Đột phá: Lần đầu tiên ghép thành công tim lợn cho người

Ngày 10/1, Trường Y Đại học Maryland thông báo, ca phẫu thuật mang tính lịch sử "Ghép tim lợn cho người" được thực hiện hôm 7/1 đã thành công. Mặc dù tiên lượng của bệnh nhân hiện vẫn chưa chắc chắn, ca phẫu thuật đại diện cho một cột mốc quan trọng trong kỹ thuật cấy ghép tạng động vật cho người.

Quả tim lợn được ghép thành công cho người đầu tiên trên thế giới

Bệnh nhân chọn phẫu thuật hoặc chết

Bệnh nhân là ông David Bennett, đã được xác định là không đủ điều kiện để được ghép tạng, quyết định thường được đưa ra trong trường hợp sức khỏe người nhận về cơ bản là rất kém.

Hiện bệnh nhân Bennett đang hồi phục và được theo dõi cẩn thận để kiểm tra hoạt động của quả tim mới ghép.

Một ngày trước ca phẫu thuật, ông Bennett cho biết: "Tình trạng của tôi chỉ có hai khả năng hoặc là sẽ chết hoặc là thực hiện ca phẫu thuật này. Tôi muốn sống. Tôi biết đây là một ca may ít rủi nhiều nhưng nó là sự lựa chọn và hy vọng cuối cùng của tôi".

Trong nhiều tháng qua, ông Bennett phải nằm viện và được hỗ trợ sự sống bằng chạy ECMO (kỹ thuật tim, phổi nhân tạo). Ông cho biết ông hy vọng mình sẽ hồi phục và rời giường bệnh.

Tiến sĩ Griffith lần đầu thảo luận về phương pháp điều trị thử nghiệm này với bệnh nhân vào giữa tháng 12 năm ngoái. Ông gọi đó là một cuộc trò chuyện "đáng nhớ" và "khá kỳ lạ".

"Tôi nói ‘Anh không thể ghép tim người vì cơ thể không đủ điều kiện. Nhưng chúng tôi sẽ ghép tim cho anh từ trái tim lợn. Chúng tôi chưa từng làm điều này trước đây, nhưng tôi nghĩ rằng nó sẽ thành công'", tiến sĩ Griffith nhớ lại.

Đây là điều chưa từng có tiền lệ

Theo Hãng tin AFP, Cơ quan Quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) đã cấp phép khẩn cấp để thực hiện cuộc phẫu thuật này vào đêm giao thừa (31/12/2021). Đây được xem là nỗ lực cuối cùng để giúp một người bệnh không thích hợp để nhận cấy ghép thông thường.

Bác sĩ Bartley Griffith (giám đốc chương trình cấy ghép tim tại trung tâm y tế), người thực hiện ca phẫu thuật, cho biết: "Tim đập và có mạch, có áp lực như thể tim của anh ấy. Trái tim đang hoạt động bình thường. Chúng tôi rất vui mừng nhưng cũng chưa biết tình hình ngày mai sẽ thế nào. Đây là điều chưa từng có tiền lệ".

Mặc dù còn quá sớm để biết liệu ca phẫu thuật có thành công hay không, nhưng điều này đánh dấu một bước tiến trong nỗ lực kéo dài hàng thập kỷ sử dụng nội tạng động vật để cấy ghép cho con người.

Theo các bác sĩ tại Trung tâm Y tế Đại học Maryland, ca cấy ghép cho thấy một quả tim từ động vật biến đổi gen có thể hoạt động trong cơ thể người mà không bị đào thải ngay lập tức

Từ lâu, các nhà khoa học đã dày công nghiên cứu và biến đổi gene lợn để phù hợp ghép tạng cho người, không xảy ra tình trạng thải ghép. Nghiên cứu được đẩy nhanh trong thập kỷ qua nhờ vào công nghệ nhân bản và chỉnh sửa gene mới. Ca ghép của bệnh nhân Bennett diễn ra chỉ vài tháng sau khi các bác sĩ ở New York ghép thành công quả thận của một con lợn biến đổi gene vào một người chết não.

