Nhà báo Lê Bình nói về ký sự Syria: Nếu được thay đổi, tôi sẽ kỹ lưỡng hơn về trang phục!

Những ngày gần đây, ngay sau khi bộ phim tài liệu - "Ký sự Syria: Góc nhìn từ phía trong cuộc chiến" phát sóng (do ê-kíp phim của Trung tâm Tin tức VTV24 gồm nhà báo Lê Bình, quay phim Ngọc Phức và hai BTV Vân Anh, Phương My thực hiện) đã nhận được rất nhiều ý kiến trái chiều. Nhiều khán giả thậm chí còn tố ký sự này mang tính dàn dựng quá mức trong khi số khác lại cho rằng, nội dung của nó lãng xẹt và chưa hề xứng tầm với "danh xưng" góc nhìn trong cuộc.

Sáng nay, nhà báo Lê Bình và ê-kíp thực hiện ký sự đã tổ chức buổi họp báo để trả lời tất cả thắc mắc từ phía khán giả và dư luận.

"Chúng tôi là nhà báo và chúng tôi chỉ biết kể chuyện thôi"

- Có ý kiến cho rằng, nói là thể hiện góc nhìn trong cuộc nhưng ký sự của VTV24 vẫn chưa nói lên được bản chất của cuộc chiến tranh tại Syria. Chị nghĩ sao về nhận định này? Quan điểm của chị về cuộc chiến Syria như thế nào và điều đó đã được thể hiện tốt trong ký sự hay chưa?

Nhà báo Lê Bình: Bản chất của cuộc chiến này thì cả thế giới này không ai dám phân tích, khẳng định nguyên nhân là từ đâu vì cứ bên này đổ tại bên kia, bên kia lại đổ lỗi cho bên này. Tôi là một nhà báo và đến đó trong thời gian rất ngắn, chúng tôi chỉ biết kể chuyện mà thôi.

Trong phần đầu tiên là "Hành trình sự sống & cái chết" chúng tôi cũng có nói đến một phần. Tất nhiên chúng tôi không dám đưa ra kết luận là ai đúng, ai sai. Chúng tôi chỉ đưa ra những dữ liệu chung rằng "bạo lực chỉ sinh ra bạo lực và bạo lực không giết chết được bạo lực". Tại sao mảnh đất đấy xảy ra cuộc chiến bởi vì mảnh đất đó có bạo lực, họ xung đột với nhau và họ không chấp nhận quan điểm của nhau từ những việc nhỏ đến việc lớn. Nó nảy sinh chỉ từ những cái tát ban đầu cho đến súng đạn như bây giờ.

- Nếu mục đích của các chị đến Syria chỉ là để kể về những gì đang xảy ra ở đó thì liệu có thừa không vì thực tế chúng ta có thể xem được rất nhiều tư liệu từ các đài truyền hình khác?


BTV Phương My: My và Vân Anh là BTV quốc tế, thường xuyên xem tư liệu từ các Đài truyền hình khác và thực sự là không biết nên nghe theo hướng nào vì bên nào cũng có cái lý của họ. Nếu chúng tôi ở nhà và được trao một cơ hội để nhìn thấy, cảm nhận thực tế từ 2 phía thì nếu là bạn, bạn có đi không?

- Tại sao chọn đề tài là góc nhìn phía trong cuộc chiến, các chị lại không đến Aleppo, nơi mà chiến sự đang diễn ra nóng bỏng nhất mà lại chọn Homs là nơi phiến quân đã rút đi gần hết để thực hiện một phóng sự với nội dung là góc nhìn từ bên trong cuộc chiến?


Nhà báo Lê Bình: Homs là nơi an toàn vì chỉ có một phần chiến sự ở phía bên kia thôi. Nơi chúng tôi đến hiện đang an toàn và vì thế nên chính phủ mới dẫn chúng tôi đến.

Chúng tôi đến Homs không phải nói về chính sự. Chúng tôi đến Homs để nói về những câu chuyện đau thương đã từng xảy ra ở đó.

"Homs an toàn, được tự do ăn mặc"

- Nhiều người cho rằng, ngay việc chị đưa ra thông tin phỏng vấn Tổng thống Bashar al-Assad đã là một điều rất không đáng tin. Chị nghĩ sao về ý kiến này?

Thực ra đáng tin hay không đáng tin phải phụ thuộc vào bằng chứng. Thông tin về cuộc phỏng vấn, chúng tôi nhận được từ lãnh sự quán Việt Nam tại Ly-Băng. Đại diện lãnh sứ quán trả lời với chúng tôi là đã "set-up" xong cuộc phỏng vấn. Nếu bảo không đáng tin thì có lẽ chính lãnh sự đó không đáng tin chứ không phải chúng tôi?


- Khi phóng sự phát sóng đã có rất nhiều ý kiến trái chiều, họ cho rằng, giữa khung cảnh hoang tàn của Homs nhưng chị Bình lại mặc rất diện. Nhiều ý kiến cũng nói là phóng sự chiến trường, nhà báo không nên xuất hiện nhiều như thế, nói nhiều như thế, không nên khóc lâu như thế?

Chúng tôi đến đây vì cuộc phỏng vấn và cũng muốn tiếp cận xem lý do vì sao người dân ở đây lại muốn rời bỏ nơi mình sinh sống. Chúng tôi chuẩn bị quần áo, như cư dân mạng nói là thiếu chuyên nghiệp thì cũng có phần đúng. Nhưng mục đích ban đầu của chuyến đi là chúng tôi đi phỏng vấn chứ không hoàn toàn là đi vào vùng chiến sự.


