Cuộc đời bi kịch của triết gia bị kết án tử vì lý giải nhật thực, nguyệt thực
Việc mô tả rằng mặt trời, mặt trăng và các ngôi sao không phải là bậc thần thánh mà chỉ là những thực thể vật chất đã đi ngược lại những niềm tin thần quyền phổ biến thời đó, khiến nhà triết học vĩ đại Anaxagoras bị tuyên án tử hình.
Anaxagoras là một triết gia Hy Lạp thời tiền Socrates và là một nhân vật tiêu biểu trong lịch sử tư tưởng phương Tây.
Những ý tưởng đột phá của ông đã thách thức niềm tin thần quyền truyền thống và đặt nền móng cho cách tiếp cận khoa học để tìm hiểu cách vận hành của thế giới tự nhiên.
Anaxagoras sinh ra ở thị trấn cổ đại Clazomenae, Hy Lạp vào đầu thế kỷ thứ 5 (khoảng năm 500–480) trước Công nguyên trong một gia đình quý tộc và địa chủ, nhưng ông đã từ bỏ quyền thừa kế của mình để nghiên cứu triết học.
Ông được giáo dục về triết học và khoa học tự nhiên tại Ionia- một trung tâm nghiên cứu triết học ở Hy Lạp cổ đại.
Triết gia Hy Lạp Anaxagoras là người đầu tiên đưa ra lời giải thích chính xác về nhật thực và nguyệt thực.
Anaxagoras bị ảnh hưởng bởi hai dòng tư tưởng Hy Lạp thời kỳ đầu. Thứ nhất là truyền thống tìm hiểu thiên nhiên, tìm cách giải thích vũ trụ và tất cả các hiện tượng bằng việc viện dẫn các quy luật trong chính hệ thống vũ trụ mà không cần tham khảo đến các nguyên nhân phi tự nhiên như các vị thần.
Thứ hai là cách giải thích về thế giới tự nhiên dựa trên ba nguyên tắc siêu hình học: Không trở lên hay mất đi (No Becoming or Passing-Away), Mọi thứ đều ở trong mọi thứ (Everything is in Everything), và Không nhỏ nhất hay lớn nhất (No Smallest or Largest).
Anaxagoras là người đầu tiên đưa ra lời giải thích chính xác về nhật thực và nguyệt thực đồng thời ông cũng “khét tiếng” với giới chức thời đó bởi các lý thuyết khoa học của mình.
Trong mô hình vũ trụ học của mình, Anaxagoras đề xuất rằng mặt trời, mặt trăng và các ngôi sao không phải là bậc thần thánh như niềm tin vào thời điểm đó, mà là những thực thể vật chất vận động.
Ông đã mô tả mặt trời như một khối kim loại nóng, mặt trăng như một cục đất đơn giản và các ngôi sao như những viên đá rực lửa, theo The Stanford Encyclopedia of Philosophy.
Triết gia Anaxagoras còn lý giải hiện tượng mặt trăng thỉnh thoảng "tối đen như mực" là do mặt trăng, mặt trời và trái đất xếp thẳng hàng. Khi ấy, mặt trăng nằm sau bóng trái đất và được biết đến là hiện tượng nguyệt thực.
Ông cũng đề cập đến việc mặt trăng, mặt trời và trái đất thẳng hàng, trong đó mặt trăng ở giữa thì bầu trời sẽ tối vào ban ngày. Khoa học ngày nay gọi đó là hiện tượng nhật thực.
Những khám phá của Anaxagoras mang tính cách mạng, đánh dấu sự rời bỏ những cách giải thích thần bí về các thiên thể vốn thống trị tư tưởng cổ xưa.
Thay vào đó, ông ủng hộ cách tiếp cận hợp lý và khoa học, bắt nguồn từ việc quan sát và tìm hiểu. Sự sẵn sàng thách thức hiểu biết thông thường khiến ông vừa được ngưỡng mộ vừa bị đưa vào tầm ngắm.
