Tranh luận về nhầm lẫn khái niệm trong đề Ngữ văn THPT quốc gia 2018
Thầy Nguyễn Văn Thuật, giảng viên bộ môn Địa lý, ĐH Đồng Nai, cho rằng người ra đề thi Ngữ văn đã nhầm lẫn giữa yếu tố tự nhiên và thành phần tự nhiên trong câu số 2.
Sau 2/3 thời gian làm bài, một số thí sinh rời phòng thi nhưng không được mang đề ra ngoài.
Ngày 25/6, gần một triệu thí sinh trên cả nước đã hoàn thành ngày thi THPT quốc gia đầu tiên với hai môn Ngữ văn (120 phút), Toán (trắc nghiệm 90 phút).
Trong đó, đề thi môn Ngữ văn nhận được nhiều ý kiến tranh luận xung quanh hai câu nghị luận văn học và nghị luận xã hội.
Đề thi có sai sót?
Theo thầy Nguyễn Văn Thuật, câu 2 phần đọc hiểu yêu cầu: “Trong đoạn trích, tác giả đã nhắc đến các yếu tố nào thuộc tiềm lực tự nhiên của đất nước?”.
Giảng viên này cho rằng người ra đề đã nhầm lẫn khái niệm thành phần tự nhiên và yếu tố tự nhiên.
"Ai học địa lý cũng đều biết đất, khí hậu, địa hình, khoáng sản, biển, sông ngòi, rừng là các thành phần tự nhiên. Mỗi thành phần tự nhiên lại có các yếu tố tự nhiên. Ví dụ, nhiệt độ, ánh sáng, lượng mưa… là các yếu tố trong thành phần khí hậu. Như vậy, đề thi yêu cầu kể ra các yếu tố tự nhiên của đất nước trong đoạn trích nhưng đoạn trích không hề có yếu tố tự nhiên nào ngoài từ phù sa", ông Thuật nêu ý kiến.
Ông cho rằng đây là nhầm lẫn đáng tiếc, vì đề thi THPT quốc gia cho gần một triệu sĩ tử phải chính xác về khái niệm khoa học.
Đề thi môn Ngữ văn kỳ thi THPT quốc gia 2018.
Theo thầy Thuật, vì đề nhầm lẫn nên dù thí sinh không kể được yếu tố tự nhiên nào, người chấm cũng phải cho một nửa số điểm của câu này. Trường hợp thí sinh kể được từ phù sa thì phải cho số điểm tối đa của câu đó, vì các em quá giỏi.
Ngoài ra, giảng viên này còn lưu ý hai cụm từ tiềm lực tự nhiên và nguồn lực tự nhiên. Theo ông, từ điển và môn Địa lý không dùng tiềm lực tự nhiên mà chỉ dùng nguồn lực tự nhiên.
"Đề thi cấp quốc gia không nên dùng những từ lạ, đánh đố thí sinh như thế", ông Thuật nói.
Thí sinh vẫn có thể hiểu đề
Trái với ý kiến của ông Thuật, một giáo viên Địa lý ở trường THPT chuyên Vĩnh Phúc (đề nghị giấu tên) khẳng định đề thi không sai sót.
Cô giáo này lý giải hai khái niệm yếu tố tự nhiên và thành phần tự nhiên giống nhau, đều là bộ phận lớp vỏ cảnh quan, địa lý. Như vậy, với câu hỏi "Trong đoạn trích, tác giả đã nhắc đến những yếu tố nào thuộc về tiềm lực tự nhiên của đất nước?", khoáng sản, châu báu, rừng, phù sa, ... đều phù hợp yêu cầu.
Cùng ý kiến với giáo viên trên, cô Trần Thị Thái, từng là giáo viên môn Địa lý trường THPT Bùi Thị Xuân (TP.HCM), cho rằng lâu nay, học sinh vẫn hiểu yếu tố tự nhiên và thành phần tự nhiên là như nhau và khoáng sản, sông ngòi, rừng, biển... vẫn được hiểu là yếu tố tự nhiên.