Trước chuyến đi Homs, chúng tôi cũng có hỏi anh dẫn đường là khi vào đó nên ăn mặc như thế nào thì anh ấy nói ở Homs an toàn và không có vấn đề gì hết. Hơn nữa, thực sự là tôi cũng không còn quần áo sạch, nên cứ phải mặc đi mặc lại.

Trả lời về câu hỏi thứ hai là vì sao chúng tôi lại xuất hiện nhiều và thể hiện cảm xúc của mình ở trong phóng sự vì đây là thể loại ký sự truyền hình, tức là theo chân người làm phim dưới góc nhìn của tác giả.


- Nhiều ý kiến cho rằng ký sự của bọn chị mang nhiều tính dàn dựng vì họ băn khoăn làm sao phóng viên có thể tiếp cận với cả nòng súng rồi có những cảnh quay cận như thế?

Tôi thấy có 2 luồng ý kiến trái chiều. Có ý kiến nói rằng, quay như thế chả thấy sợ tí nào. Tôi nghĩ đó là sự đòi hỏi, có lẽ mọi người xem bom tấn nhiều quá, không chấp nhận được những cảnh thực tế.

Trong khi đó có những ý kiến lại nói rằng chúng tôi quay được những cảnh thật quá, như là dàn dựng. Nó như một bộ phim chứ không phải là cảnh quay chiến trường thì tôi thấy buồn cười quá vì tôi nghĩ, chúng tôi - những PV Việt Nam lèo tèo lại đủ sức chỉ huy bộ quốc phòng Syria dàn dựng cảnh trận chiến để cho chúng tôi quay được sao?


- Và không ít người nói, 3 lần thoát chết cũng mang tính PR?

Mọi người có quyền nhận xét nhưng điều gì thì cũng phải có bằng chứng. Chúng tôi sẵn sàng kể lại chi tiết và đưa ra bằng chứng về 3 lần thoát chết.

- Chị có thấy tiếc về cảnh chị khóc, chi tiết quay cận và hơi lâu cảnh chị khóc khiến khán giả phản ứng?

BTV Vân Anh: Cảnh quay do tôi tò mò và đi theo chị Bình và khi đến nơi chị ấy khóc đến nỗi không thở được. Khi cầm máy quay, tôi hoàn toàn đi theo cảm xúc, hình ảnh của tôi ghi lại cũng rất nghiệp dư.

- Nhưng đó là khi quay còn công tác hậu kỳ thì sao?

Nhà báo Lê Bình: Vì ký sự cần có cảm xúc của PV nên chúng tôi vẫn quyết định dựng cảnh đó vào. Mọi người sẽ nghĩ là diễn nhiều lắm, mọi người còn không tin lý do là chúng tôi có cuộc phỏng vấn với Tổng thống cơ mà.

- Thực sự không phải nghi ngờ nhưng chị có thấy tiếc không nếu như những chi tiết đó được cắt, chỉnh sửa lại thì ký sự đó sẽ hay và ít bị ném đá hơn?

Nhưng như thế thì nó không thật. Chúng tôi làm vì cảm xúc thật của mình chứ không phải vì sợ bị ném đá. Vì rất nhiều người cũng đã khóc cùng chúng tôi.


"Thành công lớn nhất là chúng tôi đã thoát chết trở về"

- Chị nói là mục đích ban đầu của chuyến đi là thực hiện cuộc phỏng vấn với tổng thống Syria. Vậy chị có tiếc nuối khi mục đích lớn nhất của chuyến đi đã không được thực hiện?

Thực ra là tôi không tiếc nuối. Tôi thấy sợ quá mà về thôi chứ không tiếc nuối, tôi nói thật. Thực ra khi về, chúng tôi đều thống nhất chúng tôi không bản lĩnh gì cả. 3 lần thoát chết và chúng tôi không tin là có thêm lần thứ 4, chúng tôi quyết định ra về.

- Chị nghĩ điều thành công nhất mà các chị đã làm được trong ký sự vừa rồi là gì?

Thành công nhất là chúng tôi đã thoát chết trở về. Về nhà là 2 từ thiêng liêng nhất đối với chúng tôi lúc đó.

- Vậy còn những thứ mà chị nghĩ là thiếu sót và nếu được thay đổi thì chị sẽ thay đổi điều gì?

Ví dụ như về trang phục, công tác hậu cần sẽ chuẩn bị tốt hơn, khi vào trong đó sẽ kỹ lưỡng hơn về trang phục.

- Gần đây PV chiến trường hy sinh rất nhiều. Vậy lý do gì VTV để ekip, trong đó có 3 phụ nữ đi đến Syria. Bản thân chị cảm thấy như thế nào khi mạo hiểm tính mạng mình như thế?

Bản thân mình trước khi đi vào đó rất háo hức vì biết là đi sẽ có quân chính phủ bảo vệ. Chúng tôi đánh giá tình hình là sẽ rất an toàn. Hơn nữa, dù biết có chiến tranh nhưng tôi nghĩ tình hình vẫn có thể kiểm soát được chứ không đến mức khủng khiếp như thế. Chứ nếu biết đi là chết thì bạn có dám đi không, nếu là tôi thì không đâu, tôi thề.

- Sau lần này chị có ý định sang Syria nữa không?

Tôi đã thề rồi, nếu chiến tranh mà còn thì tôi sẽ không bao giờ quay lại Syria.