Tranh luận về nhầm lẫn khái niệm trong đề Ngữ văn THPT quốc gia 2018
Thầy Nguyễn Văn Thuật, giảng viên bộ môn Địa lý, ĐH Đồng Nai, cho rằng người ra đề thi Ngữ văn đã nhầm lẫn giữa yếu tố tự nhiên và thành phần tự nhiên trong câu số 2.
Sau 2/3 thời gian làm bài, một số thí sinh rời phòng thi nhưng không được mang đề ra ngoài.
Ngày 25/6, gần một triệu thí sinh trên cả nước đã hoàn thành ngày thi THPT quốc gia đầu tiên với hai môn Ngữ văn (120 phút), Toán (trắc nghiệm 90 phút).
Trong đó, đề thi môn Ngữ văn nhận được nhiều ý kiến tranh luận xung quanh hai câu nghị luận văn học và nghị luận xã hội.
Đề thi có sai sót?
Theo thầy Nguyễn Văn Thuật, câu 2 phần đọc hiểu yêu cầu: “Trong đoạn trích, tác giả đã nhắc đến các yếu tố nào thuộc tiềm lực tự nhiên của đất nước?”.
Giảng viên này cho rằng người ra đề đã nhầm lẫn khái niệm thành phần tự nhiên và yếu tố tự nhiên.
"Ai học địa lý cũng đều biết đất, khí hậu, địa hình, khoáng sản, biển, sông ngòi, rừng là các thành phần tự nhiên. Mỗi thành phần tự nhiên lại có các yếu tố tự nhiên. Ví dụ, nhiệt độ, ánh sáng, lượng mưa… là các yếu tố trong thành phần khí hậu. Như vậy, đề thi yêu cầu kể ra các yếu tố tự nhiên của đất nước trong đoạn trích nhưng đoạn trích không hề có yếu tố tự nhiên nào ngoài từ phù sa", ông Thuật nêu ý kiến.
Ông cho rằng đây là nhầm lẫn đáng tiếc, vì đề thi THPT quốc gia cho gần một triệu sĩ tử phải chính xác về khái niệm khoa học.
Đề thi môn Ngữ văn kỳ thi THPT quốc gia 2018.
Theo thầy Thuật, vì đề nhầm lẫn nên dù thí sinh không kể được yếu tố tự nhiên nào, người chấm cũng phải cho một nửa số điểm của câu này. Trường hợp thí sinh kể được từ phù sa thì phải cho số điểm tối đa của câu đó, vì các em quá giỏi.
Ngoài ra, giảng viên này còn lưu ý hai cụm từ tiềm lực tự nhiên và nguồn lực tự nhiên. Theo ông, từ điển và môn Địa lý không dùng tiềm lực tự nhiên mà chỉ dùng nguồn lực tự nhiên.
"Đề thi cấp quốc gia không nên dùng những từ lạ, đánh đố thí sinh như thế", ông Thuật nói.
Thí sinh vẫn có thể hiểu đề
Trái với ý kiến của ông Thuật, một giáo viên Địa lý ở trường THPT chuyên Vĩnh Phúc (đề nghị giấu tên) khẳng định đề thi không sai sót.
Cô giáo này lý giải hai khái niệm yếu tố tự nhiên và thành phần tự nhiên giống nhau, đều là bộ phận lớp vỏ cảnh quan, địa lý. Như vậy, với câu hỏi "Trong đoạn trích, tác giả đã nhắc đến những yếu tố nào thuộc về tiềm lực tự nhiên của đất nước?", khoáng sản, châu báu, rừng, phù sa, ... đều phù hợp yêu cầu.
Cùng ý kiến với giáo viên trên, cô Trần Thị Thái, từng là giáo viên môn Địa lý trường THPT Bùi Thị Xuân (TP.HCM), cho rằng lâu nay, học sinh vẫn hiểu yếu tố tự nhiên và thành phần tự nhiên là như nhau và khoáng sản, sông ngòi, rừng, biển... vẫn được hiểu là yếu tố tự nhiên.
