Từ đâu người Việt có tục cúng ông Công ông Táo
Người Việt tin rằng Táo quân là vị thần bảo vệ gia đình, có nhiệm vụ báo cáo mọi việc với Ngọc Hoàng. Để được Táo quân giúp đỡ, người ta thường làm lễ tiễn đưa trọng thể.
Theo phong tục của người Việt Nam, ngày 23 tháng Chạp hàng năm là ngày cúng ông Công, ông Táo hay còn gọi là Tết Táo quân. Người Việt xưa tin rằng Táo quân là vị thần bảo vệ gia đình, có nhiệm vụ báo cáo mọi việc tốt xấu trong năm với Ngọc Hoàng.
Sự tích ông Công ông Táo
Theo giáo sư Trần Ngọc Thêm trong cuốn Cơ sở Văn hóa Việt Nam do Nhà Xuất bản Giáo dục ấn hành năm 1999, Thổ Công là vị thần trông coi gia cư, định đoạt phúc họa cho một gia đình nên người dân vẫn có câu "Đất có Thổ Công sông có Hà Bá".
Thổ Công là một hình tượng bộ ba, được lưu truyền trong dân gian với sự tích ông đầu rau (hay sự tích thần Bếp) bằng nhiều dị bản khác nhau về một số chi tiết.
Thổ Công được xem là vị thần trông coi gia cư, định đoạt phúc họa cho một gia đình.
Nhưng về đại thể, câu chuyện kể rằng ngày xưa có cặp vợ chồng nghèo khổ, sau một năm mất mùa, người chồng phải đi làm ăn xa, nhiều năm bặt tin không về. Người vợ để tang chồng, sau đó, nối duyên với một người đã cưu mang nàng.
Một ngày, trong khi người chồng mới đi vắng, người chồng cũ bấy lâu này bặt vô âm tín bỗng trở về. Lúc này, người vợ chỉ biết ôm chồng cũ khóc than rồi đem cơm rượu cho ăn.
Để tránh điều tiếng, người vợ bảo chồng cũ ra đống rơm núp tạm. Người chồng mới về nhà, vào bếp lấy tro bón ruộng nhưng không có, bèn đốt đống rơm, vô tình giết người chồng cũ.
Thấy chồng cũ chết oan uổng trong đống rơm, người vợ thương xót nên nhảy vào lửa chết cùng. Người chồng mới thấy vậy, thương vợ nên cũng nhảy vào lửa chết theo dù chưa hiểu đầu đuôi câu chuyện.
Trời thấy ba người sống đầy tình nghĩa nên phong cho họ làm vua Bếp để được gần nhau mãi mãi và để lửa luôn đốt nóng tình yêu của họ. Trong bộ ba đó, người chồng mới là Thổ Công trông nom việc trong bếp, người chồng cũ là Thổ Địa trông coi việc trong nhà và người vợ là Thổ Kỳ trông coi việc chợ búa.
Cá chép là lễ vật quan trọng trong ngày cúng ông Công, ông Táo.
Còn theo tác giả Nhất Thanh trong Đất lề quê thói, học phái Lão Tử cho rằng ông Công là một vị thần trông coi việc thiện, ác của từng gia đình để cuối năm lên tâu Ngọc Hoàng.
Theo Nhất Thanh, người dân không suy nghĩ về sự khác biệt giữa các truyền thuyết, họ chỉ biết thành kính phụng thờ, tin tưởng thần lực uy quyền. Họ thường nghĩ đến Táo quân khi trong nhà có việc không suôn sẻ.
Ý nghĩa của tục cúng tiễn ông Công ông Táo
Theo tác giả Minh Đường trong cuốn Nghi lễ dân gian – Nghi lễ cúng gia tiên, trong các vị thần, người Việt xưa quan niệm thần Bếp là vị thần theo sát cuộc sống của người dân nhất.
Với vai trò là tay chân của Ngọc Hoàng, thần Bếp đến muôn nhà ghi lại mọi việc tốt xấu để hàng năm vào mỗi dịp 23 tháng Chạp trở về bẩm báo.
Thông qua báo cáo của thần Bếp, Ngọc Hoàng sẽ có sự thưởng phạt khác nhau cho mỗi gia đình. Chính vì vậy, phong tục cúng, tiễn ông Công ông Táo về trời vào mỗi dịp cuối năm rất được người dân coi trọng và tổ chức trọng thể.
Để được Táo quân phù trợ, người ta thường làm lễ tiễn đưa trọng thể.
Ngoài ý nghĩa đó, theo tác giả cuốn Nghi lễ dân gian – Nghi lễ cúng gia tiên, người Việt xưa rất mực coi trọng Thổ Địa (Thổ Công) còn bởi có đất đai mới có nông nghiệp, là chỗ dựa cơ bản nhất cho sự tồn tại của con người; cung cấp nơi cư trú, cơm áo, chỗ đi lại…
Cũng đồng ý với quan điểm này, giáo sư Trần Ngọc Thêm viết trong cuốn Cơ sở Văn hóa Việt Nam: “Cũng như nhiều hiện tượng khác của văn hóa Việt Nam, truyền thuyết Thổ Công là một câu chuyện chứa đầy ý nghĩa triết lý. Sở dĩ Thổ Công là thần đất mà cũng là thần bếp vì đối với người Việt Nam nông nghiệp sống định cư, đất – nhà – bếp và người phụ nữ đồng nhất với nhau, đều tối quan trọng như nhau. Bộ ba hai ông một bà cùng chết trong lửa, hóa thành thần Bếp, được thờ bên trái, tạo nên một bộ tam tài đặc biệt”.
