Thủ khoa từ chối công chức, làm công dân toàn cầu

Bạch Dương sinh ra ở Huế, học THCS và THPT tại Đà Nẵng, rồi ra Hà Nội học đại học.

Tự nhận là người thích môi trường năng động, ngay từ năm thứ ba đại học, chàng sinh viên ngành Công nghệ thông tin đã bắt đầu làm lập trình viên tại một số công ty phần mềm. Là lĩnh vực mới, đa phần kiến thức anh thu được đến từ tự học, bạn bè và thầy cô. Trong khi, nhà trường và giảng đường chỉ cung cấp những kiến thức nền tảng cơ bản.

Năm 2004, Bạch Dương tốt nghiệp đại học với bằng thủ khoa xuất sắc. Đây cũng là thời gian đầu tiên Hà Nội thực hiện chính sách tuyển thẳng thủ khoa xuất sắc các trường đại học, cao đẳng trên địa bàn thành phố. Tuy nhiên, Dương chọn đi làm ở một công ty tư nhân để vừa làm vừa nâng cao khả năng tiếng Anh...

Năm 2006, cơ hội đến khi Dương được học bổng cao học của Đại học Công nghệ Nanyang (Nanyang Technological University) - trường công nổi tiếng ở Singapore. Một năm theo chương trình cao học, Bạch Dương vào làm lập trình phần mềm cho công ty startup về các nền tảng trên điện thoại di động.

Sau một thời gian làm kỹ sư phần mềm, Dương nhận thấy kỹ năng giao tiếp của mình thui chột dần do ngày nào cũng "ôm" máy tính khoảng 16 tiếng. Gửi hồ sơ dự tuyển vị trí nhân viên kinh doanh của Google nhưng Bạch Dương không nghĩ mình có cơ hội.

"Khá bất ngờ, tối thứ sáu, tôi gửi hồ sơ đi, sáng thứ hai đã có người gọi phỏng vấn. Ba năm sau đó, tôi chuyển sang làm quản lý dự án cho Google ở các nước đang phát triển" - Bạch Dương cho biết.

Làm việc cho Google châu Á từ năm 2007 đến nay, Bạch Dương cũng là người Việt đầu tiên làm quản lý cho tập đoàn công nghệ này. Hiện, anh phụ trách một số dự án về điện thoại Android ở châu Á Thái Bình Dương.

Bạch Dương chia sẻ, bằng thủ khoa xuất sắc không có ý nghĩa nhiều với công việc và lựa chọn của anh. Khả năng tiếp thu, tự học hỏi và thay đổi bản thân cộng với niềm đam mê mới là những điều mang lại thành công.

Chia sẻ về chuyện 30/63 người đỗ thủ khoa xuất sắc, tốt nghiệp loại giỏi ở nước ngoài vẫn trượt trong kỳ sát hạch của TP Hà Nội, Bạch Dương cho rằng: "Tấm bằng chỉ thể hiện một phần những gì bạn làm được trong 4 - 5 năm học. Bạn học Toán, Lý, Hóa giỏi chưa chắc làm hành chính công giỏi. Vậy nên việc trượt, đỗ của một thủ khoa xuất sắc cũng hợp lý thôi. Cá nhân mình chỉ vui với tấm bằng thủ khoa xuất sắc trong 1 - 2 ngày rồi phải theo đuổi mục tiêu mới ngay. Không trau dồi, học hỏi, tự mình sẽ tụt hậu với thế giới xung quanh".

Không học sâu để trở thành một chuyên gia, Bạch Dương chọn con đường mở rộng kiến thức ở nhiều lĩnh vực và "cho đến giờ công việc vẫn diễn ra khá tốt đẹp. Mở rộng kiến thức giúp mình có cơ hội lớn hơn ở nhiều ngành hơn".

Công dân toàn cầu

Làm quản lý cho Google, Bạch Dương có cơ hội tiếp xúc, phỏng vấn với hàng trăm bạn trẻ đến từ khắp nơi trên thế giới, trong đó có nhiều người Việt Nam.

Anh chia sẻ: "Google đầu tư nhiều tài nguyên, công sức cho việc tuyển dụng và sử dụng người, vì họ cho rằng, nhân viên là tài sản quý nhất. Họ chọn người có khả năng suy nghĩ, tư duy độc lập. Chuyên môn giỏi chỉ đóng vai trò nhất định, vì thế giới công nghệ thay đổi liên tục nên một chuyên gia về mặt nào đó không ý nghĩa quá lớn.

Tập đoàn cần những người học hỏi nhanh, suy nghĩ không theo lối mòn và số đông. Trong công việc, mỗi người thoải mái nêu ý kiến và cùng tranh luận để có lựa chọn tối ưu. Khả năng lãnh đạo, làm việc theo nhóm cũng là yếu tố quan trọng để Google quyết định chọn bạn hay không".

Bản thân anh thấy rằng kỹ năng cần nhất với bạn trẻ Việt hiện nay là sử dụng tiếng Anh thành thạo. Người Việt nổi tiếng về sự thông minh nhưng tiếng Anh so với các nước trong khu vực chưa tốt lắm. Thêm vào đó, bạn trẻ cũng cần tăng cường tư duy độc lập.

Bạch Dương hi vọng, nền giáo dục nước nhà sẽ định hướng sớm cho học sinh hướng tới sự toàn diện. Việc có trường chuyên, lớp chọn nhằm tập trung ngành học, môn học riêng biệt cũng chỉ để làm rạng danh cho một số người, nhưng về lâu dài lại khiến mỗi cá nhân phát triển không toàn diện, lệch lạc.

"Mình gặp khá nhiều bạn gốc châu Á học đại học ở Stanford, Harvard hay MIT. Họ nhìn nhận mọi việc theo những cách rất mới mẻ và toàn diện. Có những bạn 25 - 27 tuổi thôi đã đi mấy chục nước trên thế giới, nói tốt 3 - 4 thứ tiếng, thông thạo âm nhạc, thể thao, văn hóa xã hội, địa lý, chính trị, luật pháp… về nhiều quốc gia khác nhau. Cá nhân mình cũng được học hành đàng hoàng, nhưng thực sự thiếu kiến thức toàn diện để làm công dân toàn cầu" - Dương tâm sự.

Theo Bạch Dương, giáo dục Việt Nam cần có sự thay đổi về việc đánh giá kết quả học tập. Hiện tại, chúng ta đánh giá từng cá nhân học sinh qua điểm số. Tuy nhiên, trong công việc thực tế, hầu hết các sản phẩm, dự án đều là kết quả lao động của tập thể. Vì vậy, kỹ năng làm việc nhóm, phối hợp, hỗ trợ nhau là rất quan trọng. Cho dù có một cá nhân rất giỏi, nhưng không cộng tác được với người khác, thì kết quả đạt được cũng không thể cao.

"Cho nên là thủ khoa nhưng không có kĩ năng làm việc nhóm, giao tiếp tốt, biết tiếp thu và truyền đạt sẽ khó thành công trong cuộc sống được" - Bạch Dương đúc kết.