"Riêng nguồn lực tự nhiên hay tiềm lực tự nhiên, thầy cô và học sinh vẫn quen dùng nguồn lực tự nhiên hơn. Tuy nhiên nếu dùng tiềm lực tự nhiên vẫn chính xác, chỉ là ít dùng hơn mà thôi", cô Thái nói.
Tối 25/6, trao đổi với Zing.vn, ông Mai Văn Trinh - Cục trưởng Cục Quản lý Chất lượng, Bộ GD&ĐT - cho biết ông vừa nắm được thông tin và sẽ xem xét, xử lý (nếu có sai sót) trong thời gian sớm nhất.
Đề thi còn hạn chế
Theo một chuyên gia trong lĩnh vực Văn học, ý kiến dưới góc độ khái niệm địa lý của ông Thuật có thể đúng, có thể sai nhưng trong trường hợp một đề thi Ngữ văn thì không phải điều gì quá quan trọng, không ảnh hưởng cách hiểu đoạn thơ. Vì thế, không nên xét nét quá chi tiết về kiến thức khoa học địa lý trong đề thi Ngữ văn.
Tuy nhiên, người này cho rằng đề thi Ngữ văn năm nay có hạn chế lớn ở phần đọc hiểu.
"Người ra đề dường như không phân biệt được đề đọc hiểu văn bản văn học khác yêu cầu đọc hiểu các kiểu loại văn bản khác như thế nào. Điều không ổn nhất là các câu hỏi trong phần đọc hiểu không bám vào đặc trưng của thể loại thơ", ông nêu quan điểm.
Theo chuyên gia này, thay vì yêu cầu thí sinh đọc hiểu một đoạn thơ, người ra đề lại sa vào việc yêu cầu thí sinh đọc hiểu như một văn bản thông tin. Đề sa vào việc hỏi về nhiều nội dung, kiến thức xã hội một cách không cần thiết hoặc ít giá trị.
Chẳng hạn: Câu 1 hỏi đây là thể thơ nào chẳng có ích gì. Học sinh biết điều này để làm gì? Trong khi đó, đặc trưng quan trọng nhất trong thơ phải hiểu là cái tôi trữ tình, chủ thể trữ tình của đoạn thơ, tức là học sinh cần hiểu ai là người phát ngôn trong đoạn thơ này? Mạch cảm xúc và cảm hứng chủ đạo ở đây là gì? Người ấy muốn nhắn gửi điều gì ẩn kín trong đoạn thơ?
Thứ hai là sự độc đáo trong cách thức biểu đạt, cần hiểu nhà thơ đã dùng hình thức nào (câu chữ, biện pháp tu từ...) để nói lên tâm tư và gửi gắm thông điệp cần nói. Cách biểu đạt đó có gì đặc biệt, độc đáo thì lại không được chú ý đúng mức trong yêu cầu đọc hiểu văn bản văn học. Không phải là hỏi tất cả nội dung vừa nêu mà phải lựa chọn trong đó để nêu câu hỏi thì mới đúng yêu cầu của đọc hiểu văn bản văn học.
Thí sinh căng thẳng trước giờ làm bài thi môn Ngữ văn. Ảnh: Lê Quân.
Mặt khác, TS Trịnh Thu Tuyết - cựu giáo viên trường THPT Chu Văn An, Hà Nội, cho hay đề thi có phần một đưa ra ngữ liệu đọc hiểu là đoạn trích trong bài thơ “Đánh thức tiềm lực” của Nguyễn Duy - một đoạn thơ từ thập kỷ 80, không chỉ giữ được tính thời sự mà còn có thể chạm tới những trăn trở, suy ngẫm của con người thời hiện đại với tiềm lực/thực tế tiềm lực/thực tế khả năng phát triển tiềm lực của đất nước.
