Cỗ Tết xưa qua nỗi nhớ của nghệ nhân ẩm thực Hà Nội
Mâm cỗ Tết xưa của người Hà Nội phản ánh rõ nét sự tài khéo, đảm đang của người phụ nữ.
Khi nhắc tới mâm cỗ Tết cổ truyền của người Hà Nội, người ta không thể không nhắc tới những món ăn truyền thống gắn với nét thanh lịch, tao nhã của người phụ nữ Tràng An. Với người Hà Nội, mâm cỗ Tết là sự hội tụ tinh hoa ẩm thực của người dân chốn kinh kỳ, là sự phản ánh rõ nét nhất sự tài khéo đảm đang của người phụ nữ đất Tràng An.
Tuy vậy, giữa cuộc sống hiện đại tấp nập ngày nay, mấy ai còn gìn giữ được vẹn nguyên những nét văn hóa trong mâm cỗ ngày Tết. Tết của những năm tháng xưa rất khác với ngày Tết hiện đại bây giờ.
Là thế hệ thứ 7 của một dòng họ gốc Hà Nội, nghệ nhân ẩm thực Ánh Tuyết - người giữ hồn ẩm thực Hà Thành nhiều năm qua kể, người Hà Nội xưa chuẩn bị mâm cỗ rất cầu kỳ đủ lệ, đủ món ở cả 3 khâu lựa chọn, từ nguyên liệu, chế biến đến thưởng thức.
Mặc dù dựa vào từng gia đình mà “tùy tiền biện lễ”, tùy vào điều kiện của gia đình mà bày biện các món ăn trong mâm cỗ sao cho hợp lý, thế nhưng, gia đình nào cũng đáp ứng đầy đủ tiêu chí giò, nem, ninh, mọc.
Với gia đình bình thường, đủ lễ bộ trong mâm cỗ Tết có thể là 4 bát 6 đĩa còn với gia đình trung lưu khá giả có thể 6 bát 8 đĩa hoặc 8 bát 12 đĩa.
Với nhà khá giả, giàu có còn bày bóng cá vây, bát yến thay thế món canh. 8 bát như: Bóng cá (ba loại), bào ngư, yến, vi cá mập, ruột cá khô. Tám đĩa gồm: Bánh chưng, thịt gà, nem, hạnh nhân, nộm, xôi, giò lụa, chả quế, thịt quay. (Ảnh: Internet)
“Tiêu chí giò, nem, ninh, mọc như ninh là có măng ninh, nem phòng, giò có đặc trưng giò thủ ăn hành muối. Những nhà giản dị chỉ cần bát canh bóng, mực, miến, nấm thả, mọc, cá trắm kho, dưa hành, bánh chưng, dứa xào lòng gà…
Ngày xưa, mâm cỗ Tết thường tròn đầy với nhiều món còn bây giờ chỉ có 1 bát canh, thậm chí, các bạn trẻ có khi chỉ cần một nổi lẩu là xong. Bởi vậy mâm cỗ Tết không có tiêu chí gì bắt buộc, chỉ cần lòng thành là chính.
Cuộc sống bây giờ cũng đầy đủ thức ăn không giống như ngày xưa chỉ có giỗ Tết mới có những món ăn thế này nên lớp trẻ hầu như chế biến món nhanh, còn những món đòi hỏi thời gian, có kỹ thuật không cẩn thận, cầu kỳ như trước nữa.
Với lứa tuổi của chúng tôi vẫn có kỹ càng hơn, có món nọ, món kia, giò, nem, ninh, mọc, những món ngày xa xưa để tìm đến ký ức ngày xưa, những món gắn với tuổi thơ thấy gần gũi”, nghệ nhân Ánh Tuyết chia sẻ.
Được biết, mâm cỗ Tết bao giờ cũng có măng khô ninh với móng giò, đặt một củ hành dài chần qua lên cùng vài sợi miến. Khi ăn, miếng măng phải nhừ, ngấm độ ngọt béo nhưng không ngấy của móng giò.
Bát bóng phải đặc tả nấm hương, đậu Hà Lan, bóng, thịt nạc thăn. Chả quế phải thơm mùi quế. Giò thủ phải bày chung dưa hành ăn kèm. Sau đó, tráng miệng bằng chè sen và chè kho.
6 đĩa gồm có nộm, nem rán, gà lá chanh, thịt đông, cá trắm đen kho,… (Ảnh: Internet)
Ngoài ra, mâm cỗ Tết xưa còn có thịt đông, cá trắm kho giềng dai thơm, mực khô thái chỉ xào xu hào, rứa xào lòng gà. Trong đó, tất cả các món ăn đều làm rất cầu kỳ, thái và trang trí đẹp mặt. Cá trắm đen phải kho với lá chè tươi, giếng, nước hàng, thịt dọi quế. Món mực khô thái chỉ xào xu hào, mực khô phải ngâm nước, tẩy màng đen rồi lạng mỏng.
Thịt đông làm sao không được nhạt quá, không mặn quá, khi bày ra đĩa phải thấy được độ trong veo. Đĩa dứa xào lòng gà cũng phải biết cách gọt dứa quện với lòng gà.
Món chè kho phải chọn được loại đỗ khi vỡ hạt ra làm đôi thì ruột phải có màu xanh. Sau đó, ngâm đỗ, đãi đỗ, giã đỗ… sao cho chè làm xong, khi ăn phải mát lưỡi. Khuấy chè không để chè khê, lửa nhỏ.
Xôi gấc cũng phải chọn gấc ngon, trộn làm sao để xôi phải có màu đỏ, không được có màu thâm như tiết gà. Thậm chí, trộn gạo nếp và gấc làm sao phải đều không để lộ ra hạt gạo trắng.