Giáo sư Trần Ngọc Thêm còn giải thích một năm mở đầu bằng Tết Nguyên Đán và kết thúc bằng Tết ông Táo vào 23 tháng Chạp. Đến đêm 30 tháng Chạp, ông Táo trở về cùng gia đình bước vào năm mới. Như vậy, hệ thống lễ Tết làm thành một chu trình khép kín, âm dương chuyển hóa cho nhau.
Theo Zing
-
29 phút trướcKhi bánh xe vận mệnh quay tròn, năm 2024 sẽ mở ra một chương mới đầy sắc màu cho cuộc đời 5 cung hoàng đạo trong hành trình tìm kiếm tình yêu đích thực.
-
2 giờ trướcDự đoán từ nay đến ngày 30/4, 3 con giáp được sao tốt chiếu mệnh, trăm lần may mắn, vạn lần thành công, sớm thành tỷ phú.
-
3 giờ trướcDự đoán sau ngày 20/4/2024, 3 con giáp có mệnh số dát vàng, tài chính vững vàng, may mắn không ngừng, sung túc no đủ.
-
7 giờ trướcXin chúc mừng 3 con giáp khổ tận cam lai khi vượt qua khó khăn, tài lộc tăng cao, cuộc sống dồi dào trong tháng 5 dương lịch.
-
17 giờ trướcTheo tử vi dự đoán, 3 con giáp sau cầu được ước thấy, chuyển mình thành phượng hoàng.
-
1 ngày trướcTử vi dự đoán, đúng 10 ngày tới sẽ có 3 con giáp phát tài, mọi việc suôn sẻ, kiếm bộn tiền trong âm thầm.
-
1 ngày trướcThời đại khoa học, không ai tin câu "Tùng nở hoa nhà phát tài, trúc trổ bông tai ương tới"; câu nói này của người xưa xuất phát từ đặc điểm sinh học của cây tre.
-
1 ngày trướcTheo tử vi dự đoán, 3 con giáp dưới đây làm gì cũng dở dang, cần chú ý hơn đến vấn đề sức khỏe của bản thân.
-
1 ngày trướcNhờ làm việc chăm chỉ nên vận mệnh của 5 con giáp này có sự thay đổi rõ ràng. Sự nghiệp ở tuổi trung niên bắt đầu phát triển, cuộc sống trở nên sung túc, là chỗ dựa vững chắc cho bạn đời.
-
1 ngày trướcTheo dự báo tử vi 4 ngày cuối tuần, có 3 con giáp dưới đây sẽ có tài lộc cực phát, tài vận bùng nổ bất ngờ.
-
1 ngày trướcChỉ trong vài ngày nhưng nguồn tài chính của 3 con giáp này kiếm được không hề ít. Nhờ vậy cuộc sống của họ sẽ đổi đời giàu sang.
-
1 ngày trướcNếu kết hợp với nhau, 5 cặp đôi hoàng đạo này không chỉ hạnh phúc viên mãn mà về mặt tài chính cũng có sự biến đổi không ngờ.
-
1 ngày trướcBắt đầu từ hôm nay đến cuối năm bạn có cơ hội làm ăn phát tài, người kinh doanh chắc chắn sẽ kiếm được hợp đồng có giá trị trăm tỷ.
-
2 ngày trướcTừ giờ đến cuối tháng 3 âm lịch, bạn không cần lo nghĩ quá về chuyện tiền bạc, khoảng thời gian này chỉ cần ngồi yên mà hưởng lộc trời cho.
-
2 ngày trước3 con giáp được dự báo phát tài trong ngày 18/4, 19/4. Nguồn thu từ công việc tay trái cũng mang lại một khoản ngoài mong đợi.
-
2 ngày trướcDự đoán trong 5 ngày liên tiếp (18/4-22/4), 3 con giáp này sẽ giàu có hết phần thiên hạ.
-
2 ngày trướcTheo Express UK, một nghiên cứu gần đây đã phân tích đặc điểm chung của những người giàu nhất thế giới. Theo đó, ở những cung hoàng đạo này có nhiều khả năng trở thành tỷ phú USD nhất...
-
2 ngày trướcTheo tử vi, 3 con giáp sau được dự đoán công việc đối diện khó khăn nhưng không ngừng học tập, lắng nghe góp ý với tinh thần cầu thị.
-
2 ngày trướcTheo tử vi dự đoán, 3 con giáp sau kinh doanh đại phát, có cơ hội tốt để bắt tay vào thực hiện những dự định đã ấp ủ bấy lâu nay.
Tin tức mới nhất
-
1 giờ trước
-
2 giờ trước