Con heo hiến tim cho ông Bennett phải trải qua một quy trình chỉnh sửa gene được kiểm soát nghiêm ngặt. Ba gene có thể dẫn đến việc đào thải tạng ở người bị tách bỏ. Nhóm nghiên cứu cũng bỏ một gene có thể dẫn đến sự phát triển quá mức của mô tim heo. Sáu gene của con người, giúp đảm bảo cơ thể chấp nhận tạng mới, được đưa vào bộ gene của heo. Tổng cộng có 10 lần chỉnh sửa gene.

Việc chỉnh sửa gene được thực hiện bởi Công ty công nghệ sinh học Revivicor của Mỹ. Đây cũng là công ty cung cấp con heo trong ca ghép thận đột phá trên những bệnh nhân chết não ở New York hồi tháng 10-2021.

Tạng ghép được giữ trong máy bảo quản tạng trước ca phẫu thuật. Nhóm nghiên cứu cũng sử dụng một loại thuốc mới thử nghiệm do Kiniksa Pharmaceuticals sản xuất và các loại thuốc chống thải tạng ghép thông thường để ức chế hệ miễn dịch.

Ca phẫu thuật mở ra kỷ nguyên mới cho y học trong tương lai

Mở ra kỷ nguyên mới của y học trong tương lai

Các nhà khoa học kỳ vọng những quy trình thế này sẽ mở ra kỷ nguyên mới của y học trong tương lai, giải quyết tình trạng thiếu hụt tạng hiến cho hơn nửa triệu người Mỹ.

"Đây là sự kiện đặt tiền đề. Những cánh cửa lớn đang mở ra, tôi tin rằng điều này sẽ dẫn đến những thay đổi lớn trong việc điều trị bệnh suy tạng", Tiến sĩ David Klassen, giám đốc y tế của Mạng lưới Chia sẻ Nội tạng thống nhất, chia sẻ.

Tuy nhiên, ông lưu ý về các thách thức và rào cản liên quan đến quy trình này. Cụ thể, tình trạng thải ghép có thể xảy ra sau phẫu thuật kể cả khi bệnh nhân nhận tạng phù hợp.

Phẫu thuật ghép tạng từ động vật sang người gọi là Xenotransplantation, có lịch sử lâu đời. Hàng trăm năm trước, nhiều bác sĩ đã thử nghiệm bơm máu và ghép da của động vật cho các bệnh nhân. Những năm 1960, một số bệnh nhân đã được ghép thận của tinh tinh, song người sống lâu nhất chỉ được 9 tháng. Năm 1983, một bé sơ sinh tên Baby Fae đã được ghép tim từ khỉ đầu chó, cô bé không qua khỏi sau 20 ngày.

Ghép tạng từ lợn thuận lợi hơn từ linh trưởng vì nguồn cung dồi dào, dễ nuôi và đạt được kích thước trưởng thành trong 6 tháng. Van tim lợn đã được cấy ghép cho người. Nhiều bệnh nhân mắc tiểu đường cũng được ghép tuyến tụy từ lợn. Da lợn được sử dụng để cấy ghép tạm thời cho các bệnh nhân bỏng.

Hai công nghệ mới hơn là chỉnh sửa gene và nhân bản có thể giúp tránh tình trạng thải ghép. Tim lợn từng được cấy ghép thành công cho khỉ đầu chó. Người thực hiện ca phẫu thuật là tiến sĩ Muhammad Mohiuddin, giáo sư phẫu thuật tại Trường Y Đại học Maryland, người đã cùng tiến sĩ Griffith thành lập chương trình cấy ghép tim. Song trước đó, nhiều người lo ngại phản ứng miễn dịch nguy hiểm có thể đe dọa tính mạng người bệnh.

Tin

Nhóm hút mỡ gây nạn nhân tử vong: Không bằng cấp, phẫu thuật chui

MT (t/h)
Theo Vietnamnet