“Trong mâm cỗ Tết xưa của người Hà Nội luôn chứa đựng một sự nhẹ nhàng, thanh tao và tinh tế. Các cụ xưa ăn là cả một nghệ thuật nhâm nhi, thưởng thức nên trên mâm cỗ Tết thường bày những đĩa nhỏ, đĩa trung bình để nói lên sự nhẹ nhàng, gọn gàng trong sinh hoạt hàng ngày. Những gia đình bày đĩa to, người phụ nữ sẽ bị đánh giá là chém to kho mặn”, nghệ sĩ Ánh Tuyết chia sẻ thêm.
Mâm cỗ Tết xưa của người Hà Nội cầu kỳ là vậy, thế nhưng hiện nay điều kiện kinh tế phát triển, những món ăn này đã dần bị mai một đi. Chắc có lẽ rất ít gia đình nào làm cá trắm đen kho giềng, mực khô thái chỉ xào xu hào hay cầu kỳ thái chả quế hình chữ nhật theo đúng người xưa.
Dẫu vậy dù ở thời nào chăng nữa, dù không khí Tết không còn được rộn ràng như xưa nhưng mâm cỗ Tết là dịp ai cũng mong muốn được trở về, sum họp, quây quần bên gia đình bởi “Tết là để được trở về”.
Theo Khám Phá
-
48 phút trướcNgay cả các loại rau củ quả cũng có nguy cơ chứa hạt vi nhựa, đặc biệt là táo và cà rốt.
-
2 giờ trướcNgày Lập hạ không cố định, chỉ được quy ước là ngày đầu tiên của tiết Lập hạ, vậy ngày Lập hạ năm 2024 là thứ mấy, ngày nào?
-
6 giờ trướcTại sao gọi là "phòng Tổng thống"?, đó là một căn phòng sang trọng và đắt tiền. Giá phòng Tổng thống thường rất cao, dao động từ vài triệu - vài chục triệu một đêm.
-
6 giờ trướcChả cá là món ăn quen thuộc của người Việt Nam. Món ăn này không chỉ thơm ngon, hấp dẫn mà còn cung cấp nhiều dưỡng chất cho cơ thể.
-
14 giờ trướcMột tiếp viên hàng không đã đưa ra 4 lời khuyên để đảm bảo kỳ nghỉ của bạn bắt đầu suôn sẻ khi đi máy bay.
-
15 giờ trướcThịt bò xào măng tây là món ăn quen thuộc trong bữa cơm gia đình Việt. Món ăn này không chỉ ngon miệng, bổ dưỡng mà còn chế biến vô cùng đơn giản.
-
17 giờ trướcNhiều người để lại bình luận cho biết, đám cưới này là của một Tiktoker nổi tiếng.
-
17 giờ trướcNhiều người ngại chiên cá vì sợ cá "ăn dầu", ảnh hưởng đến sức khỏe. Bài viết này sẽ chia sẻ một số mẹo giúp bạn chiên cá không bị ngấm nhiều dầu mỡ.
-
20 giờ trướcNếu đến miền Tây, bạn đừng nên bỏ lỡ các món gỏi ở vùng đất sông nước này, đặc biệt nhất phải kể đến món gỏi sầu đâu khô cá sặc ngon quên lối về.
-
22 giờ trướcMì xào trứng là món ăn quen thuộc của nhiều gia đình Việt bởi sự đơn giản, nhanh gọn và đầy đủ dinh dưỡng.
-
23 giờ trướcCó ý kiến cho rằng khi luộc rau, nước luộc có màu xanh sẫm chứng tỏ rau bị tồn dư chất kích thích, phân bón hóa học. Liệu đây có phải sự thật?
-
1 ngày trướcTrứng là thực phẩm khá phổ biến tuy nhiên chỉ nên ăn 1-2 quả trứng mỗi ngày (nhất là lòng trắng trứng) để có một cơ thể khoẻ mạnh.
-
1 ngày trướcRau ngót là loại rau quen thuộc, tốt cho sức khỏe vậy nhưng có nên ăn hàng ngày không?
-
1 ngày trướcHạt sen ngày càng trở nên phổ biến, được sử dụng nhiều trong nấu ăn và làm thuốc bởi những công dụng tuyệt vời mà nó đem lại.
-
1 ngày trướcDưới đây là gợi ý những điểm vui chơi hấp dẫn và thú vị ngay tại Hà Nội dịp nghỉ lễ 30/4 - 1/5 dành cho những gia đình không có thời gian di chuyển xa.
-
1 ngày trướcMột số người chế biến sẵn rau xanh bỏ tủ lạnh để hôm sau mang đi làm. Tuy nhiên, thói quen đó khiến thức ăn gây hại cho sức khỏe.
-
1 ngày trướcRau ngót không chỉ là thực phẩm yêu thích của nhiều người mà việc ăn rau ngót còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.
-
1 ngày trướcDưa hấu ngon, ngọt thanh mát và nhiều lợi ích tốt cho sức khoẻ nhưng không phải ai cũng ăn được dưa hấu.
-
1 ngày trướcNhiều chặng bay từ Hà Nội, TP.HCM đến các điểm du lịch nổi tiếng hết sạch, dù giá đắt đỏ. Cơ quan quản lý vừa yêu cầu các hãng hàng không bổ sung gấp chuyến bay.
-
1 ngày trướcÁp dụng những mẹo đơn giản dưới đây sẽ giúp bạn bảo quản thịt trong tủ lạnh mà không bị dính vào túi, giữ cho thịt luôn tươi ngon và đảm bảo vệ sinh.
Tin tức mới nhất
-
43 phút trước
Hay nhất 2sao
-
9 ngày trước