Ngoài 3 câu hỏi đầu khá đơn giản với học trò ở mức độ nhận biết và thông hiểu, câu hỏi 4 có lẽ đặt ra vài suy ngẫm. Cụm từ lệnh trong câu 4 “có còn phù hợp với…” là câu lệnh có tính định hướng khiến học sinh có thể nhận ra ý nghĩa phủ định/phản biện với quan điểm của tác giả trong đoạn thơ “ta ca hát…/tiềm lực còn ngủ yên”.
Vì vậy, tính định hướng sẽ làm giảm phần nào tính tích cực, chủ động của học sinh trong tư duy. Điều đó sẽ thay đổi nếu câu hỏi xóa bỏ từ “còn” trong câu lệnh. Khi đó, học sinh sẽ được phép trình bày những suy nghĩ của mình một cách chủ động nhất mà không phải băn khoăn đến yếu tố “định hướng”.
Nội dung giải thích "vì sao" ở vế sau của câu hỏi sẽ có thể đưa tới những ý kiến trái chiều của học trò về tiềm lực và thực trạng "đánh thức tiềm lực" của đất nước.
Đáp án có chấp nhận những ý kiến tâm huyết đó không khi học sinh có thể đề cập tình trạng chảy máu chất xám (tiềm lực con người)/tình trạng cạn kiệt tài nguyên rừng, biển, sông, đồng... của quê hương đất nước? Đáp án có cho điểm không nếu trò nói câu thơ của Nguyễn Duy không còn phù hợp vì không còn tiềm lực gì để đánh thức?
Theo TS Tuyết, câu nghị luận văn học đã đề cập những vấn đề cơ bản của 2 tác phẩm. Tuy nhiên, cách diễn đạt vấn đề nghị luận lại vi phạm tiêu chí logic khi các hình ảnh đối lập trong cả 2 tác phẩm đều không đặt cùng trên một hệ quy chiếu so sánh. Đó là yêu cầu so sánh sự đối lập giữa chiếc thuyền và gia đình hàng chài; giữa phố huyện và đoàn tàu. Sự thiếu logic đó sẽ làm giảm tính mạch lạc, hệ thống trong việc triển khai các luận điểm trong bài làm của học trò.
Đề thi hoàn toàn có thể thay bằng cách diễn đạt logic khi yêu cầu học trò phân tích sự đối lập giữa vẻ đẹp của ngoại cảnh khi chiếc thuyền ở ngoài xa và bức tranh hiện thực cuộc sống khi chiếc thuyền tới gần. Từ đó, anh/chị hãy liên hệ với sự đối lập giữa thế giới của phố huyện lúc đêm khuya và "thế giới khác" mà đoàn tàu đem đến để nhận xét về cách nhìn hiện thưc của hai tác giả.
Xem thêm: Đáp án đề thi THPT Quốc gia 2018
Theo Zing
-
10 giờ trướcNgày 21/11, lãnh đạo UBND xã Krông Năng (huyện Krông Pa, Gia Lai) xác nhận, có vụ việc một em bé 4 tuổi nghi bị gã đàn ông hàng xóm xâm hại. Cơ quan chức năng đang xác minh, làm rõ.
-
10 giờ trướcQuá trình cải tạo đường và hệ thống thoát nước ngõ 167 Tây Sơn (quận Đống Đa, Hà Nội), lực lượng công nhân đã phát hiện gần 150 bộ hài cốt nằm ở độ sâu gần 1m.
-
10 giờ trướcBị tuyên phạt chung thân vì liên quan tới vụ Vạn Thịnh Phát, cựu cục trưởng Đỗ Thị Nhàn mong được xem xét thêm những tình tiết giảm nhẹ mới để có thể sớm trở về với gia đình và điều trị bệnh.
-
13 giờ trướcMột người đàn ông được phát hiện đã tử vong trong tư thế treo cổ tại nghĩa trang phường Chi Lăng, TP Pleiku (tỉnh Gia Lai), cạnh ngôi mộ của người cha.
-
14 giờ trướcLực lượng chức năng tỉnh Thừa Thiên Huế đang triển khai tìm kiếm 2 người mất tích do xe rác rơi xuống sông.
