Giải mã bí ẩn loài cỏ có khả năng "chết đi sống lại"

Ở Úc có một loài cỏ khá đặc biệt. Khi hạn hán, chúng khô héo xơ xác như đã chết nhưng khi sang mùa mưa, chúng lại sống lại và xanh tốt như thường. Sau nhiều năm nghiên cứu, cuối cùng các nhà khoa học tin rằng họ đã tìm ra bí ẩn đó.


Đây không phải là loài cỏ có khả năng “hồi sinh” duy nhất trên thế giới. Hoa hồng Jericho thuộc họ Anastatica, thường sống tại khu vực Trung Đông và sa mạc Sahara, có khả năng tự làm khô và cuộn tròn để bảo vệ hạt giống khi gặp thời tiết khắc nhiệt. Cây phượng Serbia có thể ra hoa dù cây khô héo mất nước nghiêm trọng.
 

Tuy nhiên, loài cỏ hồi sinh lại khiến các nhà khoa học đau đầu hơn vì cơ chế “sống lại” của chúng khá khác biệt. Việc “hồi sinh” của loài cỏ này không rõ là do chúng thật sự “sống lại” từ tế bào cũ hay sản sinh ra tế bào mới, phát triển sự sống mới?

Theo nhóm nghiên cứu do Giáo sư Sagadevan Mundree và Tiến sĩ Brett Williams, bí mật của cỏ hồi sinh là đường. Loài cỏ phục sinh tích trữ một lượng đường trehalose trong thân. Loại đường này thường được tìm thấy trong các loại nấm trên lúa mạch đen và một số loại cỏ khác. Khi chúng cảm thấy mất nước, cỏ phục sinh sẽ tự động tích trữ trehalose và kiểm soát nó để kích hoạt quá trình phục sinh khi cần thiết.


Quá trình trên còn được gọi là autophagy, ngăn ngừa việc tế bào chết khô bằng cách tái tạo chất dinh dưỡng, loại bỏ độc tố gây nguy hại đến cơ thể. Chỉ cần một ít nước, với lượng đường trehalose đã có sẵn, tế bào sẽ được kích hoạt và phát triển trở lại.

Theo Tiến sĩ Williams, đây là bước tiến quan trọng trong quá trình nghiên cứu di truyền học, tạo điều kiện giúp các nhà khoa học có thể phát triển các giống cây trồng mạnh mẽ hơn, có thể chịu được những biến đổi bất thường của khí hậu mà vẫn cho năng suất tối đa.