Một số người ca ngợi ông là một nhà tư tưởng có tầm nhìn xa trong khi những người khác lên án ông vì cho rằng ông là kẻ vô đạo.
Ngoài ra, Anaxagoras đề xuất một lý thuyết vũ trụ học mang tính cách mạng, khác với những giải thích thần thoại truyền thống. Ông thừa nhận rằng vũ trụ bao gồm vô số hạt nhỏ gọi là "Nous" hay "Hạt giống", mỗi hạt chứa các nguyên tố của mọi chất.
Những hạt này chuyển động không ngừng, sự sắp xếp và kết hợp của chúng quyết định tính chất của vạn vật trong vũ trụ.
Anaxagoras đã dẫn dắt tinh thần khoa học đến Athens cách đây 2.500 năm, gieo mầm cho một truyền thống triết học sản sinh ra các thế hệ triết gia vĩ đại như Socrates, Plato và Aristotle..
Những ý tưởng của Anaxagoras đã đẩy ông đến bờ xung đột với các nhà chức trách tôn giáo và chính trị của Athens. Vào năm 450 trước Công nguyên, ông phải đối mặt với sự đàn áp pháp lý, bị kết án tử hình.
Bạn của ông, chính trị gia người Athen Pericles đã can thiệp để giảm xuống thành trục xuất. Ông bị buộc phải rời Athens, sống lưu vong phần còn lại của cuộc đời ở Lampsacus, một thành phố ở khu vực ngày nay là Tây Bắc Thổ Nhĩ Kỳ, theo Science News.
Dù bị lưu đày nhưng di sản triết học của Anaxagoras vẫn tồn tại, định hình tư tưởng của các thế hệ triết gia Hy Lạp tiếp theo.
Những ý tưởng của ông có ảnh hưởng sâu sắc đến Plato và Aristotle, hai nhân vật kiệt xuất trong lịch sử triết học phương Tây. Đặc biệt, Plato bị hấp dẫn bởi khái niệm “Nous” của Anaxagoras trong khi Aristotle phát triển ý tưởng dựa trên nền tảng của vị tiền bối.
Những đóng góp của Anaxagoras cho triết học, khoa học và sự hiểu biết về thế giới tự nhiên rất sâu rộng. Sự nhấn mạnh của ông vào việc tìm hiểu hợp lý và những giải thích tự nhiên 2500 năm trước đã đặt nền móng cho cuộc cách mạng khoa học sẽ diễn ra trong những thế kỷ sau.
Khái niệm “Nous” hay sự vận động của các vị tinh thể thể hiện sự thay đổi mô hình trong tư tưởng Hy Lạp cổ đại, thách thức niềm tin tôn giáo và thần thoại truyền thống.
Mặc dù phải đối mặt với sự đàn áp pháp lý và lưu đày, những ý tưởng của Anaxagoras vẫn tiếp tục gây tiếng vang và định hình tiến trình phát triển triết học phương Tây.
Để tôn vinh cho những đóng góp và ảnh hưởng của Anaxagoras đối với ngành khoa học hiện đại, tên của ông được đặt cho miệng núi lửa ở gần cực Bắc của Mặt trăng.
Theo Vietnamnet
-
45 phút trướcTác phẩm nghệ thuật ý niệm mang tên "Comedian" (Diễn viên hài) với một quả chuối được dán băng dính lên tường vừa được bán cho một đại gia Trung Quốc với giá 156 tỷ đồng.
-
11 giờ trướcKhông hổ danh chồng quốc dân mỗi lần xuất hiện đều khiến dân mạng xuýt xoa.
-
13 giờ trướcNgười đàn ông Mỹ trúng giải độc đắc 650 nghìn USD (hơn 16 tỷ đồng) nhờ chọn vé số liên quan đến các ngày kỷ niệm với vợ quá cố, nhân ngày giỗ của bà.
