Linh vật rồng bị chê xấu tệ, chuyên gia văn hóa nêu đặc trưng của rồng Việt
Theo chuyên gia khảo cổ Nguyễn Ngọc Chất, rồng là linh vật có trong văn hóa của Việt Nam và một số nước cùng khu vực. Tuy nhiên, rồng mỗi nước lại có những đặc điểm riêng.
Rồng Việt có nét đặc trưng riêng
Trong số 12 con giáp, rồng là con vật duy nhất do con người tưởng tượng ra mang nhiều năng lực siêu nhiên. Vì không có một hình mẫu cụ thể nên người dân và nghệ nhân mỗi nơi lại trình làng một linh vật rồng khác nhau.
Có nơi linh vật rồng được cho là giống giun hơn, có nơi bị cho rằng làm rồng lai Trung Quốc. Rồng ở Quảng Ngãi bị chê "xấu tệ" vì "không giống rồng". Gần đây nhất, hình ảnh rồng ở Nghệ An khiến nhiều người phì cười vì có vẻ ngoài trông như đang "giận dỗi".
Linh vật rồng ở Thanh Hóa bị chê giống giun (Ảnh: Thanh Tùng).
Hình dáng kỳ dị, không theo một khuôn mẫu nào của các linh vật rồng gây ra nhiều tranh cãi. Nhiều người đặt ra câu hỏi, rốt cuộc rồng Việt có những đặc trưng gì?
Liên quan đến vấn đề này, trao đổi với phóng viên Dân trí, nhà nghiên cứu - chuyên gia khảo cổ Nguyễn Ngọc Chất cho hay, rồng là linh vật có trong văn hóa của Việt Nam và một số nước cùng khu vực.
Tuy nhiên, rồng mỗi nước lại có những đặc điểm riêng. Rồng của Việt Nam có nét thân thiện, gần gũi chứ không dữ dằn như rồng của Trung Quốc hay Nhật Bản.
"Rồng Trung Quốc cũng như rồng Nhật Bản đầu bao giờ cũng dài hơn, răng nanh nhọn hơn, chân trước cầm ngọc. Rồng của Việt Nam đầu ngắn hơn, miệng ngậm ngọc. Thân hình, vây, bờm, sừng… của rồng Việt Nam mềm mại, uyển chuyển hơn", ông Nguyễn Ngọc Chất chia sẻ.
Một số linh vật rồng trình làng dịp Tết Nguyên đán 2024 (Ảnh: M. N).
Cũng theo vị chuyên gia này, trong văn hóa Việt, rồng gắn liền với đời sống tín ngưỡng của cư dân nông nghiệp. Từ xưa người Việt có truyền thuyết dân gian Con rồng cháu tiên…
Vùng đất Việt Nam cũng mang hình dáng con rồng. Tên gọi các điểm chốt trên bản đồ từ biên giới phía Bắc đến vùng Nghệ An, Hà Tĩnh đều có yếu tố của rồng (Hạ Long, Bạch Long Vĩ, Hàm Rồng…).
Người dân Việt từ xưa coi rồng là linh vật huyền thoại có sức mạnh phi thường. Rồng như một vị thần có thể đem đến mùa màng bội thu.
Sau này, rồng được vương quyền hóa, thần hóa nên đại diện cho vương quyền và thần quyền. Trong Phật giáo, con rồng cũng có vai trò quan trọng nên xuất hiện nhiều ở các chùa chiền, đền miếu.
Rồng Việt Nam còn có đặc điểm là biến đổi theo tư tưởng chủ đạo của từng triều đại.
Lá đề chạm hình rồng đá, thời Lý, thế kỷ 11 - 13 ở chùa Phật Tích, Bắc Ninh (Ảnh: Bảo tàng Lịch sử Quốc gia).
Ông Nguyễn Ngọc Chất cho hay: Rồng của mỗi triều đại có nét riêng. Rồng thời Lý chịu ảnh hưởng từ Phật giáo nên nhẹ nhàng, mỏng manh như đang uốn lượn trong mây.
Thời Trần với tinh thần hào khí Đông A, rồng mạnh mẽ hơn, thân hình to, khỏe khoắn hơn. Thời Lê chịu ảnh hưởng của tư tưởng Nho giáo nên rồng có những chuẩn mực nhất định. Rồng thời Mạc khỏe khoắn hồi cố lại yếu tố của thời Lê và thời Trần…
Rồng đá điện Kính Thiên, Hoàng thành Thăng Long là một di sản kiến trúc nghệ thuật tuyệt tác, tiêu biểu cho nghệ thuật điêu khắc thời Lê sơ (Ảnh: P. V).
Thời Lê Trung Hưng, văn hóa dân gian phát triển mạnh nên con rồng còn gắn với nhiều sinh vật khác. Đến thời Nguyễn, rồng quay lại các yếu tố như thời Lê… Nhìn chung, rồng Việt Nam qua mỗi thời đại có sự biến hóa nhưng không dữ dằn mà gần gũi, thân quen.
"Rồng mỗi thời kỳ có nét khác nhau nhưng vẫn xuyên suốt một tinh thần đặc trưng của văn hóa Việt, thể hiện sự quyền uy cao quý, tượng trưng cho sức mạnh, sự sinh sôi nảy nở, hài hòa viên mãn (rồng ngậm ngọc). Người Việt luôn tin rằng có rồng là có tất cả", vị chuyên gia này nói.
