nhật, số 4 lúc được đọc là "yon", lúc được đọc là "yo", khi lại đọc là "shi".
Tóm lại, có hai giả thuyết về cách dùng từ "tư" và "bốn" như sau:
Giả thuyết 1:
Việc dùng "tư" thay cho "bốn" trong nhiều trường hợp chỉ để đọc cho xuôi miệng. Chúng ta thấy trong hầu hết các trường hợp, từ đi kèm với "tư" mang thanh trắc hoặc ngang, chẳng hạn như "ngã tư", "thứ tư", "hai mươi tư". Với các thanh ngang và trắc như vậy, nếu dùng "bốn" sẽ có phần hơi chói tai nên xu hướng dùng "tư" được hình thành. Xu hướng này có phần lấn át cả từ "bốn", khiến "bốn" không được dùng nữa, chẳng hạn như từ "ngã tư".
Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp khác, người ta vẫn dùng từ "bốn" dẫn đến việc 2 từ "tư" và "bốn" được dùng song song với nhau. Tất nhiên, ở đây do từ "bốn" có từ "tư" có thể thay thế nên mọi người mới nghiêng về dùng "tư", chứ những từ không có gì thay thế như "bảy", "tám",… thì nghe có chói tai cũng vẫn phải dùng.
Hiện tượng đọc cho xuôi miệng xảy ra với nhiều ngôn ngữ nên giả thuyết này hoàn toàn có cơ sở.
Giả thuyết 2:
Theo cách giải thích của Việt Nam tự điển (Lê Văn Đức), cũng như căn cứ vào mặt ngữ âm, ta thấy "tư" nhiều khả năng bắt nguồn từ "tứ" (nghĩa là "bốn" trong tiếng Hán). Có thể vào thời kỳ Bắc thuộc, từ "tứ" được du nhập và sử dụng rộng rãi trong nước ta nhưng khi giành lại tự chủ, người dân Việt Nam muốn tách rời văn hóa Hán nên đã dần thay "tư" bằng "bốn". Tuy nhiên, vì đã được dùng phổ biến nên còn vài từ ngữ, ta vẫn dùng "tư".
Chúng ta cũng có thể kết hợp cả 2 giả thuyết: Từ "tư" được dùng rộng rãi vào thời Bắc thuộc. Về sau dần bị thay thế nhưng vẫn lưu giữ trong nhiều trường hợp vì lý do "đọc cho xuôi miệng".
Theo Phụ nữ Việt Nam
-
55 phút trướcChị Nguyễn Thúy Phượng cho biết chị rất ấn tượng với câu nói "Danh dự là điều thiêng liêng, cao quý nhất" của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.
-
10 giờ trướcCứ mỗi khi nghe thấy tiếng mở cổng, mẹ Việt Nam anh hùng Nguyễn Thị Ngách lại tưởng hai con trai mình từ chiến trường trở về và gọi mọi người nấu cơm cho con ăn.
-
11 giờ trướcNữ MC khoe hình ảnh căn hộ với gam màu mát mắt và cho biết cô xây sửa nhà riêng để mẹ ở gần.
-
13 giờ trướcMột số VĐV Việt Nam tham dự Olympic Paris 2024 đã xác định được đối thủ ở vòng đấu đầu tiên sau lễ bốc thăm các môn judo, boxing.
-
14 giờ trướcKesha nhiều lần báo cấp cứu giả vì thích cảm giác hồi hộp khi đi xe cứu thương; sự quấy rối của cô khiến một người bệnh ngừng thở tử vong vì không được cứu kịp thời.
-
15 giờ trướcHarry cho rằng việc đưa Meghan Markle về Anh là điều mạo hiểm. Công tước xứ Sussex thấy lo lắng với những lời đe dọa, chỉ trích trên mạng xã hội.
-
16 giờ trướcBữa tiệc sinh nhật mừng tuổi 95 của cụ bà Argentina bị cắt ngang khi mọi người ra sức dập trận cháy nhỏ do 95 ngọn nến cắm trên chiếc bánh kem gây ra.
-
16 giờ trướcTối 25/7, nam cung thủ Lê Quốc Phong là người thứ 2 của đoàn thể thao Việt Nam bước vào thi đấu tại Olympic Paris 2024.
-
17 giờ trướcTiền vệ Trần Minh Vương tiếp tục ở lại HAGL trong hoàn cảnh đội bóng phố núi vẫn không thể chiêu mộ được các ngôi sao như mong muốn.
-
18 giờ trướcSáng 26/7, trong dòng người đổ về Nhà tang lễ Quốc gia, bà Đặng Thị Phúc mắt hoen lệ, ngồi xe lăn đến viếng người học trò - Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.
-
18 giờ trướcĐang ngày càng xuất hiện nhiều lời kêu gọi ban tổ chức Olympic Paris 2024 lắp đặt điều hòa. Vì các VĐV tỏ ra rất bí bách về bầu không khí nóng bức trong mùa hè tại Paris.
-
19 giờ trướcMột tên trộm ở tỉnh Tứ Xuyên có kiểu tóc độc lạ đến mức bị cảnh sát nhanh chóng nhận ra và bắt giữ.
-
20 giờ trướcGiám đốc Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) Christopher Wray tiết lộ, các nhà điều tra vẫn chưa biết một viên đạn hay mảnh đạn nào đó sượt qua tai ông Trump trong cuộc vận động tranh cử tại Pennsylvania.
-
21 giờ trướcHLV Javier Mascherano nổi giận chỉ trích ban tổ chức Olympic Paris 2024 sau khi U23 Argentina chịu thua U23 Morocco 1-2 ở trận ra quân.
-
22 giờ trướcTuyển thủ cầu lông Lê Đức Phát và nữ cua-rơ xe đạp Nguyễn Thị Thật được trao trọng trách cầm Quốc kỳ Việt Nam tại lễ khai mạc Olympic Paris tổ chức trên sông Seine đêm 26-7
-
23 giờ trướcBà Trương Thị Kim Oanh (Kon Tum), cô Vũ Thị Hòa (Belarus) đều tức tốc đặt vé máy bay để kịp viếng Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Nhà tang lễ Quốc gia (Hà Nội).
-
1 ngày trướcMaysa cho biết, 10h30 ngày 25/7, cô đi xe máy từ Quảng Ninh lên Hà Nội để viếng Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.
-
1 ngày trướcTiếc thương trước sự ra đi của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, bà lão 77 tuổi viết bài thơ, lặn lội từ Hà Nam lên Hà Nội để được đọc trước linh cữu vị lãnh đạo tài ba, mẫu mực.
Tin tức mới nhất
-
11 giờ trước
Hay nhất 2sao
-
6 ngày trước
-
5 ngày trước
-
5 ngày trước
-
6 ngày trước