-
14 giờ trướcMột khu phố ở Nepal trở nên náo loạn khi một con tê giác rất to xuất hiện và hùng hục đuổi theo người đang đi xe máy trên đường, khiến người này phải quăng cả xe mà bỏ chạy. Đoạn video tê giác đuổi người đã được xem gần 183 triệu lượt, nhiều cư dân mạng nói họ cũng “thót tim” khi nhìn cảnh này.
-
15 giờ trướcBị nhận xét "xinh đẹp, tài năng nhưng bạc phận", MC Mai Ngọc lên tiếng nói rõ về quan điểm sống hậu ly hôn gây chú ý.
-
16 giờ trướcHồng Thanh và bạn gái mới đang bị bàn tán xôn xao sau khi công bố chuyện tình cảm.
-
17 giờ trướcTỷ phú Bill Gates từng có thái độ cứng đầu và thách thức cha mẹ thời niên thiếu. Ông bà Gates đã làm gì để giải quyết chuyện đó?
-
18 giờ trướcPhía nhãn hàng phản hồi Tun Phạm đọc sai tên thương hiệu trong clip booking quảng cáo sản phẩm nên mong muốn nam TikToker thực hiện lại clip. Thế nhưng, thay vì đáp ứng yêu cầu của nhãn hàng, trợ lý của Tun Phạm lại khiến nhiều người bất ngờ vì thẳng thừng từ chối.
-
19 giờ trướcMột người phụ nữ không khai báo một số món đồ trong hành lý của mình tại sân bay ở Singapore, bao gồm mấy con búp bê Labubu, đã bị Hải quan Singapore phạt mức cao nhất, đến gần 100 triệu đồng.
-
19 giờ trướcKhông ai tin rằng có một ngày Hoàng tử William của Hoàng gia Anh lại xuất hiện trên TikTok. Video có William đã được xem hơn 4 triệu lượt chỉ trong một ngày. Vì lý do gì mà William lại thực hiện video bất ngờ này?
-
20 giờ trướcHình ảnh mới của MisThy nhận được sự chú ý.
-
21 giờ trướcTham gia sự kiện về văn hóa, Lý Tử Thất tạo thiện cảm với trang phục lịch sự. Gương mặt của cô trở lại bình thường sau quãng thời gian dài phải điều trị dị ứng do nhiễm độc từ việc làm tranh sơn mài.
-
1 ngày trướcĐoạn clip dài gần 4 phút ghi lại cảnh học trò vùng cao mang những món quà giản dị như cua núi, gừng, hoa lá ven đường... tặng cô giáo, thu hút hơn 16 triệu lượt xem và nhận về nhiều phản hồi tích cực.
-
1 ngày trướcĐây là những khoảnh khắc đang được netizen lan truyền chóng mặt trên MXH.
-
1 ngày trướcĐúng ngày 20/11 và cũng nhân dịp sinh nhật mình, cô giáo nổi tiếng MXH thông báo tin vui đến mọi người.
-
1 ngày trướcTrào lưu xé túi mù chưa kịp hạ nhiệt, giới trẻ lại đua nhau đập hộp mù với những mô hình ngày càng to và đắt tiền hơn, có bạn trẻ tốn 3 - 4 triệu đồng mỗi tháng.
-
1 ngày trướcTên tuổi cô bạn gái mới của Hồng Thanh đang gây xôn xao khắp mạng xã hội.
-
1 ngày trướcTem dán trên ly nước của KATINAT với nội dung không phù hợp đã nhận về nhiều phản ứng tiêu cực của dư luận.
-
1 ngày trướcCha của tỷ phú Facebook từng đưa ra 2 lựa chọn cho con trai: Hoặc là có cơ hội học tại Harvard, hoặc là ông sẽ mua một cửa hàng nhượng quyền McDonald's để anh điều hành.
Tin tức mới nhất
-
10 giờ trước
-
10 giờ trước
-
10 giờ trước
-
10 giờ trước
-
11 giờ trước
Hay nhất 2sao
-
-
10 ngày trước