Nghi án hit mới của Bùi Anh Tuấn - Dương Hoàng Yến là sản phẩm đạo nhạc

Dù đa số người nghe nhạc Việt luôn tỏ ra coi thường nhạc Hàn, nhưng có một sự thật đau lòng là rất nhiều ca khúc nhạc Việt đã và đang đạo nhạc Hàn một cách trắng trợn.

Việc đạo nhạc Hàn dường như đã trở nên quá quen thuộc với nhạc Việt. Trong nhiều năm qua, người nghe nhạc đã tự tìm hiểu và viết ra một danh sách dài dằng dặc những ca khúc nhạc Việt đạo nhạc Hàn, nhưng không hề có cơ quan chức năng hay người có thẩm quyền nào mảy may quan tâm.

Thời gian gần đây, trước sự hội nhập mạnh mẽ với âm nhạc quốc tế, có rất nhiều vụ đạo nhạc được phanh phui, gây chấn động showbiz, lôi cuốn cả giới chuyên môn vào cuộc, điển hình như vụ việc ca sĩ Sơn Tùng đạo nhạc Jung Yong Hwa của nhóm CN Blue. Nhưng có lẽ những chấn động này vẫn còn quá nhỏ, chưa đủ sức để cảnh tỉnh các nhạc sĩ, ca sĩ Việt, nên vẫn tiếp tục có người lấy nhạc Hàn để đạo với nhiều phương thức tinh vi hơn.


Trong chương trình Bài hát yêu thích tháng 2 năm 2015 có giới thiệu một ca khúc mới của tác giả Aitai là Đã từng. Đây là một ca khúc ballad rất hay, có giai điệu mềm mại, da diết, lại được thể hiện bởi hai giọng ca chất lượng là Bùi Anh Tuấn và Dương Hoàng Yến. Chương trình đã ghi rõ tên người sáng tác là Aitai, chứ không hề ghi là nhạc ngoại lời Việt.


Nhưng chỉ vài ngày sau đó, người nghe nhạc đã nhận ra sự giống nhau đáng kể giữa ca khúc này với ca khúc For you của ca sĩ - nhạc sĩ Yim Jae Beom, được phát hành từ năm 2000, trong album thứ 4 của ông, và được đưa vào làm nhạc phim cho bộ phim Dong gam/ Sympathy. Đây là một trong những ca khúc nổi tiếng nhất của Yim Jae Beom, được nhiều ca sĩ cover, điển hình như Kim Jae Joong (nhóm DBSK) hay Lee Eun Mi.


Dù tác giả Aitai đã rất tinh vi khi phối lại từ một ca khúc pop rock mang hơi hướm slow (bản gốc) sang hướng ballad thuần và phát triển phần điệp khúc theo một type khác, nhưng phần đầu lại rất giống.


Việc xác định Aitai có đạo nhạc hay không không phải vấn đề đơn giản. Vì trong âm nhạc, đặc biệt là pop - ballad thường gặp vấn đề về sự tương đồng giữa các ca khúc do các hướng phát triển trong dòng nhạc này không có nhiều. Chẳng hạn, ca khúc Chờ người nơi ấy của nhạc sĩ Huy Tuấn vốn bị coi là đạo nhạc ca khúc Opera#1 của ca sĩ Vitas người Nga, nhưng thực chất không phải. vì phần hòa thanh cũng như cách nhấn nhịp, tức là phong cách viết khác nhau. Sự giống nhau xảy ra ở đây do các quy tắc hợp âm, chèn âm chuyển vốn phải như thế.

Nhưng với trường hợp ca khúc Đã từng của Aitai thì rất có thể được xác định là đạo nhạc, như nhiều ý kiến phản hồi trên các mạng xã hội. Vì ca khúc này không chỉ giống 1 hoặc 2 âm chuyển mà giống cả một đoạn bao gồm Intro. Tuy nó được phát triển ra với nhiều nốt móc đơn, nhưng vòng hòa thanh gần như không có sự thay đổi giữa hai ca khúc.

Trong định nghĩa, đạo nhạc là sử dụng một phần hay toàn bộ bài nhạc khác mà không xin phép tác giả và tự ý đề tên mình. Ca khúc Đã từng của Aitai gần như đã sử dụng hẳn một đoạn dài của For you, tới mức nghe như dựa trên bản gốc để sửa lại cho hợp với lời Việt, nhưng lại đề tên anh là người sáng tác trên mọi phương tiện truyền thông. Chắc hẳn ca sĩ Yim Jae Beom không hề hay biết về sự giống nhau giữa một ca khúc xa xôi bên Việt Nam với bài hit của mình, ít nhất là cho tới thời điểm hiện tại.

Thậm chí, nếu nghe bản cover của Kim Jae Joong, sẽ càng nhận rõ sự giống nhau hơn. Có lẽ nhạc sĩ Aitai đã đạo từ bản cover này chứ không phải từ bản gốc của Yim Jae Beom?

Vụ việc tình nghi đạo nhạc này cũng sẽ không trở nên to tát, nếu nó không được phát sóng trực tiếp trên một chương trình mang tính quốc gia như Bài hát yêu thích (trên sóng VTV1), dưới dòng chữ "Sáng tác: Aitai" rất to. Nhiều khán giả đã tỏ ra hoài nghi về chất lượng của chương trình. Không lẽ một chương trình lớn tầm cỡ quốc gia, với nhiều nhạc sĩ, nhiều nhà chuyên môn cao cấp lại không thể nhận ra sự giống nhau bất thường giữa hai ca khúc này mà cho phát sóng? Khâu kiểm duyệt âm nhạc của Việt Nam thực sự có vấn đề? Sẽ thế nào nếu người Hàn Quốc xem chương trình này rồi phát hiện điểm tương đồng lạ kì giữa Đã từng với For you - ca khúc đã nằm trong trái tim họ từ lâu? Tại sao bao nhiêu ca khúc của nhiều tác giả khác không được phát sóng, mà lại nghiễm nhiên lên hình một ca khúc bị tình nghi đạo nhạc?

Ngay sau khi ca khúc Đã từng được lên sóng truyền hình, đã có rất nhiều ý kiến khác nhau của cộng đồng mạng phản hồi về việc tình nghi đạo nhạc này.


Tất nhiên, không thể vội vàng kết luận chắc chắn ca khúc Đã từng đạo nhạc Hàn. Rất hi vọng giới chuyên môn sẽ vào cuộc để tìm hiểu xem ca khúc này có đạo nhạc hay không, từ đó có các biện pháp xử lí để làm trong sạch nền nhạc Việt.