“Ăn bớt” vắc xin có gây nguy hiểm?

Đó là ý kiến của ông Nguyễn Nhật Cảm – Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội khi trả lời PV chiều 9/5.

Thưa ông, có đúng là nhân viên y tế của Trung tâm y tế dự phòng Hà Nội “ăn bớt” vắc xin khi tiêm chủng cho trẻ?

Ngày 19/4, tôi nhận được điện thoại của gia đình anh Nguyễn Dương Lam phản ánh về việc tiên thiếu vắc xin. Ngay hôm đó, trung tâm đã có buổi làm việc về vụ việc này và nhân viên y tế đã thừa nhận tiêm thiếu vắc xin.

Có hay không việc “ăn bớt” vắc xin một cách có hệ thống, thưa ông?

Tính đến thời điểm này, ngoài sai sót trên, trung tâm vẫn chưa phát hiện ra bất thường nào. Bản thân nhân viên y tế này cũng không có sai sót một cách hệ thống. Bên cạnh đó, cũng chưa có bằng chứng cho thấy đó là hành vi “cố tình” ăn chặn.


Nếu không cố tình “ăn bớt”, vậy vì sao nhân viên y tế tiêm thiếu?

Sau khi sự việc xảy ra, qua quá trình kiểm điểm, nhân viên y tế có giải trình nguyên nhân là do sức khỏe không đảm bảo, nên việc thực hành tiêm chủng của chị không được đúng theo quy định vì vậy có sai sót.

Tại sao Trung tâm lại bố trí cán bộ đang bị bệnh tiêm cho trẻ, việc này có thể khiến trẻ lây bệnh?

Về nguyên tắc, với nhân viên thuộc trường hợp nào không đủ sức khỏe tiêm chủng thì phải báo cáo trưởng khoa để có biện pháp. Lỗi của nhân viên y tế là thấy mệt nhưng không báo cáo và vẫn cố gắng làm. Tuy nhiên, nhân viên này chỉ ốm, mệt không bị bệnh cấp tính, sốt hay bệnh truyền nhiễm nên không lo lây sang trẻ.


Theo ông, tiêm thiếu vắc xin ảnh hưởng gì đến sức khỏe của trẻ?

Tiêm chủng vắcxin là biện pháp phòng bệnh tốt nhất, nhà sản xuất đã quy định liều lượng phải tiêm đủ 0,5ml. Về cơ bản là chúng ta tiêm đủ liều mới đảm bảo lượng kháng nguyên để kích thích cơ thể sinh ra kháng thể cần thiết để con người chống lại bệnh tật. Tiêm không đủ liều lượng vắc xin quy định đều ảnh hưởng đến khả năng đáp ứng miễn dịch của trẻ.

Việc tiêm không đủ liều lượng thì vắc xin sẽ không có tác dụng, còn việc có gây tác dụng phụ hay không Trung tâm chưa xác định được.

Trung Tâm Y tế dự phòng Hà Nội đã cử bác sĩ theo dõi sức khỏe của cháu và hẹn sau 1 tháng sẽ đưa cháu đi kiểm tra xem đã có đủ kháng thể phòng bệnh hay không.

Một tháng nữa, cháu bé không được tiêm đủ liều vắc xin sẽ được đưa đi xét nghiệm ở đâu? Trung tâm Y tế dự phòng có hướng giải quyết thế nào để đảm bảo quyền lợi và sức khỏe cho cháu bé?


Trung tâm cũng chưa liên hệ được với đơn vị nào kiểm tra, đánh giá kháng thể của vaccine pentaxim nếu bị tiêm không đủ liều, vì đây là vắc-xin 5 trong 1 nên phải đánh giá từng kháng thể một. (?).

Một số người sau khi tiêm cho trẻ ở 70 Nguyễn Chí Thanh (Hà Nội) lo lắng cho con mình cũng bị tiêm thiếu, vậy Trung tâm xử lý như thế nào?

Sáng ngày 10/5, Trung tâm y tế dự phòng Hà Nội sẽ thành lập bộ phận thường trực, đường dây nóng để tiếp nhận toàn bộ phản ánh của khách hàng liên quan đến vụ việc này. Hướng của chúng tôi là sẽ tiếp nhận thông tin, theo dõi, hướng dẫn, có trách nhiệm với những người đã đến tiêm chủng tại trung tâm.

Liệu có tình trạng nhân viên y tế đã cố tình ăn bớt vắc xin để đem lượng vắc xin thừa này tiếp tục tiêm cho một cháu bé khác?

