Ngủ không đủ và những ảnh hưởng không ngờ đến não bộ ai nghe cũng giật mình

Năm 1959, Peter Tripp, một DJ nổi tiếng ở New York đã tham gia một chương trình từ thiện và cam kết không ngủ trong vòng 200 giờ trong khi vẫn tiếp tục làm việc tại chương trình phát thanh trên radio của mình.

Nghiên cứu những tác động của việc thiếu ngủ vào thời điểm đó là rất hiếm, không ai biết chuyện gì sẽ xảy ra nếu thiếu ngủ trong một thời gian dài như vậy. Điều này làm cho nó trở thành 1 sự kiện lớn, không phải chỉ đối với hàng triệu thính giả của Tripp mà còn với cộng đồng khoa học.

Tác động lần lượt của việc không ngủ sâu giấc vào tâm trí của Tripp là xa hơn so với bất cứ ai đã dự kiến. Tripp vốn là người có tính cách vui vẻ lạc quan nhưng ông đã thay đổi đáng kể khi thời gian thử thách trôi qua. Đến ngày thứ ba, ông đã trở nên rất cáu kỉnh, chửi rủa và sỉ nhục ngay cả với người bạn thân nhất của mình. Đến những giờ cuối cùng trong chuỗi 200 giờ đó ông đã rơi vào trạng thái hoang tưởng.

Nhưng bất chấp những mối quan tâm của các bác sĩ theo dõi và với sự hỗ trợ của chất kích thích mà họ đã đưa cho Tripp, ông vẫn kiên trì duy trì mục tiêu của mình và đi ngủ sau 201 giờ thức liên tục.

Các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm hiện đại đã nhân rộng một số hành vi nhìn thấy trong Tripp như một hậu quả của việc mất ngủ. Mất ngủ hoặc kéo cố gắng kéo dài thời gian tỉnh táo sẽ khiến cho cơ thể giảm khả năng kiểm soát tâm trạng xấu cũng như tăng lên đáng kể cảm xúc giận dữ, lo lắng đôi khi là cả trầm cảm nữa. Một số người cho rằng mất ngủ dẫn tới việc quá khích trong khi biểu lộ cảm xúc.

Mệt mỏi và tình trạng tâm lý

Giống như Tripp, có thể gây sự với bạn mình khi không ngủ đủ giấc, những người tham gia trong một nghiên cứu nhỏ, khi giấc ngủ bị tước đoạt dễ dàng trở nên căng thẳng hơn và giận dữ hơn khi được yêu cầu làm một bài kiểm tra nhận thức đơn giản.

Phương pháp chụp não cho thấy lý do tại sao thiếu ngủ có thể dẫn tới phản ứng cảm xúc không hợp lý. Khi người thiếu ngủ tham gia trong nghiên cứu thể hiện sự tiêu cực về tình cảm thì các hạch hạnh nhân, một khu vực nằm sâu trong não, là trung tâm kiểm soát cảm xúc của chúng ta, hoạt động cao hơn nhiều khoảng 60% so với những người được ngủ đủ giấc thông thường.

Các nhà nghiên cứu cũng đã tìm hiểu cách các vùng não khác nhau được kết nối trong những người tham gia. Họ nhận thấy rằng thiếu ngủ đã phá vỡ sự liên kết giữa các hạch hạnh nhân và vỏ não giữa trước trán. Đây là điểm quan trọng bởi vỏ não giữa trước trán chính là cơ quan trung gian, tự điều chỉnh chức năng của hạch. Mất ngủ khiến cho các hạch hạnh nhân phản ứng thái quá với các kích thích tiêu cực do nó bị ngắt kết nối từ các khu vực não bình thường vừa phải phản ứng với nó.

Không ngủ ở Las Vegas

Chủ sở hữu casino nhiều năm ở Las Vegas cho biết các con bạc mệt mỏi khi thường xuyên thức trong một thời gian dài nên thường đưa ra các quyết định mạo hiểm. Ánh đèn, tiếng ồn, và thiếu các cửa sổ ngăn cản họ nhận thấy thời gian đang trôi qua.

Trong năm 2011, các nhà nghiên cứu tại Đại học Duke đã thực hiện 1 thử nghiệm đối với những người chơi bài ở casino, những nhà nghiên cứu này đưa ra các lựa chọn cho những con bạc gồm tăng mức độ ăn tiền, giảm mức độ tiền bị thua hoặc tăng khả năng chiến thắng trong 1 ván chơi.

Khi người tham gia nghiên cứu đã bị tước đoạt giấc ngủ chỉ trong 1 đêm, họ bắt đầu đưa ra các quyết định theo 2 xu hướng 1 là e dè hơn vì sợ sẽ bị thua, 2 là liều lĩnh hơn khi đặt cược ở các cửa nhằm tối đa hóa khoản lợi nhuận có thể thu được. Nói cách khác, thiếu ngủ làm cho canh bạc của họ rủi ro hơn và cũng có thể khả thi hơn, sự thay đổi hành vi chấp nhận rủi ro này được đi kèm với những thay đổi trong hoạt động của vùng não bộ, phụ thuộc não bộ đánh giá kết quả đó là tiêu cực hay tích cực.

Ngủ để học

Một lĩnh vực khác của não bị tác động do thiếu ngủ chính là vùng hippocampus. Đây là một khu vực quan trọng chứa các ký ức mới. Khi mọi người bị tước đoạt giấc ngủ dù chỉ 1 đêm, khả năng ghi nhớ thông tin mới giảm đáng kể. Điều này đã được chứng minh trong 1 nghiên cứu về sự suy yếu của vùng hippocampus do thiếu ngủ.

Khi yêu cầu phải nhớ một tập hợp các hình ảnh, những người bị thiếu ngủ cho thấy ít bị kích thích hoạt động vùng hippocampus so với người ngủ đủ giấc. Như vậy có thể nhận định thiếu ngủ làm giảm khả năng viết thông tin mới trong não bộ. Ngoài ra, vùng hippocampus có thể cần khoảng thời gian cơ thể đi ngủ để di chuyển thông tin mới được lưu trữ trong các khu vực khác của não. Trong trường hợp này, thiếu ngủ có thể gây ra hiện tượng hạn chế lưu trữ của hippocampus, ngăn chặn thông tin mới được lưu trữ.  

Bài học từ việc thiếu ngủ

Câu chuyện của Tripp đã có một kết thúc không mấy tốt đẹp. Một thời gian ngắn sau khi tham gia thử thách không ngủ suốt 201 giờ, cuộc hôn nhân của ông đã đổ vỡ, ông bị mất việc và kết thúc sự nghiệp của mình ở đài phát thanh. Năm 1964, kỉ lục không ngủ của ông đã bị Randy Garder – một học sinh trung học đến từ San Diego phá vỡ với thời gian tỉnh táo lên tới 264 giờ. Tuy nhiên, đã có những bài học được rút ra từ kinh nghiệm của Tripp và những khám phá mới nhất trong khoa học giấc ngủ.

Nhiều người không ngủ đủ giấc nhằm dành thời gian để làm việc đặc biệt là sử dụng các trang thiết bị phát ra ánh sáng màu xanh. Ánh sáng này làm cho bạn khó ngủ nhiều hơn đồng thời có thể làm giảm chất lượng giấc ngủ. Cần phải nghiên cứu sâu hơn về giá trị của giấc ngủ và những lợi ích mà nó mang lại cho não bộ của chúng ta. Thời gian ngủ là một khoản đầu tư cần thiết nhằm giúp chúng ta thông minh hơn, đưa ra quyết định tốt hơn và sống một cuộc sống hạnh phúc hơn.