Chặt chân tay: Người thuê, kẻ được thuê đối mặt tội danh gì?

Kẻ đi thuê chỉ bị phạt hành chính?

Theo LS Hoàng Tùng, hành vi của người thuê người khác chặt tay chân mình của Lý Thị Niên là hành vi thiển cận và thiếu suy nghĩ, dù có bất cứ lý do hay hoàn cảnh khó khăn như thế nào cũng không thể chấp nhận được dưới góc độ con người và pháp luật.

Tuy nhiên, tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo điều 139 bộ luật Hình sự 1999, sửa đổi 2009 là tội phạm cấu thành vật chất: “Người nào bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác có giá trị từ năm trăm nghìn đồng đến dưới năm mươi triệu đồng hoặc dưới năm trăm nghìn đồng nhưng gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi chiếm đoạt hoặc đã bị kết án về tội chiếm đoạt tài sản, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến ba năm".

Tức là người phạm tội dùng thủ đoạn gian dối nhằm chiếm đoạt tài sản của ai đó và phải chiếm được tài sản. Còn nếu như tài sản chưa chiếm đoạt được thì chưa cấu thành tội phạm.

Do đó, nếu phía công ty bảo hiểm thanh toán khoản bảo hiểm thì từ thời điểm nhận được tiền, hành vi của người thuê chặt chân tay sẽ được coi là dấu hiệu của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Nhưng vì người thuê chặt chưa thực hiện được việc trục lợi nên sẽ không bị xử lý trách nhiệm hình sự về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo đĐiều 139 BLHS hiện hành.

Hành vi tự gây thiệt hại sức khỏe để hưởng quyền lợi bảo hiểm của người thuê chặt tay chân mình đã có dấu hiệu của tội gian lận trong kinh doanh bảo hiểm quy định tại điều 213 BLHS 2015.

“Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây chiếm đoạt tiền bảo hiểm từ 20.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng hoặc gây thiệt hại từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng, thì bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm: d) Tự gây thiệt hại về tài sản, sức khỏe của mình để hưởng quyền lợi bảo hiểm trừ trường hợp luật quy định khác”.

Tuy nhiên, vì BLHS 2015 chưa có hiệu lực thi hành, nên không thể áp dụng điều luật này để xử lý người thuê này.

Cơ quan chức năng có thể xử phạt hành chính đối người thuê này với mức phạt từ 500.000 - 1.000.000 đồng về hành vi “báo tin giả đến các cơ quan nhà nước có thẩm quyền” theo quy định tại điểm b, khoản 2, điều 5, nghị định 167/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội, phòng chống tệ nạn xã hội, phòng cháy và chữa cháy, phòng, chống bạo lực gia đình.

Người được thuê đối mặt bản án hình sự

Đối với hành vi của người được thuê chặt tay chân, theo LS Hoàng Tùng, mặc dù đã có thỏa thuận với người thuê chặt tay chân trước đó nhưng với việc dùng hung khí gây thương tích cho người khác, người được thuê buộc phải nhận thức được hành vi này là hành vi trái pháp luật, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của người thuê.

Dù người thuê có thuê vì bất cứ động cơ mục đích nào, người được thuê chặt tay chân của người khác khi thực hiện hành vi trái pháp luật đã đủ các yếu tố cấu thành tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác theo điều 104 BLHS 1999, sửa đổi 2009.

“Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ thương tật từ 11% đến 30% hoặc dưới 11% nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm”.

Hành vi chặt tay chân người khác xâm phạm đến quyền bảo vệ sức khỏe con người được pháp luật bảo vệ.

Về mặt khách quan, người được thuê đã có hành vi sử dụng dao chặt tay chân của người khác. Đây là hành vi nguy hiểm cho xã hội, trái pháp luật hình sự, thể hiện nhận thức và điều khiển hành vi của người phạm tội mong muốn gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe người khác, gây hậu quả nghiêm trọng thể hiện ở tỷ lệ thương tật ( tỷ lệ %) mất sức lao động của nạn nhân.

Chủ thể của tội phạm là người đã có lỗi trong việc thực hiện hành vi cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho người khác, mong muốn thực hiện hành vi, có năng lực trách nhiệm hình sự và đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự.

Như vậy, người được thuê chặt tay chân của người khác bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác theo điều 104 BLHS 1999, sửa đổi 2009.