Khả năng dùng các loại vaccine dư thừa, không lấy hết trong các lọ đã tiêm cho trẻ trước để dồn lại và tiêm cho những trẻ sau là rất khó. Theo quy trình mỗi trẻ sẽ được tiêm một lọ vaccine riêng biệt. Hơn nữa, thuốc đã mở nắp, không được bảo quản lạnh sẽ không có tác dụng phòng bệnh.

Do chưa xảy ra trường hợp này nên tôi không thể đánh giá được chính xác mức độ tác hại là thế nào. Tuy nhiên, với quy trình tiêm chủng như hiện nay tôi khẳng định việc tái sử dụng vắc xin thừa cho trẻ khác là rất khó xảy ra.

Thưa ông, cũng cần phải nói thêm rằng, trước khi sự việc này xảy ra, phòng tiêm chủng 70 Nguyễn Chí Thanh đã có dư luận về việc bớt xén vắc xin. Sở dĩ sự việc này bị phát hiện cũng là do người dân nghe được những thông tin đó, có ý thức quan sát?

Ở Phòng tiêm chủng 70 Nguyễn Chí Thanh không có hiện tượng này. Đó chỉ là những nghi vấn, không có bằng chứng.

Nhân viên y tế sai sót đã có bao nhiêu năm công tác trong nghề? Trung tâm có hướng xử lý thế nào?

Chị Bùi Thị Phương Hoa trước làm ở Trung tâm Y tế dự phòng ở Hà Tây cũ. Từ tháng 10/2008, sau khi Hà Tây sát nhập với Hà Nội, chị Hoa chuyển về làm tiêm chủng cho trẻ tại cơ sở 70 Nguyễn Chí Thanh.

Hiện tại nhân viên y tế có sai sót đã cho nghỉ việc một tuần làm kiểm điểm và đề nghị không cho nhân viên này làm công tác tiêm chủng nữa. Dự kiến tuần tới Trung tâm sẽ họp và xem xét mức độ vi phạm của cô nữ nhân viên này.

Sau những chuyện này, Trung tâm y tế dự phòng Hà Nội sẽ làm gì để lấy lại lòng tin của người dân?

Chúng tôi sẽ đôn đốc các nhân viên y tế có trách nhiệm thông báo cho người dân đến tiêm biết về chi tiết vắc xin đó là loại gì, phòng bệnh gì. Trung tâm sẽ yêu cầu nhân viên y tế cho người dân giám sát xem vắc xin còn nguyên lọ hay không và hằng ngày có kiểm đếm số lượng cuối ngày.

Thời gian tới, ngành sẽ đẩy mạnh hoạt động kiểm tra, thường xuyên giám sát các đơn vị tiêm chủng; có thể lắp hệ thống camera theo dõi để nâng cao ý thức trách nhiệm của cán bộ tiêm chủng.

Xin chân thành cảm ơn ông!

Chiều 9/5, ông Nguyễn Nhật Cảm – Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội đã tổ chức gặp mặt PV để giải trình về việc nhân viên y tế của trung tâm này bị “tố” tiêm thiếu vắc xin cho trẻ.

Trước đó, ngày 19/4, anh Nguyễn Dương Lam (TP.Vĩnh Yên - Vĩnh Phúc) đưa con trai là Kiều Phong đến Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội để tiêm vắc xin Pentaxim - loại vắc xin phòng tránh được 5 loại bệnh (bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt và hib).

Tại đây, anh Lam đã thấy nữ nhân viên y tế tên Hoa bóc lọ vắc xin ra và bơm nước vào rồi rút vào xilanh nhưng rút không hết. Một lọ vắc xin Pentaxim 0,5ml, nhưng bà Hoa chỉ rút có 0,3ml, để lại trong lọ khoảng 0,2ml.

Theo GS.TS Nguyễn Đình Bảng, nguyên Viện trưởng Viện kiểm nghiệm Quốc gia, trước khi đưa ra liều vắc xin để tiêm cho trẻ, nhà sản xuất đã có nhiều nghiên cứu, đánh giá trên động vật và người. Vì thế khi đã tiêm vaccine phải tiêm đủ liều mới tạo được kháng thể miễn dịch. Việc tiêm không đủ liều chắc chắc đứa trẻ không thể có miễn dịch như khuyến cáo và như thế nguy cơ mắc bệnh là vẫn còn.