-
14 giờ trướcTrường THPT Nông Cống 2 (Thanh Hóa) đã đưa ra hình thức kỷ luật đình chỉ học 2 tuần đối với nhóm nữ sinh đánh bạn cùng trường gãy đốt sống cổ.
-
14 giờ trướcLực lượng chức năng đã kiểm tra bất ngờ vũ trường New MDM ở Hải Phòng, phát hiện 26 ‘dân chơi’ dương tính với ma túy.
-
16 giờ trướcSau cuộc nhậu, 2 thanh niên ở Quảng Nam nghĩ rằng mình bị người đi đường "nhìn đểu" nên đã giở thói côn đồ, dùng dao đâm nạn nhân.
-
16 giờ trướcCông an TP Hà Nội cho biết, trong 10 tháng đầu năm 2024, toàn thành phố xảy ra 1.248 vụ tai nạn giao thông làm 555 người chết.
-
19 giờ trướcMỗi học sinh Trường Tiểu học Nguyễn Thái Sơn (TPHCM) đóng 20 nghìn đồng/tháng tiền nước uống. Sau 2 năm, nhà trường dư gần 200 triệu đồng ở khoản thu - chi này.
-
19 giờ trướcChính quyền tỉnh Thừa Thiên Huế đang huy động người, phương tiện để tổ chức tìm kiếm 2 người bị mất tích sau khi xe chở rác húc văng thành cầu, rơi xuống sông.
-
20 giờ trướcLợi dụng cả xóm đang tổ chức ngày hội đại đoàn kết, Hợi đã đi đường rừng, đứng trên đồi và ném 2 chai hóa chất xuống ao cá của bị hại.
-
20 giờ trướcĐại diện Trường THPT Tô Hiến Thành cho biết, hiện Sở GD-ĐT Hà Nội đã mở cổng thông tin điện tử và chuyển thông tin của 174 học sinh bị tuyển sinh "chui" vào cơ sở dữ liệu của Trường THPT Văn Lang.
-
20 giờ trướcXe khách giường nằm tông đuôi xe đầu kéo chở xăng dầu trên cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây khiến phụ xe tử vong, nhiều người trên xe khách bị thương được đưa đi cấp cứu.
-
21 giờ trướcXe khách đang chạy trên đường ở Bình Dương thì bất ngờ mất lái, xoay 180 độ rồi tông vào xe máy chạy cùng chiều khiến một phụ nữ tử vong.
-
21 giờ trướcDự báo thời tiết 21/11/2024, các tỉnh miền Trung hứng chịu mưa lớn diện rộng, cục bộ có nơi mưa rất to. Đợt mưa lớn còn kéo dài trong vài ngày tới.
-
1 ngày trướcNgày 20/11, Công an huyện Bố Trạch (Quảng Bình) cho biết, vừa xử phạt ông TVT (50 tuổi, ngụ ở xã Sơn Lộc) số tiền 7,5 triệu đồng về hành vi đăng tải nội dung xuyên tạc, xúc phạm lực lượng Công an Nhân dân.
-
1 ngày trướcMặc dù đã uống bia, nam tài xế vẫn lái xe trên đường ở Bình Dương rồi gây tai nạn liên hoàn làm 1 người phụ nữ tử vong.
-
1 ngày trướcNgô Diễm Quỳnh và các bạn của thiếu nữ này chửi mắng, đánh, lột đồ... chị M, trong khi Hiếu dùng điện thoại quay lại. Đoạn clip sau đó được Quỳnh đăng trên Facebook.
-
1 ngày trướcMột người đàn ông ở Long An đã 2 lần vận chuyển thuê ma túy cho một đối tượng ở Campuchia, đến lần thứ 2 thì bị bắt giữ.
Tin tức mới nhất
-
10 giờ trước
-
10 giờ trước
-
10 giờ trước
-
10 giờ trước
-
11 giờ trước
Hay nhất 2sao
-
-
10 ngày trước