"Riêng nguồn lực tự nhiên hay tiềm lực tự nhiên, thầy cô và học sinh vẫn quen dùng nguồn lực tự nhiên hơn. Tuy nhiên nếu dùng tiềm lực tự nhiên vẫn chính xác, chỉ là ít dùng hơn mà thôi", cô Thái nói.
Tối 25/6, trao đổi với Zing.vn, ông Mai Văn Trinh - Cục trưởng Cục Quản lý Chất lượng, Bộ GD&ĐT - cho biết ông vừa nắm được thông tin và sẽ xem xét, xử lý (nếu có sai sót) trong thời gian sớm nhất.
Đề thi còn hạn chế
Theo một chuyên gia trong lĩnh vực Văn học, ý kiến dưới góc độ khái niệm địa lý của ông Thuật có thể đúng, có thể sai nhưng trong trường hợp một đề thi Ngữ văn thì không phải điều gì quá quan trọng, không ảnh hưởng cách hiểu đoạn thơ. Vì thế, không nên xét nét quá chi tiết về kiến thức khoa học địa lý trong đề thi Ngữ văn.
Tuy nhiên, người này cho rằng đề thi Ngữ văn năm nay có hạn chế lớn ở phần đọc hiểu.
"Người ra đề dường như không phân biệt được đề đọc hiểu văn bản văn học khác yêu cầu đọc hiểu các kiểu loại văn bản khác như thế nào. Điều không ổn nhất là các câu hỏi trong phần đọc hiểu không bám vào đặc trưng của thể loại thơ", ông nêu quan điểm.
Theo chuyên gia này, thay vì yêu cầu thí sinh đọc hiểu một đoạn thơ, người ra đề lại sa vào việc yêu cầu thí sinh đọc hiểu như một văn bản thông tin. Đề sa vào việc hỏi về nhiều nội dung, kiến thức xã hội một cách không cần thiết hoặc ít giá trị.
Chẳng hạn: Câu 1 hỏi đây là thể thơ nào chẳng có ích gì. Học sinh biết điều này để làm gì? Trong khi đó, đặc trưng quan trọng nhất trong thơ phải hiểu là cái tôi trữ tình, chủ thể trữ tình của đoạn thơ, tức là học sinh cần hiểu ai là người phát ngôn trong đoạn thơ này? Mạch cảm xúc và cảm hứng chủ đạo ở đây là gì? Người ấy muốn nhắn gửi điều gì ẩn kín trong đoạn thơ?
Thứ hai là sự độc đáo trong cách thức biểu đạt, cần hiểu nhà thơ đã dùng hình thức nào (câu chữ, biện pháp tu từ...) để nói lên tâm tư và gửi gắm thông điệp cần nói. Cách biểu đạt đó có gì đặc biệt, độc đáo thì lại không được chú ý đúng mức trong yêu cầu đọc hiểu văn bản văn học. Không phải là hỏi tất cả nội dung vừa nêu mà phải lựa chọn trong đó để nêu câu hỏi thì mới đúng yêu cầu của đọc hiểu văn bản văn học.
Thí sinh căng thẳng trước giờ làm bài thi môn Ngữ văn. Ảnh: Lê Quân.
Mặt khác, TS Trịnh Thu Tuyết - cựu giáo viên trường THPT Chu Văn An, Hà Nội, cho hay đề thi có phần một đưa ra ngữ liệu đọc hiểu là đoạn trích trong bài thơ “Đánh thức tiềm lực” của Nguyễn Duy - một đoạn thơ từ thập kỷ 80, không chỉ giữ được tính thời sự mà còn có thể chạm tới những trăn trở, suy ngẫm của con người thời hiện đại với tiềm lực/thực tế tiềm lực/thực tế khả năng phát triển tiềm lực của đất nước.