Cần có sự chuẩn hóa
Mấy năm gần đây, dịp Tết Nguyên đán, người dân nhiều vùng có thói quen làm linh vật theo con giáp của năm đó. Tuy nhiên, nhiều linh vật sau khi trình làng thường gây tranh cãi khi hổ giống heo năm Nhâm Dần, mèo giống chuột năm Quý Mão…
Trước thực trạng "loạn" linh vật, ông Nguyễn Ngọc Chất cho rằng, cần phải có sự chuẩn hóa.
Đầu rồng thời Trần (Ảnh: Cục Di sản Văn hóa).
"Trước đây, nhiều đơn vị, bảo tàng đã tổ chức những buổi trưng bày, giới thiệu các linh vật mang tính chất thuần Việt. Những buổi trưng bày ấy giúp công chúng hiểu biết nhiều hơn về các linh vật thuần Việt, tránh việc trưng bày, tung hô các linh vật ngoại lai.
Để các linh vật trong các dịp Tết vừa đẹp, vừa phù hợp với văn hóa Việt và truyền tải được các thông điệp về khát vọng, ước nguyện tốt đẹp trong năm mới cần có sự tham mưu từ chính quyền và các ban ngành chuyên môn.
Điều này tôi nghĩ không khó vì các tư liệu lịch sử, văn hóa có rất nhiều và đầy đủ", ông Chất nhấn mạnh.
Theo Dân trí
-
1 giờ trướcTiết lợn là thực phẩm giàu sắt, protein cũng như các khoáng chất cần thiết cho sự phát triển của cơ thể nhưng bạn chỉ nên ăn lượng vừa đủ.
-
2 giờ trướcMón lạc rang sẽ thơm ngon đậm vị, không bị ỉu khi để lâu nếu được chế biến đúng cách; bạn có cần ngâm nước trước khi rang lạc?
-
7 giờ trướcChi Pu nhăn mặt, bịt mũi khi lần đầu thưởng thức món douzhi - loại nước đậu lên men "thử thách can đảm" của du khách.
-
11 giờ trướcHãng hàng không này sẽ trở thành hãng đầu tiên trên thế giới cung cấp cho hành khách tai nghe Apple Vision Pro trên các chuyến bay của mình.
-
11 giờ trướcTP.HCM là thiên đường ẩm thực với hàng trăm món ăn phong phú, trong đó phải kể đến những món ăn đường phố vô cùng đặc trưng.
-
15 giờ trướcCoco matcha hay còn gọi là nước dừa matcha - thức uống mới du nhập đến Việt Nam trong thời gian gần đây, đã trở thành xu hướng trong mùa hè này. Hãy cùng khám phá công thức coco matcha đơn giản tại nhà để có một mùa hè trọn vẹn.
-
1 ngày trướcDu khách tham gia lễ hội Người chết ở Nhật Bản có thể khám phá thế giới bên kia bằng kính thực tế ảo, nằm trong quan tài hay trải nghiệm đám tang của chính mình.
-
1 ngày trướcGân bò ngâm chua ngọt là món ăn vặt ngon miệng, hấp dẫn và dễ làm. Nếu bạn chưa biết thì hãy lưu ngay công thức dưới đây nhé!
-
1 ngày trướcGần đây nhiều người truyền tai nhau rằng cây xạ đen có tác dụng hỗ trợ điều trị ung thư hiệu quả, vậy thực tế cây xạ đen có chữa được ung thư?
-
1 ngày trướcMãng cầu xiêm không chỉ là loại cây ăn quả giàu thành phần dinh dưỡng tốt cho sức khỏe, mà còn chữa trị và ngăn ngừa được nhiều bệnh.
-
1 ngày trướcMón ốc chứa nhiều chất lượng dinh dưỡng nhưng lượng purin, natri cao và có nguy cơ nhiễm ký sinh trùng.
-
1 ngày trướcTham khảo bài viết này nếu bạn muốn xây dựng thực đơn cơm trưa văn phòng dễ làm, nhanh chóng, không mất quá nhiều thời gian mà vẫn thơm ngon.
-
1 ngày trướcKhoai tây là một loại thực phẩm phổ biến ở mọi nơi trên thế giới. Nếu ăn khoai tây điều độ và đúng cách, chúng ta sẽ nhận được rất nhiều lợi ích sức khỏe và làm đẹp.
-
1 ngày trướcCáu giận là cảm xúc mà hầu như ai cũng có. Tuy nhiên, thường xuyên cáu giận cũng là biểu hiện bệnh lý và có thể điều trị được.
-
2 ngày trướcNếu bạn cũng đang có băn khoăn này, đừng bỏ qua bài viết sau để có đáp án chính xác nhé!
-
2 ngày trướcTrái cây là một thực phẩm rất tốt cho sức khỏe, tuy nhiên nên tránh ăn chúng khi bụng đói đặc biệt là 6 loại này.
-
2 ngày trướcTrước đó, thông tin về việc ăn phở có nhiều chất béo, uống trà đá lạnh, hai thứ này kết hợp có thể gây hại cơ thể, thậm chí gây ung thư dạ dày.
-
2 ngày trướcBên cạnh việc giúp cơ thể sạch sẽ, thơm tho, tắm buổi sáng còn mang đến nhiều lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe và tinh thần mà bạn có thể không ngờ tới.
-
2 ngày trướcCả giấy vệ sinh màu trắng và màu vàng đều có những ưu và nhược điểm riêng. Lựa chọn loại giấy nào phụ thuộc vào nhu cầu và sở thích cá nhân của mỗi người.
-
2 ngày trướcCà chua là thực phẩm quen thuộc trong bữa ăn hàng ngày, vậy nên ăn cà chua nấu chín hay là cà chua sống?
Tin tức mới nhất
-
33 phút trước
-
48 phút trước
-
2 giờ trước
Hay nhất 2sao
-
19 ngày trước