Ca sĩ Mỹ Linh ơi, chị nói sai rồi!

Tại Diễn đàn  kết nối doanh nghiệp – người tiêu dùng đón sóng thực phẩm sạch vừa được tổ chức ở Hà Nội, ca sĩ Mỹ Linh có nói:  “Thực phẩm muốn sạch, lại muốn rẻ thì không ổn. Trong khi các vị có thể bỏ tiền vào những thứ đắt tiền.... Muốn rẻ thì đừng đòi hỏi thực phẩm sạch. Bản thân tôi tự trồng thực phẩm cho gia đình, tôi thấy đắt chứ không hề rẻ". Ca sĩ Mỹ Linh cũng khẳng định, "Đòi hỏi thực phẩm sạch phải rẻ thì không bảo vệ được người nông dân".

Chị Mỹ Linh nói vậy là sai rồi.

Phát biểu của ca sĩ Mỹ Linh về thực phẩm sạch đang gây nhiều tranh cãi.

Ba mẹ tôi là nông dân, tôi sinh ra ở nông thôn. Thăm thẳm những ấu dại xa xưa, tôi lớn lên từ bàn tay chai của ba, từ giọt mồ hôi của mẹ. Thiếu thời, tôi hăm hở lao ra cánh đồng, lao ra mảnh vườn hơn hai hecta của gia đình. Cây chôm chôm mùa hạn thiếu nước nhưng vẫn phải hãm chờ bông, cây sầu riêng tưới ngập nước để tránh gió rụng trái non, cây bắp thắc thỏm nắng mưa gieo hạt… Phải nói điều này để chị Mỹ Linh tin rằng, tôi không phải là kẻ không biết gì về nông nghiệp.

Mảnh vườn rau dại mọc tự nhiên, là mồng tơi, là rau dền, là ớt, là càng cua, là bồ ngót. Buổi trưa, chỉ cần ngắt lá. Buổi chiều, chỉ cần lựa đọt. Là có canh là có thực phẩm “organic” (hữu cơ) thời thượng như bây giờ.

Lũ gà trong chuồng, được cho ăn ngô phơi khô buổi sáng xong tự kéo nhau ra vườn kiếm ăn, chiều tối lại lục đục kéo về. Bầy cá dưới ao, ăn rong rêu ven hồ mà sinh sản. Mùa cạn nước, cá chắc mẩy người. Đến con lợn ăn cám băm chuối cũng mây mẩy đẹp như má hồng con gái.

Thoắt cái, mọi thứ thay đổi đến bất ngờ.

Không hiểu từ đâu mà thuốc bảo vệ thực vật lại lan truyền nhanh hơn virus, cũng không hiểu từ đâu chất tạo nạc, cám tăng trọng lại được bày bán khắp nơi. Cũng không hiểu từ đâu, hóa chất để ngâm sầu riêng non, hóa chất để rau tăng trưởng ùa về.

Người nông dân quê tôi, hoang mang trong một mớ bùng nhùng giữa hồn nhiên hôm xưa và toan tính bây giờ.

Những tư thương ùa vào vườn mua mão, những ngày trước, người mua mão chờ trái chín hái bán cho người kinh doanh, lời ăn lỗ chịu. Chắc bây giờ họ không cần phải chờ nữa, chỉ cần hòa hóa chất vào nước và ngâm trái.

Múi sầu riêng tôi ăn cách đây vài hôm, không còn vị của múi sầu riêng ngày nào. Đó là vị ngọt nhàn nhạt, mùi không thanh. Đó là vị của lo sợ, đó là múi sầu riêng hoang mang. Chị tôi ở quê vẫn dặn: “Cậu đừng mua sầu riêng bên ngoài toàn hóa chất không, chị biết có vườn sầu riêng của bạn chị chỉ chờ trái rụng”.

Sự vô cảm của một bộ phận các cán bộ quản lý nông nghiệp, các cán bộ làm công tác tuyên truyền đã khiến người nông dân lao từ nhọc nhằn này sang ngõ cụt khác, chị Mỹ Linh có hiểu không?

Ngay cả khi chị Mỹ Linh bỏ nhiều tiền ra để mua thực phẩm sạch, chính là lúc chị Mỹ Linh làm giàu cho tư thương còn người nông dân vẫn nơm nớp với phân bón giả, với nợ ngân hàng, với vụ mùa hoảng loạn thu chi.

Vấn đề chính để có thực phẩm sạch phải có nguồn gốc xuất phát từ thói quen sản xuất của người nông dân. Mà như chị Mỹ Linh và tôi đều biết, người nông dân đóng nhiều khoản thuế để đổi lại họ gần như bị bỏ mặc. Chị Mỹ Linh chịu khó đọc trên báo để hiểu rằng người nông dân nước mình đang lâm vào cảnh như thế nào đi, nói như Giáo sư Võ Tòng Xuân từng đúc kết thì: “Người nông dân nước ta tự do nhất thế giới”.

Tôi đồng ý với chị Mỹ Linh rằng, người nông dân rất thích món lợi vụn vặt trước mắt mà quên đi tương lai dài lâu. Nhưng cái này có riêng người nông dân đâu, đặc tính của người Việt đều vậy.

Hiện tại, có nhiều doanh nghiệp, tập đoàn với tiềm lực kinh tế mạnh. Điều vui mừng là họ có ý thức chia sẻ với người nông dân trong việc cung cấp con giống, cây trồng và phương thức canh tác, chăn nuôi để có sản phẩm sạch. Còn để người nông dân tự lực cánh sinh, thì công tác quản lý chất cấm, thuốc bảo vệ thực vật phải minh bạch, công chính và đầy trách nhiệm.

Vấn đề chính là có sự hỗ trợ này rồi, thì những người ăn lương ngân sách để quản lý nông nghiệp phải có trách nhiệm hơn trong việc tạo cơ chế, tạo điều kiện bằng chính sách để mối tương hỗ giữa người có tiền và người nông dân hiện hữu thành mối quan hệ cộng sinh.

Phải làm được điều này thì chúng ta mới hy vọng có thực phẩm sạch, chị Mỹ Linh ạ. Chứ không phải là cứ bỏ ra nhiều tiền là có thực phẩm sạch như suy nghĩ của chị đâu.

Bởi nước mình hiện tại, người có nhiều tiền không chiếm số đông. Giả mà thực phẩm bẩn rẻ tiền cứ tung hoành, thì dân số nước mình hẳn nhiên giảm đi nhiều lắm, chị Mỹ Linh có hiểu không?