Ngoài 3 câu hỏi đầu khá đơn giản với học trò ở mức độ nhận biết và thông hiểu, câu hỏi 4 có lẽ đặt ra vài suy ngẫm. Cụm từ lệnh trong câu 4 “có còn phù hợp với…” là câu lệnh có tính định hướng khiến học sinh có thể nhận ra ý nghĩa phủ định/phản biện với quan điểm của tác giả trong đoạn thơ “ta ca hát…/tiềm lực còn ngủ yên”.
Vì vậy, tính định hướng sẽ làm giảm phần nào tính tích cực, chủ động của học sinh trong tư duy. Điều đó sẽ thay đổi nếu câu hỏi xóa bỏ từ “còn” trong câu lệnh. Khi đó, học sinh sẽ được phép trình bày những suy nghĩ của mình một cách chủ động nhất mà không phải băn khoăn đến yếu tố “định hướng”.
Nội dung giải thích "vì sao" ở vế sau của câu hỏi sẽ có thể đưa tới những ý kiến trái chiều của học trò về tiềm lực và thực trạng "đánh thức tiềm lực" của đất nước.
Đáp án có chấp nhận những ý kiến tâm huyết đó không khi học sinh có thể đề cập tình trạng chảy máu chất xám (tiềm lực con người)/tình trạng cạn kiệt tài nguyên rừng, biển, sông, đồng... của quê hương đất nước? Đáp án có cho điểm không nếu trò nói câu thơ của Nguyễn Duy không còn phù hợp vì không còn tiềm lực gì để đánh thức?
Theo TS Tuyết, câu nghị luận văn học đã đề cập những vấn đề cơ bản của 2 tác phẩm. Tuy nhiên, cách diễn đạt vấn đề nghị luận lại vi phạm tiêu chí logic khi các hình ảnh đối lập trong cả 2 tác phẩm đều không đặt cùng trên một hệ quy chiếu so sánh. Đó là yêu cầu so sánh sự đối lập giữa chiếc thuyền và gia đình hàng chài; giữa phố huyện và đoàn tàu. Sự thiếu logic đó sẽ làm giảm tính mạch lạc, hệ thống trong việc triển khai các luận điểm trong bài làm của học trò.
Đề thi hoàn toàn có thể thay bằng cách diễn đạt logic khi yêu cầu học trò phân tích sự đối lập giữa vẻ đẹp của ngoại cảnh khi chiếc thuyền ở ngoài xa và bức tranh hiện thực cuộc sống khi chiếc thuyền tới gần. Từ đó, anh/chị hãy liên hệ với sự đối lập giữa thế giới của phố huyện lúc đêm khuya và "thế giới khác" mà đoàn tàu đem đến để nhận xét về cách nhìn hiện thưc của hai tác giả.
Xem thêm: Đáp án đề thi THPT Quốc gia 2018
Theo Zing
-
3 giờ trướcĐối tượng Đỗ Văn Hòa khai nhận từng là sinh viên nhưng đã nghỉ học, làm nghề tự do trước khi vướng vào ma túy.
-
4 giờ trướcQuá trình điều tra, cựu Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng đã khai báo về mối quan hệ với đại gia Nguyễn Cao Trí và lý do giúp sức bị can Trí thực hiện 'hành trình bẻ lái" quyết định thu hồi dự án của Sài Gòn Đại Ninh.
-
4 giờ trướcTrong vụ án này, ông Nguyễn Cao Trí (Tổng Giám đốc Công ty Sài Gòn Đại Ninh) bị đề nghị truy tố về tội Đưa hối lộ. Số tiền đưa hối lộ được xác định là 7,05 tỷ đồng.
-
5 giờ trướcMiền Trung đối mặt với đợt mưa lũ đỉnh điểm với cường độ rất lớn và trên diện rộng, kéo theo nguy cơ lũ quét, sạt lở đất và ngập lụt. Miền Bắc sắp đón đợt rét đầu tiên. Đồng thời, Biển Đông khả năng xuất hiện áp thấp nhiệt đới.
-
7 giờ trướcNgành đường sắt đang phối hợp các lực lượng chức năng khắc phục sự cố tàu hàng bị trật bánh ở đèo Hải Vân, địa phận Đà Nẵng.
-
15 giờ trướcSau khi bị 2 thanh niên giao cấu, nữ sinh lớp 7 ở Gia Lai đã sinh con. Thời điểm phát sinh quan hệ tình dục, nữ sinh này mới hơn 12 tuổi.
-
15 giờ trướcGiá vàng nhẫn thời gian qua biến động mạnh nhưng các cửa hàng kinh doanh vàng bạc tại Quảng Ninh và Nam Định đều trong tình trạng giao dịch ảm đạm.
-
16 giờ trướcDự báo thời tiết 2/11/2024, không khí lạnh tràn về khiến Bắc Bộ chuyển rét, vùng núi có nơi dưới 15 độ. Miền Trung sắp đón đợt mưa lớn diện rộng với lượng mưa cục bộ có thể lên tới hơn 500mm, tiềm ẩn nguy cơ lũ lụt.
-
1 ngày trướcBé gái 11 tuổi là nạn nhân trong vụ lũ quét ở thôn Làng Nủ (Lào Cai), đã xuất viện sau 50 ngày điều trị tại Bệnh viện Bạch Mai
-
1 ngày trướcĐại diện Phòng GD-ĐT quận Hai Bà Trưng cho biết, các khâu xây dựng đề thi học sinh giỏi môn Toán được thực hiện đúng quy định, không có việc lộ đề.
-
1 ngày trướcÍt nhất 158 người đã thiệt mạng trong thảm họa lũ lụt tồi tệ nhất ở Tây Ban Nha trong nhiều năm, trong khi đó các con đường tan hoang, ngập bùn đất.
-
1 ngày trướcNam thanh niên 26 tuổi tại Quảng Ngãi vừa bị công an khởi tố, bắt tạm giam vì nhiều lần quan hệ tình dục với 2 chị em sinh đôi 15 tuổi.
-
1 ngày trướcNhóm bạn dùng mũ bảo hiểm đánh vào đầu, thậm chí lột sạch quần áo thiếu nữ rồi quay clip. Hiện công an đã vào cuộc xác minh vụ việc.
-
1 ngày trướcNgười dân địa phương phát hiện thi thể bé trai khoảng 3 tuổi nổi trên mặt nước con kênh ở Long An.
-
1 ngày trướcĐến thời điểm này, mưa lũ tại Quảng Bình đã khiến 7 người chết, 7 người bị thương, thiệt hại về kinh tế khoảng hơn 500 tỷ đồng.
-
1 ngày trướcMột thanh niên ở Bình Dương bị xử phạt 7,5 triệu đồng và buộc phải gỡ bỏ thông tin đăng tải sai sự thật, vi phạm pháp luật.
-
1 ngày trướcQua xác minh, công an xác định đối tượng đang bị Công an huyện Chư Păh truy nã nên ập vào bắt giữ.
-
1 ngày trướcThời tiết TPHCM tháng 11 bắt đầu chịu ảnh hưởng của các đợt không khí lạnh tăng cường và khuếch tán về phía nam. Dự báo khoảng cuối tháng, mùa mưa ở Nam Bộ kết thúc và bước vào mùa khô.
-
1 ngày trướcDự báo thời tiết 1/11/2024, không khí lạnh ảnh hưởng đến các tỉnh miền Bắc, Bắc Trung Bộ và một số nơi ở phía Tây Bắc Bộ, Trung Trung Bộ từ chiều và đêm 1/11. Bắc Bộ trời chuyển rét, vùng núi có nơi nhiệt độ xuống dưới 15 độ.
-
1 ngày trướcCông an huyện Phúc Thọ (Hà Nội) đã tạm giữ tài xế ô tô đâm vào đoàn người đi đám ma để điều tra, xử lý theo quy định pháp luật.
Tin tức mới nhất
-
3 giờ trước
-
4 giờ trước
-
4 giờ trước
-
4 giờ trước
Hay nhất 2sao
-
6 ngày trước